IT'S XIAOTIME!

Naglilingkod sa Diyos at sa Bayan sa pagtuturo ng Kasaysayan

Tag: martial law

August 20, 2013

THE SMILING FACE THAT LAUNCHED A REVOLUTION

ANG KULAY NG KABAYANIHAN NI NINOY: Pambihirang pagkakataon ang makita natin ang isang malapitang kuhang-larawan kay Ninoy Aquino matapos paslangin noong 21 Agosto 1983. Ito ang scan ng orihinal na poster na ipinakalat ni Don Joaquin "Chino" Roces sa panahong iyon at ipinagkaloob naman sa akin ni G. Linggoy Alcuaz.

ANG KULAY NG KABAYANIHAN NI NINOY: Pambihirang pagkakataon ang makita natin ang isang malapitang kuhang-larawan kay Ninoy Aquino matapos paslangin noong 21 Agosto 1983. Ito ang scan ng orihinal na poster na ipinakalat ni Don Joaquin “Chino” Roces sa panahong iyon at ipinagkaloob naman sa akin ni G. Linggoy Alcuaz.

Bagama’t naniniwala ako na ang pagsama sa hilahil ng bayan ni Ninoy noong siya ay nabubuhay pa, at ang kilos at sakripisyo ng iba pang nakibaka noong Dekada 1970 ang siyang tunay na ugat ng landas tungo sa EDSA, ang pagkamartir ni Ninoy ay walang dudang nagkaroon ng malaking impak sa bayan at nagbigay-daan sa pagsama ng elit at gitnang-uri sa pakikibaka.

Laging sinasabing walang nagawa ang EDSA upang baguhin ang bayan. Hindi ako naniniwala dito dahil kaya kong isulat sa fb sa Pilipinas ngayon ang mga salitang ito at hindi ko tutumbasan ng salapi ang kalayaan kong ito. Hindi ito isyu kung may nagawa ba ang EDSA upang magkaroon ng pagbabago.

Sa pagtunghay sa larawan na ito, maaaring magmuni, ginawa niya ba ang “willing sacrifice” para lamang sa sariling pakinabang? Para kaya maging bayani? Para kaya maging presidente ang kanyang asawa at anak? O maaari namang alam niyang ang pag-aalay ng kanyang buhay ay hindi na niya mapapakinabangan bagkus ay mapakikinabangan na lamang ng susunod na henerasyon ng kaniyang mga anak at apo? Hindi po ba tayo yun?

Sa pagtunghay sa larawan na ito, mapukaw sana tayo sa mahalagang pamanang ito ng ating mga bayani, upang maisip naman natin na kung ito ay ipinamana sa atin, dapat hindi ako balasubas na wawaldasin lamang ito. Ano ang ginagawa ko upang maging karapat-dapat sa kabayanihang ito?

Hindi dapat isyu kung may nabago ba ang EDSA, ang ating mga bayani, si Ninoy at Cory at ang bayan sa atin. Ang dapat nating itanong ay ano ba ang nagawa nating hakbang sa ating munting buhay para magkaroon ng pagbabago at maipagpatuloy ang hindi pa tapos na laban para sa tunay na diwa ng EDSA: Kalayaan at Pagkakaisa tungo sa Kaginhawaan.

Muling ipinaskil para sa ika-30 anibersaryo ng pagkamartir ni Ninoy Aquino, August 30, 2013.

 

Isang kopya na ibinigay ni Xiao Chua sa Aquino Center ginamit sa isa sa kanilang mga eksibit sa mall:  https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10151863893772437&set=a.10150109438062437.311025.582402436&type=1&theater

Text mula kay Xiao Chua:  https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10150140031352437&set=a.10150608542617437.439575.582402436&type=3&theater

1 Comment
August 1, 2013

XIAO TIME, 26 July 2013: IKA-99 NA ANIBERSARYO NG IGLESIA NI CRISTO

Text of the broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ang karismatikong tagapamahalang pangkalahatan na si Kapatid na Erano G. Manalo matapos bisitahin ang isang kapilya ng Iglesia. Mula sa Pasugo.

Ang karismatikong tagapamahalang pangkalahatan na si Kapatid na Erano G. Manalo matapos bisitahin ang isang kapilya ng Iglesia. Mula sa Pasugo.

26 July 2013, Friday:

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  99 years ago, July 27, 1914, nang irehistro ni Ka Felix Y. Manalo ang kapatirang Iglesia ni Cristo sa pamahalaan.  Para sa mga tagapanalig nito, natupad sa pangyayaring ito ang hula ng Propeta Isaias, na dadalhin ang bayan ng Diyos sa Malayong Silangan, na ayon naman kay Mateo ay mangyayari sa panahon ng digmaan.  Kinabukasan, opisyal na magsisimula ang Unang Digmaang Pandaigdig sa Europa na magtatagal hanggang 1918, lingid sa kanilang kaalaman.

Kapatid na Felix Y. Manalo. Mula sa Pasugo.

Kapatid na Felix Y. Manalo. Mula sa Pasugo.

Nang ang Austria ay magdeklara ng digmaan laban sa Serbia at mga kakampi, July 28, 1914.

Nang ang Austria ay magdeklara ng digmaan laban sa Serbia at mga kakampi, July 28, 1914.

Paglalarawan ng isang yugto ng Unang Digmaang Pandaigdig (1914-1918).

Paglalarawan ng isang yugto ng Unang Digmaang Pandaigdig (1914-1918).

Sampung taon bago pa man pumanaw ang Ka Felix noong 1963, ang kanyang anak na si Ka Eraño na ang napili na hahalili sa kanya.  Sa pagkamatay ng ama, ang una niyang ginawa ay libutin ang buong bansa upang patatagin ang loob ng mga kasapi sa kabila ng pang-uusig na mga kaibayo at pangamba na sa pagkawala ng Ka Felix, hihina na ang kapatiran.

Si Ka Felix at ang kanyang anak at kahalili na si Ka Erano "Ka Erdy" Manalo. Mula sa INC TV.

Si Ka Felix at ang kanyang anak at kahalili na si Ka Erano “Ka Erdy” Manalo. Mula sa INC TV.

Ang Ka Felix sa isang Dakilang Pamamahayag, pinagigitnaan ng kanyang anak na si Ka Erano "Ka Erdy" G. Manalo na magiging kahaliling Tagapamahalang Pangkalahatan, Ka Cipriano P. Sandoval at Ka Teofilo C. Ramos Sr. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/

Ang Ka Felix sa isang Dakilang Pamamahayag, pinagigitnaan ng kanyang anak na si Ka Erano “Ka Erdy” G. Manalo na magiging kahaliling Tagapamahalang Pangkalahatan, Ka Cipriano P. Sandoval at Ka Teofilo C. Ramos Sr. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/

Si Ka Erdy sa kanyang mga paglalakbay sa bansa matapos mamatay ang Ka Felix. Mula sa Philippines Free Press.

Si Ka Erdy sa kanyang mga paglalakbay sa bansa matapos mamatay ang Ka Felix. Mula sa Philippines Free Press.

Si Ka Erdy noong kanyang kabataan. Mula sa Pasugo.

Si Ka Erdy noong kanyang kabataan. Mula sa Pasugo.

Ngunit, si Ka Erdy ay hindi lamang magpapatatag ng kapatiran, palalawakin pa niya ito.  Noong 1968, pinasinayaan niya ang pinakaunang lokal sa labas ng bansa, sa Honolulu, Hawaii at matapos lamang ang ilang linggo, sa San Francisco, California.  Ngayon, dahil sa epekto ng migrasyong Pilipino sa iba’t ibang panig ng daigdig, nasa 125 na dayuhang bansa na ang INC kasama na ang bansang nagbigay sa atin ng Katolisismo, Espanya, at sa mahahalagang lugar sa Kasaysayan ng Kristiyanismo—sa Roma noong 1994, Herusalem noong 1996 at Atenas noong 1997.

Ang Ka Erdy sa pagbubukas ng unang lokal sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa pagbubukas ng unang lokal sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa kasama ang mga kapatid pagbubukas ng unang lokal sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/.

Ang Ka Erdy sa kasama ang mga kapatid pagbubukas ng unang lokal sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/.

Ang Ka Erdy sa pagbubukas ng unang lokal sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/.

Ang Ka Erdy sa pagbubukas ng unang lokal sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/.

Ang dokumento ng pagtatatag ng unang lokal ng INC sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa Pasugo.

Ang dokumento ng pagtatatag ng unang lokal ng INC sa ibang bansa sa Honolulu, Hawaii. Mula sa Pasugo.

Unang lokal sa mainland USA sa San Francisco, California. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/.

Unang lokal sa mainland USA sa San Francisco, California. Mula sa http://www.iglesianicristowebsite.com/.

Ang tanggapan ng INC sa San Francisco, California.

Ang tanggapan ng INC sa San Francisco, California.

Iglesia ni Cristo sa Madrid, Espanya, bansa na nagbigay sa Pilipinas ng Katolisismo.

Iglesia ni Cristo sa Madrid, Espanya, bansa na nagbigay sa Pilipinas ng Katolisismo.

Ang Ka Erdy sa Roma, 1994. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa Roma, 1994. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa Jerusalem, 1996. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa Jerusalem, 1996. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa Atenas, 1997. Mula sa Pasugo.

Ang Ka Erdy sa Atenas, 1997. Mula sa Pasugo.

Sa Pilipinas, umabot ang INC sa mga pinakamalalayong barangay ng bansa.  Nailipat ang pangasiwaan sa isang malaking lupain sa Diliman at naipatayo ang Central Offices, ang Tabernakulo, ang Pamantasang New Era at noong 1984, ang Templo Sentral.  Nagpatayo rin ng mga pabahay para sa kanilang mahihirap na kapatiran kasama na ang Barrio Maligaya, sa Laur, Nueva Ecija.  Dito inilipat ang mga kapatid na umalis sa Hacienda Luisita dahil sa persekusyon sa mga kapwa kasama noong 1965.

Kapilya sa malayong bayan ng Mauban, Quezon. Mula sa Pasugo.

Kapilya sa malayong bayan ng Mauban, Quezon. Mula sa Pasugo.

Ang pagtatayo ng INC Central Offices. Mula sa arkitektura.ph.

Ang pagtatayo ng INC Central Offices. Mula sa arkitektura.ph.

Ang INC Central Offices sa Diliman, Lungsod Quezon. Mula sa Pasugo.

Ang INC Central Offices sa Diliman, Lungsod Quezon. Mula sa Pasugo.

Tabernakulo ng INC.

Tabernakulo ng INC.

Ang Pamantasang New Era.

Ang Pamantasang New Era.

Ang Templo Sentral ng Iglesia ni Cristo na itinayo noong 1984.

Ang Templo Sentral ng Iglesia ni Cristo na itinayo noong 1984.

Ang loob ng Templo Sentral sa panahon ng pagsamba.

Ang loob ng Templo Sentral sa panahon ng pagsamba.

Pagbubukas ng Barrio Maligaya sa Nueve Ecija. Mula sa Liwanag Komiks.

Pagbubukas ng Barrio Maligaya sa Nueve Ecija. Mula sa Liwanag Komiks.

Ayon sa aklat na “The Conjugal Dictatorship” ni Primitivo Mijares, nang ipatupad ang Batas Militar noong madaling araw ng September 23, 1972, nagkaroon ng engkwentro sa pagitan ng mga gwardiya ng INC sa Diliman at ng mga militar na nagnais ipasara ang Eagle Broadcasting Network—DZEC.  Ayon sa Philippines Free Press, may mga balita na nagtago pala noon sa sentral ang ilan sa mga hindi makatwirang inuusig ng pamahalaan.

Sa isang kaarawan ni Ka Erdy, dumalo ang mga magkakalaban sa pulitika: Pangulong Ferdinand Marcos, Senador Serging Osmena (nakaupo), Senador Arturo Tolentino, Senador Ninoy Aquino at Senador Jose Roy. Mula sa Ninoy: The Willing Martyr.

Sa isang kaarawan ni Ka Erdy, dumalo ang mga magkakalaban sa pulitika: Pangulong Ferdinand Marcos, Senador Serging Osmena (nakaupo), Senador Arturo Tolentino, Senador Ninoy Aquino at Senador Jose Roy. Mula sa Ninoy: The Willing Martyr.

Pulong ni Pangulong Marcos at ng kanyang mga heneral noong September 22, 1972, gabi nang ipatupad ang Batas Militar. Mula sa Pribadong Koleksyon ng mga Marcos.

Pulong ni Pangulong Marcos at ng kanyang mga heneral noong September 22, 1972, gabi nang ipatupad ang Batas Militar. Mula sa Pribadong Koleksyon ng mga Marcos.

Si Pangulong Marcos at Unang Ginang Imelda Marcos habang binabati ng mag-asawang Ka Erdy Manalo noong ika55 taong kaarawan ni Ka Erdy noong January 2, 1980, sa INC Pavillion, Central Offices. Mula sa Pasugo.

Si Pangulong Marcos at Unang Ginang Imelda Marcos habang binabati ng mag-asawang Ka Erdy Manalo noong ika-55 taong kaarawan ni Ka Erdy noong January 2, 1980, sa INC Pavillion, Central Offices. Mula sa Pasugo.

Ang Pangulong Marcos habang kinikilala si Ka Erdy Manalo noong kanyang ika55 taong kaarawan, January 2, 1980, sa INC Pavillion, Central Offices. Mula sa Pasugo.

Ang Pangulong Marcos habang kinikilala si Ka Erdy Manalo noong kanyang ika-55 taong kaarawan, January 2, 1980, sa INC Pavillion, Central Offices. Mula sa Pasugo.

Sa harapan ng Ka Erdy, sumumpa si Kapatid na Alfredo Gorgonio bilang Hurado ng Caloocan City Court of First Instance. Mula sa Pasugo.

Sa harapan ng Ka Erdy, sumumpa si Kapatid na Alfredo Gorgonio bilang Hurado ng Caloocan City Court of First Instance. Mula sa Pasugo.

Sa kabila ng iba’t ibang krisis sa bansa:  Sa pagkakahati sa mga panahon matapos ang EDSA noong 1986 at ng EDSA Tres noong 2001, patuloy na naging buo at matatag ang INC at nagpatuloy sa kanilang mga gawain ng paglilingkod sa bayan sa pamamagitan ng mga misyong medikal at mga pamamahayag, pagiging disiplinado sa pamumuhay ng kapatiran, pagdadamayan sa isa’t isa, at pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa pakikipagtalastasan.

Lingap sa Mamamayan at mga misyong medikal. Mula sa Pasugo.

Lingap sa Mamamayan at mga misyong medikal. Mula sa Pasugo.

Dakilang Pamamahayag o Grand Evangelical Mission (GEM) mula sa Liwanag Komiks.

Dakilang Pamamahayag o Grand Evangelical Mission (GEM) mula sa Liwanag Komiks.

Ang Dakilang Pamamahayag ng Iglesia ni Cristo sa Kamaynilaan noong February 27, 2012.

Ang Dakilang Pamamahayag ng Iglesia ni Cristo sa Kamaynilaan noong February 27, 2012.

Si Ka Erdy habang nagteteksto. Mula sa Pasugo.

Si Ka Erdy habang nagteteksto. Mula sa Pasugo.

Si Ka Erdy habang nagteteksto. Mula sa Pasugo.

Si Ka Erdy habang nagteteksto. Mula sa Pasugo.

Si Ka Erano G. Manalo. Mula sa Pasugo

Si Ka Erano G. Manalo. Mula sa Pasugo

Opisyal na larawan ng Ka Erdy. Mula sa Pasugo

Opisyal na larawan ng Ka Erdy. Mula sa Pasugo

Si Ka Erdy kasama ang tinaguriang"Bayan ng Diyos."

Si Ka Erdy kasama ang tinaguriang”Bayan ng Diyos.”

50 kanyang anak na si Ka Eduardo tungo

ALAY SA ISANG DAKILANG PINUNO: Ang may-akda habang nag-aalay ng saludo sa harap ng mga labi ng Tagapamahalang Pangkalahatan ng Iglesia ni Cristo Eraño "Ka Erdy" Manalo sa Templo Sentral ng INC, gabi ng 3 Setyembre 2009 (TV grab mula sa Net25 sa kagandahang loob ni Charlemagne John Chua).

ALAY SA ISANG DAKILANG PINUNO: Ang may-akda habang nag-aalay ng saludo sa harap ng mga labi ng Tagapamahalang Pangkalahatan ng Iglesia ni Cristo Eraño “Ka Erdy” Manalo sa Templo Sentral ng INC, gabi ng 3 Setyembre 2009 (TV grab mula sa Net25 sa kagandahang loob ni Charlemagne John Chua).

Lahat ng ito at higit pa sa ilalim ng tahimik, subalit masikan at karismatikong pangangasiwa ni Ka Erdy, na ipinagpapatuloy ngayon ng kanyang anak na si Ka Eduardo tungo sa ika-isandaang taon ng kapatiran sa susunod na taon.  Ang tagumpay ng kanilang pangangasiwa ay konkretong nakaukit sa bato at semento ng bawat kapilya ng INC sa buong Pilipinas.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan and that was Xiao Time. (Pook Amorsolo, UP Diliman, 25 July 2013)

Ka Felix Manalo. Mula sa Pasugo.

Ka Felix Manalo. Mula sa Pasugo.

Ka Erano G. Manalo. Mula sa Pasugo.

Ka Erano G. Manalo. Mula sa Pasugo.

Ka Eduardo Manalo. Mula sa Pasugo.

Ka Eduardo Manalo. Mula sa Pasugo.

Ang karisma ni Ka Eduardo. Mula sa Pasugo.

Ang karisma ni Ka Eduardo. Mula sa Pasugo.

Ang Philippine Arena sa Bulacan, ang pinakamalaki sa buong daigdig, ay ipinapatayo ng Iglesia ni Cristo bilang bantayog sa kanilang ika-100 taong pag-iral.

Ang Philippine Arena sa Bulacan, ang pinakamalaki sa buong daigdig, ay ipinapatayo ng Iglesia ni Cristo bilang bantayog sa kanilang ika-100 taong pag-iral.

(Salamat kina Charley Anthony Chua at Charlemagne John Chua sa kanilang pagpapahiram ng kanilang koleksyon ng mga lumang Pasugo magazine kung saan hinango ang karamihan ng mga larawan.)

Leave a comment
July 21, 2013

XIAO TIME, 11 July 2013: REYNA NG KUNDIMAN, ATANG DELA RAMA

Text of the broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ka Atang de la Rama sa panahon ng kanyang kasikatan. Mula sa digitaleducation.net.

Ka Atang de la Rama sa panahon ng kanyang kasikatan. Mula sa digitaleducation.net.

11 July 2013, Thursday:  http://www.youtube.com/watch?v=tMwHNPd5RgM

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  Noong November 1979, isang babae ang kumanta ng huling nota ng awit na “Nabasag ang Banga” na nagpatili at nagpahiyaw sa mga tao.  Ayon kay Dr. Nicanor Tiongson, hindi ito nakapagtataka sa panahon na iyon na hawakan lang ni Nora Aunor ang mikropono ay nagsisigawan na ang mga tao, ngunit hindi superstar o pop princess o international singing sensation ang nagtatanghal, kundi isang 74-year old na lola, nakuba na dahil sa kanyang matandang edad at dahil sa isang aksidente, puro ugat na ang kanyang mga kamay, nang tanghaling “Reyna ng Kundiman.”

Lola Atang, Reyna ng Kundiman. Mula sa manilagrandopera.com.

Lola Atang, Reyna ng Kundiman. Mula sa manilagrandopera.com.

Sabi ng isang guro sa mga manonood, “Walang makakapantay kay Atang!”  Sabi ng katabi niyang nakabarong, “Natural kasi, nasa dugo.”  Isinilang si Honorata de la Rama sa Pandacan, Maynila noong January 11, 1902.  Maagang naulila si Atang at inalagaan ng isang babaeng taga Gagalangin, Tondo na may asawang kompositor.  Kaya pitong taong gulang pa lamang gumanap na sa mga sarswela.

Atang de la Rama. Mula sa rngonline.org.

Atang de la Rama. Mula sa rngonline.org.

Atang de la Rama. Mula sa Pambansang Aklatan ng Pilipinas, nlp.gov.ph.

Atang de la Rama. Mula sa Pambansang Aklatan ng Pilipinas, nlp.gov.ph.

Minsan, ikinuwento niya sa historyador na si Dr. Ambeth Ocampo na noong 10 years old siya, habang nageensayo sa Lucena, sinundo siya ng isang lalaking nakakabayo na kilala sa tawag na “Kastila,” isinakay siya sa isa sa mga kaing ng kabayo.  Tahimik lang si “Kastila” pero sa mahabang paglalakbay paminsan ay pinapaawit na lamang siya, nainis ang bata sapagkat mainit ang byahe.  Nang umabot sa isang ilog, sumakay sila sa casco at pinakain ng kain, kamatis at isda, lumamon nang lumamon ang bata sa gutom.  Matapos ang isang araw na paglalakbay, Baler pala ang kanilang destinasyon at sa isang malaking bahay, ang kaniya palang aawitan noong gabing iyon ay si Doña Aurora Aragon.

Atang de la Rama kasama si Ambeth Ocampo. Ikinuwento ni Ka Atang kay Sir Ambeth na nang tumungo siya sa malaking bahay sa Baler, tinanong siya ng gitarista, ano ba ang nais niyang kantahin. Sagot ni Ka Atang, kahit na anong kaya mong tugtugin. Ganoon kagaling si Ka Atang, kahit hindi niya alam ang kanta, madali niyang makuha ang himig at madali niyang maimbento ang mga titik. Pagdating ng panahon siya na mismo ang susulat ng sarili niyang mga sarswela. Sabi niya kay Sir Ambeth “Marami kang dapat matutunan mula sa iyong Lola Atang.” Mula sa peysbuk ni Sir Ambeth.

Atang de la Rama kasama si Ambeth Ocampo. Ikinuwento ni Ka Atang kay Sir Ambeth na nang tumungo siya sa malaking bahay sa Baler, tinanong siya ng gitarista, ano ba ang nais niyang kantahin. Sagot ni Ka Atang, kahit na anong kaya mong tugtugin. Ganoon kagaling si Ka Atang, kahit hindi niya alam ang kanta, madali niyang makuha ang himig at madali niyang maimbento ang mga titik. Pagdating ng panahon siya na mismo ang susulat ng sarili niyang mga sarswela. Sabi niya kay Sir Ambeth “Marami kang dapat matutunan mula sa iyong Lola Atang.” Mula sa peysbuk ni Sir Ambeth.

Dona Aurora Aragon Quezon. Obra maestra ni Fabian de la Rosa.

Dona Aurora Aragon Quezon. Obra maestra ni Fabian de la Rosa.

Pinaharana sa kanya ng “Kastila” na si Manuel Quezon.  Hindi niya sukat akalain na magiging pangulo siya ng Pilipinas at aawit muli para sa kanya sa Palasyo ng Malacañan.  Sisikat ng husto sa sarswela na Dalagang Bukid noong 15-taong gulang siya at magiging artista rin sa movie version nito, ang unang aktres sa unang Tagalog film na pinrodyus ng Ama ng Pelikulang Pilipino Jose Nepomuceno.

Atang de la Rama. Mula sa Looking Back ni Dr. Ambeth Ocampo.

Atang de la Rama. Mula sa Looking Back ni Dr. Ambeth Ocampo.

Si Atang bilang Dalagang Bukid noong 1919. Mula sa Koleksyong Atang de la Rama.

Si Atang bilang Dalagang Bukid noong 1919. Mula sa Koleksyong Atang de la Rama.

Poster para sa Dalagang Bukid.

Poster para sa Dalagang Bukid.

Jose Nepomuceno, Ama ng Pelikulang Pilipino. Mula kay Dennis Villegas.

Jose Nepomuceno, Ama ng Pelikulang Pilipino. Mula kay Dennis Villegas.

Mahiwagang Binibini. Pelikula ni Atang de la Rama. Mula sa Video 48.

Mahiwagang Binibini. Pelikula ni Atang de la Rama. Mula sa Video 48.

Dugong Silangan. Pelikula ni Atang de la Rama. Mula sa Video 48.

Dugong Silangan. Pelikula ni Atang de la Rama. Mula sa Video 48.

Hindi lang ito kabuhayan para sa kanya, naniniwala siyang musika ang kaluluwa ng bansa.  Itataguyod niya ang kundiman at pasisikatin ang mga kantang “Bayan Ko!” “Mutya ng Pasig” at marami pang iba.  Noong pumunta sa Japan noong 1925, nakilala niya si Artemio Ricarte, heneral na hindi sumuko sa mga Amerikano.  Noong 1932, pinakasalan ang makabayang manunulat Ka Amado V. Hernandez, na nang ikulong matapos ang digmaan sa bintang na rebelyon at nang mamatay noong 1970, si Atang ang nagpatuloy ng kanyang mga ipinaglalaban, nagsasalita sa mga kabataan.

Atang de la Rama

Atang de la Rama

Atang de la Rama. Mula sa himig.com.ph.

Atang de la Rama. Mula sa himig.com.ph.

Atang de la Rama. Mula sa Koleksyong Atang de la Rama.

Atang de la Rama. Mula sa Koleksyong Atang de la Rama.

Heneral Artemio Ricarte.

Heneral Artemio Ricarte.

Ka Amado V. Hernandez.

Ka Amado V. Hernandez.

Bayan Ko. Musika ni Constancio de Guzman batay sa tula ni Heneral Jose Alejandrino. Musika ni Constancio de Guzman.

Bayan Ko. Musika ni Constancio de Guzman batay sa tula ni Heneral Jose Alejandrino. Musika ni Constancio de Guzman.

Noong 1987, itinanghal na Pambansang Alagad ng Sining, naabutan pa si Sharon Cuneta, at naabutan pa nang ang kanyang kantang pinasikat, ang “Bayan Ko” ay magiging awit ng Himagsikang EDSA na tiningala sa daigdig.  Namatay si Ka Atang, 22 years ago, July 11, 1991.  Ka Atang de la Rama, Artista ng Bayan, hindi ka dapat makalimutan.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Pook Amorsolo, UP Diliman, 6 July 2013)

1 Comment
July 21, 2013

XIAO TIME, 19 July 2013: KASAYSAYAN NG STATE OF THE NATION ADDRESS

Text of the broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

The Congress during the State of the Nation Address of President Benigno Aquino, III. Mula sa malacanang.gov.ph. From malacanang.gov.ph.

The Congress during the State of the Nation Address of President Benigno Aquino, III. Mula sa malacanang.gov.ph. From malacanang.gov.ph.

19 July 2013, Friday:

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  Sa July 22, 2013, ibabahagi ni Pangulong Noynoy Aquino ang kanyang ika-apat na talumpati ukol sa kalagayan ng bansa o State of the Nation Address.  Noong 2009, isang pangunahing pahayagan ang naglathala ng isang artikulo ukol sa kasaysayan ng State of the Nation Address at sinabi nito na ang unang manipestasyon ng SONA ay ang tinawag nilang “State of the Katipunan Address” o SOKA na ibinahagi ni Supremo Andres Bonifacio bilang pangulo ng pamahalaang mapanghimagsik noong Tejeros Convention na umagaw sa kanyang puwesto noong March 22, 1897.  Lumaganap ang impormasyon na ito sa internet, tradisyunal na media at maging sa mga billboard sa paaralan.

Bonifacio speaking during the Tejeros Convention. From Adarna Publishing, Inc.

Bonifacio speaking during the Tejeros Convention. From Adarna Publishing, Inc.

Source of SOKA.

Source of SOKA.

SOKA???  Kaloka.  Liban sa katunog ito ng SOCO, walang record na nagsuka, este, nagtalumpati si Bonifacio ukol sa kalagayan ng Katipunan sa kapulungan na iyon.  Salamat kay Undersecretary Manolo Quezon, tinama niya gamit ang mga historikal na batis sa kanyang mga sulatin ang kasaysayan ng napakahalagang taunang kaganapang ito.  Ang terminong “State of the Nation” ay hiniram sa ulat na “The State of the Union” na binibigkas ng Pangulo ng Estados Unidos ng Amerika sa kanyang kongreso.

Gus Abelgas, SOCOooooooooo!

Gus Abelgas, SOCOooooooooo!

Si Xiao Chua kasama sina Undersecretary Manuel Quezon, III (ikatlo mula sa kaliwa), kasama sina Dr. Evelyn Songco at Dr. Cesar Pobre, mga dating pangulo ng Kapisanang Pagkasaysayan ng Pilipinas, Tejeros Hall, AFP Commissioned Officers Club, Camp Aguinaldo, March 2011. Mula sa Sinupan ng Aklatang Xiao Chua.

Si Xiao Chua kasama sina Undersecretary Manuel Quezon, III (ikatlo mula sa kaliwa), kasama sina Dr. Evelyn Songco at Dr. Cesar Pobre, mga dating pangulo ng Kapisanang Pagkasaysayan ng Pilipinas, Tejeros Hall, AFP Commissioned Officers Club, Camp Aguinaldo, March 2011. Mula sa Sinupan ng Aklatang Xiao Chua.

Franklin Roosevelt delivering one of his State of the Union Addresses. From gannett-cdn.com

Franklin Roosevelt delivering one of his State of the Union Addresses. From gannett-cdn.com

John F. Kennedy delivering his State of the Union Address. From advisorone.com

John F. Kennedy delivering his State of the Union Address. From advisorone.com

The Joint Session of Congress listening to Barack Obama's State of the Union Address. From whitehouse.gov.

The Joint Session of Congress listening to Barack Obama’s State of the Union Address. From whitehouse.gov.

Sa 1935 constitution nasasaad na isa sa tungkulin ng Pangulo ng Pilipinas  “from time to time” ay ang pagbibigay ng ulat ukol sa “State of the Nation,” at una itong isinakatuparan ni Pangulong Manuel Quezon noong November 25, 1935 sa harapan ng Pambansang Asembleya.  Tanging si Pangulong Elipidio Quirino lamang ang nag-SONA na wala sa kongreso.  Noong January 23, 1950, ang maysakit na Quirino ay iniradyo na lamang ang kanyang SONA sa kongreso mula sa John Hopkins Hospital sa Baltimore.

Fom gov.ph: President Manuel L. Quezon delivers his 1940 message to the National Assembly in front of its Speaker Jose Yulo and United States High Commissioner Francis B. Sayre.

Fom gov.ph: President Manuel L. Quezon delivers his 1940 message to the National Assembly in front of its Speaker Jose Yulo and United States High Commissioner Francis B. Sayre.

From gov.ph: President Roxas delivers his SONA in 1946.

From gov.ph: President Roxas delivers his SONA in 1946.

From tumblr.malacanang.gov.ph: President Manuel Roxas, as he delivers his first State of the Nation Address, on June 3, 1946.

From tumblr.malacanang.gov.ph: President Manuel Roxas, as he delivers his first State of the Nation Address, on June 3, 1946.

From gov.ph: President Quirino in 1949.

From gov.ph: President Quirino in 1949.

Sa Quirino habang nagso=SONA sa ospital, mula sa gov.ph.

Sa Quirino habang nagso=SONA sa ospital, mula sa gov.ph.

Si Pangulong Ferdinand Marcos, liban sa may hawak na record na pinakamaraming SONA na naibigay—20, ang nagbigay rin ng pinakamahabang SONA noong 1969, 29,335 words, isang libro!

Isang librong SONA: 1969 (Mula sa Aklatan ng Sinupang Xiao Chua)

Isang librong SONA: 1969 (Mula sa Aklatan ng Sinupang Xiao Chua)

Noong January 26, 1970, nagkaroon ang malaking rally ang mga kabataan sa harapan mismo ng Kongreso at matapos na magtalumpati ang Pangulong Ferdinand Marcos, pinaulanan siya ng bato.  At dito nagkaroon tayo ng dalawang SONA, ang SONA ng pangulo at ang tinatawag na “SONA ng Bayan” na nagpapakita ng dalawang mukha ng bayan, ang mga tagumpay at kabiguan ng pamahalaan.

Ang mga binti ni Prop. Judy Taguiwalo at patuloy na hinampas ng mga awtoridad. Mula sa Militant But Groovy.

Ang mga binti ni Prop. Judy Taguiwalo at patuloy na hinampas ng mga awtoridad. Mula sa Militant But Groovy.

Xiao Chua with UP ALYANSA, participating during the protests for the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo, 2009. Photo by Marlon Cornelio.

Xiao Chua with UP ALYANSA, participating during the protests for the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo, 2009. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo.

Natigil ang SONA nang iproklama ni Marcos ang Martial Law noong 1972 at napalitan ito ng Ulat sa Bayan tuwing Thanksgiving Day o Anibersaryo ng Martial Law, September 21 hanggang ibalik niya muli ang praktis ng SONA noong 1978 at mula noon sa Batasang Pambansa na ito ginawa.

From gov.ph: President Ferdinand E. Marcos delivering the 1972 SONA in the Legislative Building in Manila (Ang huling SONA bago ang Batas Militar).

From gov.ph: President Ferdinand E. Marcos delivering the 1972 SONA in the Legislative Building in Manila (Ang huling SONA bago ang Batas Militar).

Si Pangulong Marcos bilang primer ministro ng bansa sa Batasang Pambansa.

Si Pangulong Marcos bilang primer ministro ng bansa sa Batasang Pambansa.

Si Pangulong Ferdinand Marcos sa kanyang SONA sa harapan ng Batasang Pambansa. Mula sa The New Republic.

Si Pangulong Ferdinand Marcos sa kanyang SONA sa harapan ng Batasang Pambansa. Mula sa The New Republic.

Mahalaga ang unang SONA ng Pangulong Noynoy Aquino noong 2010 sapagkat ito ang unang SONA na ibinahagi halos sa Wikang Pambansa.  Sa wakas, may nakaisip na dapat nakikipag-usap ang pangulo hindi lamang sa iilang mga kongresista at mga diplomatiko kundi sa buong bayan.  Nasabi ng aking ina, ang sarap palang pakinggan ng SONA kapag naiintindihan mo.

PNoy's First SONA, 2010.

PNoy’s First SONA, 2010.

PNoy's First SONA, 2010.

PNoy’s First SONA, 2010.

Ang bansa ay parang isang relihiyon din, kailangan nito ng mga ritwal na nagpapaalala sa atin na nasa iisang bangka tayo, na isang bansa tayo anuman ang mangyari sa atin, at ang SONA ang okasyon na kung saan ang pangulo, bilang punong saserdote ng bansa, ay magsasalita. Ang lahat, magkakalaban man at magkakakampi, nagiging isa sa pakikinig.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Jollibee Philcoa, 11 July 2013)

Si Erap Estrada habang nagso-SONA.

Si Erap Estrada habang nagso-SONA.

Si Gloria Arroyo na tila isang punong saserdote na pinamumunuan ang isang ritwal ng bansa.

Si Gloria Arroyo na tila isang punong saserdote na pinamumunuan ang isang ritwal ng bansa.

Si Pnoy matapos ang kanyang SONA.

Si Pnoy matapos ang kanyang SONA.

2 Comments
July 20, 2013

BEYOND TRIVIA: The “Saysay” of the SONA

On the occasion of the fourth State of the Nation Address of President Benigno S. Aquino, III, I am reposting one of my columns, “Walking History,” that I made for the short-lived newspaper “Good Morning Philippines,” 25 July 2011, p. 8.  Special thanks to my editor Ms. Rita Gadi:

The Congress during the State of the Nation Address of President Benigno Aquino, III.

The Congress during the State of the Nation Address of President Benigno Aquino, III.  From Malacanang.gov.ph.

https://xiaochua.net/2013/07/21/xiao-time-19-july-2013-kasaysayan-ng-state-of-the-nation-address/

It’s SONA time once again!  And as a historian I am expected to give a SONA trivia.

A leading broadsheet published a short piece on the precursors of the State of the Nation Address (SONA) in 2009 saying that what is now known today as the State of the Katipunan (SOKA) address was supposedly delivered by the President of what must be considered as the First Filipino National Government, Andres Bonifacio, at the Tejeros Convention on 22 March 1897.  This was picked up by some magazines and also by Wikipedia and published it as trivia: the first manifestation of the SONA.

Source of SOKA.

Source of SOKA.

First, among historical circles, there was no such thing as the SOKA.  Aside from the funny connotation of the acronym that seems to be a joke, even sounding like a Gus Abelgas TV show, I checked the primary sources written by Artemio Ricarte and Santiago Alvarez and secondary sources crafted by Teodoro Agoncillo and Adrian Cristobal on the Tejeros Convention and found no mention of Bonifacio delivering a speech reviewing the accomplishments of his government from the establishment of the Kataastaasang Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan on 7 July 1892, to the outbreak of the revolution on August 1896. He supposedly also outlined the programs that he intended to launch.

Bonifacio speaking during the Tejeros Convention. From Adarna Publishing, Inc.

Bonifacio speaking during the Tejeros Convention. From Adarna Publishing, Inc.

Gus Abelgas, SOCOooooooooo!

Gus Abelgas, SOCOooooooooo!

What was mentioned was a debate by the delegates and Bonifacio on the proposed replacement of the Katipunan revolutionary government with a more Western type government, to which Bonifacio conceded for as long as the decision of the majority will be respected.  His adherence to the democratic principles led to his replacement in an election that was rumored to be rigged from the start, and then a power struggle that ended to his and his brother Procopio’s execution in the hands of his own men.

More than trivia, this was the painful start of the Filipino Nation.  As always according to historian Dr. Zeus Salazar, it was a clash of the mentality of the elites and the bayan.  Bonifacio envisioned a country, Inang Bayan, based on Kapatiran of everyone, the elite and the bayan.  We are all Anak ng Bayan, and that Kalayaan can only be attained if there’s kaginhawaan and mabuting asal.  The elite did not totally accept this, wanting to adapt a different concept that they learned from Western schools:  The concept of Nación—republican democracy based on rights guaranteed by a written constitution, with emphasis on political freedom and power.  With the power struggle which characterized the birth of the nation, kapatiran lost to Western emphasis on power.  And since then, elite democracy became the order of the day in this country.

Since this concept of nation had no cultural basis, therefore it is, as Benedict Anderson puts it, an “imagined community,” the state needs symbols and rituals to bind the different peoples in the Philippines to this “imagined” nation.  Polish academic Krzysztof Gawlikowski likened the nation to a mythical being.  The nation is like a religion.  Like all Catholics can identify with the cross, we feel like we’re one country when we sing the national anthem and rally around one flag.

Krzysztof Gawlikowski

Krzysztof Gawlikowski

In our annual life as a nation, the State of the Nation Address is a very important ritual.  More than just watching for the wardrobe of the president and more new wardrobes from lady congressmen and socialites, or what new gimmicks or slogans will be employed to add to SONA’s entertainment value, this is the time of the year when the whole Filipino people, both the elite and the masses, listen intently to the president, the high priest of the nation, preside in the opening of congress and outline his achievements and plans.  For a time, admin fans and opposition are one in reflecting on the state of our nation, as ONE NATION.

Franklin Roosevelt delivering one of his State of the Union Address. From gannett-cdn.com

Franklin Roosevelt delivering one of his State of the Union Addresses. From gannett-cdn.com

John F. Kennedy delivering his State of the Union Address. From advisorone.com/

John F. Kennedy delivering his State of the Union Address. From advisorone.com.

The Joint Session of Congress listening to Barack Obama's State of the Union Address. From whitehouse.gov.

The Joint Session of Congress listening to Barack Obama’s State of the Union Address. From whitehouse.gov.

The term “State of the Nation” was borrowed from “The State of the Union,” the report of the American President to his Congress.  On 16 June 1936, Commonwealth President Manuel Luis Quezon copied the practice and delivered “On The Country’s Conditions and Problems” to his congress.  But the precursor of what we now call “Ulat sa Bayan,” a more direct address to the people on the achievements of the Commonwealth government, was the much awaited address of President Quezon during the anniversaries of the establishment of the Philippine Commonwealth every 15 November.  In an earlier research, I found out that people gather around radio sets and listen to Quezon’s speeches which reflected the optimism of the early years, the hard realities of self governance and finally, the fears of the coming World War.  Quezon’s non-appearance to deliver his speech in 1938 also reflected the failing health of the president.

Fom gov.ph: President Manuel L. Quezon delivers his 1940 message to the National Assembly in front of its Speaker Jose Yulo and United States High Commissioner Francis B. Sayre.

Fom gov.ph: President Manuel L. Quezon delivers his 1940 message to the National Assembly in front of its Speaker Jose Yulo and United States High Commissioner Francis B. Sayre.

Commonwealth Day in new Quezon City, November 15, 1940. From the Manila Bulletin microfilm of the University of the Philippines Main Library.

Commonwealth Day in new Quezon City, November 15, 1940. From the Manila Bulletin microfilm of the University of the Philippines Main Library.

Commonwealth Day in new Quezon City, November 15, 1940.From the Manila Bulletin microfilm of the University of the Philippines Main Library.

Commonwealth Day in new Quezon City, November 15, 1940.From the Manila Bulletin microfilm of the University of the Philippines Main Library.

After the Americans returned our independence, President Manuel Roxas delivered to the first congress his “Message on the State of the Nation” on 27 January 1947.  According to presidential historian Manolo Quezon, this started the practice of the president’s message being called “State of the Nation” and being delivered January of every year until President Marcos declared Martial Law in 1972.  On 23 January 1950, with President Elpidio Quirino delivering his second speech to congress entitled “Address on the State of the Nation,” historian Quezon said that the SONA as we know it today “can be said to have firmly been established.”

From gov.ph: President Roxas delivers his SONA in 1946.

From gov.ph: President Roxas delivers his SONA in 1946.

From tumblr.malacanang.gov.ph: President Manuel Roxas, as he delivers his first State of the Nation Address, on June 3, 1946.

From tumblr.malacanang.gov.ph: President Manuel Roxas, as he delivers his first State of the Nation Address, on June 3, 1946.

From gov.ph: President Quirino in 1949.

From gov.ph: President Quirino in 1949.

Xiao Chua with Undersecretary Manuel"Manolo" Quezon, III, 2005. From the Archives of the Xiao Chua Library.

Xiao Chua with Undersecretary Manuel”Manolo” Quezon, III, 2005. From the Archives of the Xiao Chua Library.

The SONA on 26 January 1970 was one for the books.  It was opened by Fr. Pacifico Ortiz, S.J. who prayed for a nation at the brink of a revolution.  Outside the Old Congress Building at P. Burgos St. were hundreds of restless student demonstrators who, when President Fetrdinand Marcos and his wife Imelda went out of the steps of congress, threw stones at the first couple. Fabian Ver, their bodyguard showed supreme loyalty by covering them.  The battle between the police and the students continued to the night and for months to come.  This was one of the highlights of the First Quarter Storm, and also the beginning of the tale of two SONAs:  The official SONA, and what we now call the “SONA ng Bayan,” a demonstration to represent the supposed real sorry state of the nation.

Ang tinatayang 50,000 sa labas ng Kongreso, hinihintay si Pangulong Marcos na lumabas. Mula kay Susan Quimpo.

Ang tinatayang 50,000 sa labas ng Kongreso, hinihintay si Pangulong Marcos na lumabas. Mula kay Susan Quimpo.

SONA 1970. Mula sa Not On Our Watch.

SONA 1970. Mula sa Not On Our Watch.

Si Fabian Ver habang pinoprotektahan ang Pangulo. Mula sa Delusions of a Dictator.

Si Fabian Ver habang pinoprotektahan ang Pangulo. Mula sa Delusions of a Dictator.

Ang mga binti ni Prop. Judy Taguiwalo at patuloy na hinampas ng mga awtoridad. Mula sa Militant But Groovy.

Ang mga binti ni Prop. Judy Taguiwalo at patuloy na hinampas ng mga awtoridad. Mula sa Militant But Groovy.

Xiao Chua with UP ALYANSA, participating during the protests for the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo, 2009. Photo by Marlon Cornelio.

Xiao Chua with UP ALYANSA, participating during the protests for the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo, 2009. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo. Photo by Marlon Cornelio.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo.

Protests during the last SONA of President Gloria Macapagal-Arroyo.

The first SONA of President Benigno Aquino III last year was historic because, among other things, for the first time, some brilliant guy in his administration had a common sense realization that the SONA is not some speech intended for the diplomatic corps or CNN, but for the Filipino people.  Not even during the time of President Joseph Estrada when he used Taglish in his SONA, PNoy chose to speak almost entirely in the national language.

PNoy's First SONA, 2010.

PNoy’s First SONA, 2010.

PNoy's First SONA, 2010.

PNoy’s First SONA, 2010.

At last, after years of SONAs being delivered only to a Congress representing an elite democracy who can understand English, PNoy included the bayan as part of this important ritual of nationhood, wherein the real goal of it must be to finally lessen the gap between the haves and the have nots.  It was just a first step, a gesture, but a good first step nonetheless.  Now start playing the presidential march, “We say mabuhay…!”  It’s SONA time once again!

21 July 2011

 

Leave a comment
July 3, 2013

XIAO TIME, 2 July 2013: ANG LIHIM NA KWENTO NI IMELDA MARCOS

Text of the broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Sa likod ng karangyaan at mga magagandang hiyas ay isang mapait na kwento. Si Unang Ginang Imelda Romualdez bilang isang Reyna sa paglalarawan ni Ralph Wolfe Cowan, tagapagpinta ng Prinsipe at Prinsesa ng Monaco, Rainier at Grace. Mula sa Marcos Presidential Center.

Sa likod ng karangyaan at mga magagandang hiyas ay isang mapait na kwento. Si Unang Ginang Imelda Romualdez Marcos bilang isang Reyna sa paglalarawan ni Ralph Wolfe Cowan, tagapagpinta ng Prinsipe at Prinsesa ng Monaco, Rainier at Grace. Mula sa Marcos Presidential Center.

2 July 2013, Tuesday:  http://www.youtube.com/watch?v=1Ms0hSVGf7k

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  84 years ago, July 2, 1929, isinilang si Imelda Remedios Visitacion Romualdez sa Lungsod ng Maynila.  36 na taon lamang ang lilipas, siya na ang unang ginang ng Pilipinas, Imelda Marcos, noong 1965.

Unang Ginang sa edad na 36, 1966. Mula sa LIFE Magazine sa Aklatang Xiao Chua.

Unang Ginang sa edad na 36, 1966. Mula sa LIFE Magazine sa Aklatang Xiao Chua.

Isang personal na larawan nina Pangulo at Unang Ginang Ferdinand at Imelda Marcos. Mula sa Marcos Presidential Center.

Isang personal na larawan nina Pangulo at Unang Ginang Ferdinand at Imelda Marcos. Mula sa Marcos Presidential Center.

Si Imelda na may parasol sa paglalarawan ng hyperrealist na pintor mula sa Chile na si Claudio Bravo. Mula sa Metropolitan Museum of Manila.

Si Imelda na may parasol sa paglalarawan ng hyperrealist na pintor mula sa Chile na si Claudio Bravo. Mula sa Metropolitan Museum of Manila.

Noong una, lagi na lamang ibinabandera na nagmula siya sa pulitikal at aristokratang angkan ng mga Romualdez sa Leyte.  Ngunit noong 1969, naglabas ng isang aklat ang peryodistang si Carmen Navarro Pedrosa, The Untold Story of Imelda Marcos.  Ang tanong niya?  Bakit itatago ang kanyang nakaraan kung maaari sana itong magbigay ng inspirasyon sa iba.

Carmen Navarro Pedrosa. Mula sa koleksyong Carmen Pedrosa.

Carmen Navarro Pedrosa. Mula sa koleksyong Carmen Pedrosa.

Ang unang edisyon (1969) ng kontrobersyal na aklat, ang unang biograpiya na nagbigay linaw sa maagang buhay ng Unang Ginang. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Ang unang edisyon (1969) ng kontrobersyal na aklat, ang unang biograpiya na nagbigay linaw sa maagang buhay ng Unang Ginang. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Sa isang bahay sa Kalye Heneral Solano, San Miguel, Maynila malapit sa Palasyo ng Malacañan, namuhay ang pamilya ni Imelda.  Ang kanyang ama na si Vicente Orestes bagama’t abogado at dekano pa ay suportado ng mga kapatid na mas prominente.  Ayon mismo sa anak ni Imelda na si Congresswoman Imee sa aming panayam sa kanya, “Yung tatay niya, pag minsan may pera, kung minsan wala.  Pag walang pera, tutugtog ng piano para makalimutan yung gutom.  Beethoven ang kinakain.”

Si Xiao Chua at Angelito Angeles habang kinakapanayam si Rep. Ma. Imelda "Imee" Marcos, September 6, 2004, Batasang Pambansa.

Si Xiao Chua at Angelito Angeles habang kinakapanayam si Rep. Ma. Imelda “Imee” Marcos, September 6, 2004, Batasang Pambansa.

Vicente Orestes Romualdez. Mula sa Marcos Presidential Center.

Vicente Orestes Romualdez. Mula sa Marcos Presidential Center.

Paglalarawan ng diumano ay pamumuhay ni Imelda noong siya ay bata pa sa Maynila. Kuha ni Xiao Chua sa Sto. Nino Shrine sa Tacloban, Leyte.

Paglalarawan ng diumano ay pamumuhay ni Imelda noong siya ay bata pa sa Maynila. Kuha ni Xiao Chua sa Sto. Nino Shrine sa Tacloban, Leyte.

Si Estrella Cumpas, ang yaya ni Imelda, na nagkwento ng mga mapait na karanasan ni Imelda kay Carmen Pedrosa. Mula kay Carmen Pedrosa.

Si Estrella Cumpas, ang yaya ni Imelda, na nagkwento ng mga mapait na karanasan ni Imelda kay Carmen Pedrosa. Mula kay Carmen Pedrosa.

Habang ang ina naman ni Imelda na si Remedios Trinidad Romualdez, bilang pangalawang asawa, ay nagdusa diumano ng katakut-takot na sakit ng damdamin sa mga anak ng unang asawa.  Nang magkaroon ng lamat ang kanilang relasyong mag-asawa, sa isang tinayong karton sa garahe tumira ang mag-iina ni Remedios.

Ang kasal ng mga magulang ni Imelda. Mula sa Marcos Presidential Center.

Ang kasal ng mga magulang ni Imelda. Mula sa Marcos Presidential Center.

Si Remedios Trinidad noong kanyang kabataan. Mula kay Carmen Pedrosa.

Si Remedios Trinidad noong kanyang kabataan. Mula kay Carmen Pedrosa.

Remedios Trinidad sa araw ng kanyang kasal. Mula kay Carmen Pedrosa.

Remedios Trinidad sa araw ng kanyang kasal. Mula kay Carmen Pedrosa.

Remedios Trinidad Rmoualdez. Mula kay Carmen Pedrosa.

Remedios Trinidad Rmoualdez. Mula kay Carmen Pedrosa.

Sa kanyang pagiging Unang Ginang, ang dating nasa ibaba ng angkan ay nailagay na sa tugatog nito. Mula sa Sto. Nino Shrine, Tacloban, Leyte sa pangangalaga ng Presidential Commission on Good Government.

Sa kanyang pagiging Unang Ginang, ang dating nasa ibaba ng angkan ay nailagay na sa tugatog nito. Mula sa Sto. Nino Shrine, Tacloban, Leyte sa pangangalaga ng Presidential Commission on Good Government.

Ang batang Imelda. Mula sa Marcos Presidential Center.

Ang batang Imelda. Mula sa Marcos Presidential Center.

Si Imelda (kanan) kasama ang half-sister na si Lourdes, Mula kay Carmen Pedrosa.

Si Imelda (kanan) kasama ang half-sister na si Lourdes, Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang larawan para sa unang komunyon ni Imelda. Mula sa Marcos Presidential Center.

Ang larawan para sa unang komunyon ni Imelda. Mula sa Marcos Presidential Center.

Kahit si Imelda naaalala kung paanong ang kanyang ina ay ginagawan siya ng mga maliit na damit na gawa sa seda, binibihisan tulad ni Shirley Temple at pakakantahin sa gitna ng sala kapag sila ay may bisita.  Ngunit namatay ang ina ni Imelda sa sakit na pulmunya at sakit ng loob noong December 7, 1938.

Si Xiao Chua habang kinakapanayam si Unang Ginang Imelda Marcos, kuha ni Jose Angelito Angeles, 2008. Mula sa Sinupan ng Aklatang Xiao Chua.

Si Xiao Chua habang kinakapanayam si Unang Ginang Imelda Marcos, kuha ni Jose Angelito Angeles, 2008. Mula sa Sinupan ng Aklatang Xiao Chua.

Si Imelda bilang estudyante ng St. Paul's Tacloban. Mula kay Carmen Pedrosa.

Si Imelda bilang estudyante ng St. Paul’s Tacloban. Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang larawan ni Imelda na masasabing paborito ni Pangulong Marcos, naiwan ito sa kanyang mesa noong EDSA 1986. Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang larawan ni Imelda na masasabing paborito ni Pangulong Marcos, naiwan ito sa kanyang mesa noong EDSA 1986. Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang batang Imelda. Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang batang Imelda. Mula kay Carmen Pedrosa.

Nang kapanayamin namin si Gng. Marcos, sabi niya ukol sa ama at buhay nila noong bata pa, “How can he be a pauper?  Doctor of laws, and living in a garahe!  Ang corny!  Temporarily, true, …but it was my happy period of my life because my mother made a house, para kaming nagbahay-bahayan.  …The house was being repaired, baka mamaya mauntugan kami ng mga martilyo.”

Ang Rosas ng Tacloban. Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang Rosas ng Tacloban. Mula kay Carmen Pedrosa.

Ang Lakambini ng Maynila. Mula sa Marcos Presidential Center.

Ang Lakambini ng Maynila. Mula sa Marcos Presidential Center.

Ang Unang Ginang ng buong Pilipinas. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Ang Unang Ginang ng buong Pilipinas. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Si Imelda Marcos bilang gobernador ng Metro Manila at ministro ng Human Settlements. Mula sa Fookien Times Yearbook sa Aklatang Xiao Chua.

Si Imelda Marcos bilang gobernador ng Metro Manila at ministro ng Human Settlements. Mula sa Fookien Times Yearbook sa Aklatang Xiao Chua.

Ang ikinubling karanasan na ito marahil ang dahilan kung bakit ang babaeng simple ang mga damit noon ay nagsuot ng mga magagarang kasuotan at mga alahas, at ang babaeng nagbahay-bahayan sa garahe ay tumira sa mga palasyo sa daigdig.  Sa kanyang talento at kagandahan, sinikap niyang baguhin ang kanyang buhay.  Sa masama man o mabuti, nagbago rin ang sa atin.  Nagbago rin ang buhay ni Pedrosa.  Dahil sa harassment ng mga tauhan ng mga Marcos, napawalay sa sariling lupa, ang kanyang aklat ay sinamsam at ipinagbawal.  44 na taon matapos na unang mailathala, noong nakaraang June 20 lamang ito pormal na inilunsad kaugnay ng isang bagong edisyon, hindi marahil makapaniwala na una, buhay pa sila habang marami sa kanilang mga kaibigan sa pakikibaka ay wala na, at pangalawa, dahil sa gitna ng pagmamali ng kasaysayan ng ilan ay kinakailangan pa ring ilabas muli ang konstrobersyal na aklat.

Si Carmen Pedrosa bilang destiero sa London. Mula sa fb page ni Carmen Pedrosa.

Si Carmen Pedrosa bilang destiero sa London. Mula sa fb page ni Carmen Pedrosa.

Si Xiao Chua sa unang pagkikita nila ng idolong si Pedrosa, May 2011, Heroes Square Rizal @ 150 Tour, Fort Santiago.

Si Xiao Chua sa unang pagkikita nila ng idolong si Pedrosa, May 2011, Heroes Square Rizal @ 150 Tour, Fort Santiago.

Carmen Pedrosa hawak ang bagong edisyon ng kanyang akda. June 20, 2013, Opera Haus, Makati.

Carmen Pedrosa hawak ang bagong edisyon ng kanyang akda. June 20, 2013, Opera Haus, Makati.

Ang makasaysayang unang paglulunsad ng isang higit 40-taon nang aklat.

Ang makasaysayang unang paglulunsad ng isang higit 40-taon nang aklat.

Si Xiao Chua, Jonathan Balsamo at Carmen Pedrosa noong paglulunsad ng kanyang The Untold Story of Imelda Marcos.

Si Xiao Chua, Jonathan Balsamo at Carmen Pedrosa noong paglulunsad ng kanyang The Untold Story of Imelda Marco.  Mula sa Koleksyong Jonathan Balsamo.

Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Pook Amorsolo, UP Diliman, 22 June 2013)

Leave a comment
June 29, 2013

XIAO TIME, 26 June 2013: ANG PAPEL NI CESAR E. A. VIRATA SA KASAYSAYAN

Text of the broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Si Primer Ministro Cesar Emilio Aguinaldo Virata sa likod ni Pangulong Ferdinand E. Marcos. Mula sa Art Directors Trip Photo Library.

Si Primer Ministro Cesar Emilio Aguinaldo Virata sa likod ni Pangulong Ferdinand E. Marcos. Mula sa Art Directors Trip Photo Library.

26 June 2013, Wednesday:  http://www.youtube.com/watch?v=9Tfi5sydA_g

Karagdagang komentaryo:  https://xiaochua.net/2013/06/19/on-cesar-e-a-viratas-role-in-the-marcos-regime-or-on-why-we-shouldnt-be-so-harsh-on-virata/

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  Nitong nakaraang April 12, 2013, inaprubahan ng UP Board of Regents ang muling pagpapangalan ng College of Business Administration o CBA ng Unibersidad ng Pilipinas bilang ang Cesar E.A. Virata School of Business.

Cesar E. A. Virata School of Business. Dating UP College of Business Administration. Mula sa Philippine Daily Inquirer.

Cesar E. A. Virata School of Business. Dating UP College of Business Administration. Mula sa Philippine Daily Inquirer.

Ang mga gusali sa UP ay nakapangalan sa mga taong naging bahagi ng kasaysayan ng pamantasan, karamihan kung hindi lahat sa mga ito ay sumakabilang-buhay na.  Ito ang unang pagkakataon na isang institusyon sa loob ng pamantasan ay ipapangalan sa isang tao, at sa isang taong buhay pa.  [Ayon sa UP ni singkong duling wala silang tatanggapin na pera mula kay Ginoong Virata, hindi tulad ng malaking donasyon na nakuha ng Ateneo para sa John Gokongwei School of Management at ng La Salle para sa Ramon V. del Rosario College of Business.  Ito ay dahil lamang sa “Virata has served UP, the Philippine government and the country for many years and with clear distinction.”  Ayun naman pala.]  Liban sa iilang mga tao, naging tahimik ang isyu.  Unanimous daw na pumabor ang nakararaming estudyante ng kolehiyo kahit na ang tanong nila tungkol kay Virata ay “The who?”  Hanggang kwestiyunin ito ni Rigoberto Tiglao nitong Hunyo sa isang mother headline article sa Manila Times.

Rigoberto Tiglao, dating aktibista at tagapagsalita ng Pangulong Gloria Arroyo. Mula sa athenspe.net.

Rigoberto Tiglao, dating aktibista at tagapagsalita ng Pangulong Gloria Arroyo. Mula sa athenspe.net.

Ang Manila Times mother headline na nagbabandila ng kontrobersya. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Ang Manila Times mother headline na nagbabandila ng kontrobersya. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Kahit delayed reaction, nagbalik-tanaw ang mga tao sa naging papel ni Cesar Emilio Aguinaldo Virata sa kasaysayan ng Pilipinas.  Siya pala ay dating Finance Minster at primer ministro ng bansa?  Prime Minister???  Meron pala tayo noon.  Yup, pero prime minister sya sa ilalim ni Pangulong Ferdinand Marcos.  Yay!!!

Si Xiao Chua kasama ang Primer Ministro Cesar E.A. Virata nang si Xiao ay mailuklok sa Pi Gamma Mu International Honor Society (Social Science), University of the Philippines, Bahay ng Alumni, Diliman, Lungsod Quezon, March 2, 2009. Kuha ni Ivana Adrienne Noelle Doria Guevara.

Si Xiao Chua kasama ang Primer Ministro Cesar E.A. Virata nang si Xiao ay mailuklok sa Pi Gamma Mu International Honor Society (Social Science), University of the Philippines, Bahay ng Alumni, Diliman, Lungsod Quezon, March 2, 2009. Kuha ni Ivana Adrienne Noelle Doria Guevara.

Finance Minister at Prime Minister Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Mula sa The Philippine Star.

Finance Minister at Prime Minister Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Mula sa The Philippine Star.

Si Cesar Virata habang nanunumpa bilang primer ministro habang nakamasid ang kanyang kabiyak na si Joy, isang aktres sa teatro, sa Batasang Pambansa. Mula sa Philippine Star.

Si Cesar Virata habang nanunumpa bilang primer ministro habang nakamasid ang kanyang kabiyak na si Joy, isang aktres sa teatro, sa Batasang Pambansa. Mula sa Philippine Star.

So sabi ng mga tumututol, bakit ipapangalan ang isang institusyon sa bastyon ng aktibismo sa panahon ng Batas Militar sa isang tuta ni Marcos?  Ngunit hindi black and white ang kasaysayan, masalimuot ito.  Si Cesar Virata ay isang teknokrat, ito yung mga matatalinong akademiko na kinuha ni Marcos mula sa mga pamantasan upang magsilbi sa pamahalaan.  Marami sa kanila naniwalang tunay na dahil sa malakas na pamumuno ng pamahalaan ni Marcos mas maraming maipapatupad na reporma.  Well sumobra nga lang sa lakas.

Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Photo displayed at the Emilio Aguinaldo Shrine at Kawit, Cavite. The shrine for his granduncle.

Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Photo displayed at the Emilio Aguinaldo Shrine at Kawit, Cavite. The shrine for his granduncle.

Si Propersor at Ministro Cesar Virata habang nagsasalita sa isang pandaigdigang pulong. Mula sa The Philippine Star.

Si Propersor at Ministro Cesar Virata habang nagsasalita sa isang pandaigdigang pulong. Mula sa The Philippine Star.

Si Pangulong Marcos kasama ang teknokrat na si Virata at iba pang bahagi ng pamahalaan.

Si Pangulong Marcos kasama ang teknokrat na si Virata at iba pang bahagi ng pamahalaan.

Bilang dekano ng CBA sinumulan niya ang Master of Business Administration at unang nagpadala sa US ng mga kaguruan nito upang makapag-aral.  Kinuha siya ni Marcos sa kanyang pamahalaan at dahil matayog ang kanyang pangalan sa mga dayuhan, nagkaroon ng diktadura ng kredibilidad sa IMF at World Bank na pautangin tayo para itatag ang ating mga industriya.  “Deodorizer” ng rehimen ayon sa ilan.

Si Virata at ang kanyang mga kaibigan. Mula sa The Philippine Star.

Si Virata at ang kanyang mga kaibigan. Mula sa The Philippine Star.

Si Virata sa gitna ng iba pang mga primer ministro sa daigdig, sa European Management Symposium ng World Economic Forum Annual Meeting 1983. Mula sa Wikipedia.

Si Virata sa gitna ng iba pang mga primer ministro sa daigdig, sa European Management Symposium ng World Economic Forum Annual Meeting 1983. Mula sa Wikipedia.

Well alam naman natin na hindi nagamit ng maayos ang pera, imbes na mga pabrika, mga edipisyo ang ipinatayo.  Sa gitna nito, sinikap ni Virata na maging “konsyensya” ng pamahalaan ayon kay Beth Day Romulo, pinigil niya ang pagbibigay ng pera sa ikalawang grandiyosong Metro Manila Film Festival.  Pinagtulungan siya ng mga kabig ni Imelda sa mga cabinet meetings.

Si Xiao Chua kasama si Beth Day Romulo, Trinoma, 2011.

Si Xiao Chua kasama si Beth Day Romulo, Trinoma, 2011.

Si Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Mula sa evi.com.

Si Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Mula sa evi.com.

Si Virata habang nagbibigay ng testimonya sa Agrava Commission. Mula sa retrato.com.ph.

Si Virata habang nagbibigay ng testimonya sa Agrava Commission. Mula sa retrato.com.ph.

Si Primer Ministro Cesar Virata habang kinakapanayam ng mga kasapi ng media. Mula sa mbc.com.ph.

Si Primer Ministro Cesar Virata habang kinakapanayam ng mga kasapi ng media. Mula sa mbc.com.ph.

Si Cesar Virata habang nasa kampanya. Mula sa The Philippine Star.

Si Cesar Virata habang nasa kampanya. Mula sa The Philippine Star.

Noong April 14, 1983, sa isang pulong ng partido Kilusang Bagong Lipunan, ipinahiya si Virata ng mga maka-Imelda habang sinagot niya ng malumanay ang tunay na kalagayan ng bansa.  Matapos ang insidente, ninais na magbitiw ngunit pinigilan siya ni Marcos.

Si Cesar Virata kasama ang asawang si Joy. Mula sa The Philippine Star.

Si Cesar Virata kasama ang asawang si Joy. Mula sa The Philippine Star.

Si Cesar Emilio Aguinaldo Virata ngayon.

Si Cesar Emilio Aguinaldo Virata ngayon.

Si Cesar Emilio Aguinaldo Virata ngayon.

Si Cesar Emilio Aguinaldo Virata ngayon.

Iiwan ko na sa mga taga CBA kung tama bang ipangalan ito sa kanya ngunit sa ganang akin lang, huwag namang masyadong mean kay Virata.  Maaari ngang hindi niya napigilan ang human rights violations at korupsyon ngunit may papel siya sa pagpapanatiling disente ng pamahalaan, bagama’t sa huli, nabigo siya.  Gayunman, kahit papaano naibsan ang lalo pa sanang pagkasira ng bayan.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan and that was Xiao Time.

(Pook Amorsolo, UP Diliman, 22 June 2013)

Leave a comment
June 19, 2013

ON CESAR E.A. VIRATA’S ROLE IN THE MARCOS REGIME: Or On Why We Shouldn’t Be So Harsh on Virata

Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Photo displayed at the Emilio Aguinaldo Shrine at Kawit, Cavite. The shrine for his granduncle.

Cesar Emilio Aguinaldo Virata. Photo displayed at the Emilio Aguinaldo Shrine at Kawit, Cavite. The shrine for his granduncle.

These past few months, a historical debate ensued with the naming of the University of the Philippines College of Business Administration as the Cesar E.A. Virata School of Business, the first time in UP that a school was names after a person, a living person for that, and someone who didn’t give a single centavo of financial contribution for it.  The Dean of the said college justified the decision saying, “Virata was an honorable public servant who has served as Secretary of Finance and Prime Minister of the Philippines.”  As a former professor and dean of the college, he was also instrumental in its development.  But the critics say that since he was part of the Marcos regime, and doesn’t deserve the honor.  I will leave it to UP people to talk about the ethics of renaming a UP college to a person still living but I would like to say, the critics had been also too mean on Virata.  

I used to think that Virata was just a rubber-stamp cabinet member, member of parliament and Prime Minister during the time of Marcos.  A pawn of the conjugal dictatorship.  I wanted to schedule an interview with him for my master’s thesis on Imelda as First Lady and Governor of Metropolitan Manila, he gave a very short answer on his role but didn’t elaborate much, except an encouragement to read more.

History is not black and white, its nuances and complications must be seen.  My humble findings on my thesis pointed out that although he became a “deodorizer” of the regime to the rest of the World, he did his best to avoid misappropriation of public funds to the frivolous projects of the regime especially the First Lady.  One must understand that the Palace during the early 1980s was actually divided two warring factions–the Ilocano group or the Andy Marcos people, and the Waray group or the Imelda people.  And the latter group was openly antagonistic towards him.  At one point he wanted to resign because of what’s happening to the country but Marcos didn’t want him to leave because without him, his regime would lose credibility to foreign lending institutions.

I would like to quote my thesis at length below but the bottomline is, yes, P.M. Virata was part of the Marcos regime, but he was not as sinister as he was pictured to be.  He did his best to try not to put so much money on projects deemed unnecessary, especially the Manila Film Center and the Metropolitan Manila Film Festivals.  He may have failed to totally battle corruption and human rights violations but he was a critical collaborator who placed some sanity in government in a time of dictatorship.  We may not give him credit for that, but I believe he is a decent man and he doesn’t deserve the nasty and simplistic generalizations and he doesn’t deserve our meanness.

xxx

Mula sa Michael Charleston Briones Chua.  2010.  ANG MAYNILA NI IMELDA:  Isang Kapanahong Kasaysayan ng Pagbabagong-Anyo ng Metropolitan Manila (1965-1986).  Hindi pa nailalathalang tesis-masterado para sa M.A. Kasaysayaan sa Unibersidad ng Pilipinas Diliman:

Ang paghiraya ni Gng. Marcos sa Kalakhang Maynila ay naging posible dahil pinalibutan ng mga Marcos ang kanilang sarili ng mga matatalinong tao, mga ekspertong inilagay sa pamahalaan ay tinawag na mga technocrats (Paras 2008).  Sa kabila ng impresyon ng isang awtokratikong pamamahala, ano ang nagtulak sa mga teknokrat na ibigay ang kanilang paninilbihan sa estado at maging bahagi ng paghiraya sa lungsod ni Gng. Marcos?

Bagama’t kailangang linawin na hindi dapat banggitin ang akademya sa panahon ng Batas Militar na tila iisang yunit na nakipagsabwatan sa diktadura.  Ayon sa nabilanggong propesor ng Agham Pampulitika at naging Pangulo ng Unibersidad ng Pilipinas na si Dr. Francisco “Dodong” Nemenzo, ang akademya ay binubuo ng iba’t ibang ideolohiya at nag-uumpugang paniniwala.  Ang kanyang ibinigay na halimbawa ay ang kanyang kasamang propesor ng Agham Pampulitika na si Dr. Onofre Corpuz.

Ayon kay Dr. Nemenzo, bago pa man ang Batas Militar, makikita na sa mga sulatin ni Dr. Corpuz, at maging sa kanyang tesis doktorado sa Harvard ang paniniwala nito na dapat malakas ang sangay ng tagapagpaganap ng estado.  Kung hindi magiging malakas ang presidente, walang mangyayari sa bayan.  Sa kanyang unang paniniwala na mahinang pinuno ang Pang. Marcos, nagbitiw siya sa pamahalaan.  Kaya hindi rin nakapagtataka na muli siyang sumapi sa pamahalaan nang ipataw ang Batas Militar.  Dagdag ni Dr. Nemenzo:

“Marcos kasi had a vision, e, unlike GMA (Pang. Gloria Macapagal-Arroyo) who had no vision, but survival…  He would crush the oligarchs, restore the law and order, that he would  industrialize the country.  …That vision was quite appealing to people, yung mga technocratic minds like Gerry (Gerardo) Sicat, Cesar Virata, Jimmy (Jaime) Laya.  I think partly out of conviction.” (Nemenzo 2008).

Ayon kay Dr. Nemenzo, ang pagpasok ng mga teknokrat ay nasa konteksto ng krisis sa langis ng 1973.  Sa pagtaas ng presyo ng langis, nagkaroon ng salapi ang mga bansang OPEC at ang mga bangko ay nagnais na ipautang ang mga ito sa mga bansang may “clean bill of health.”  Nang ang International Monetary Fund / World Bank ay tila nagbigay ng endorso sa proklamasyon ng Batas Militar sa Pilipinas, at nang magkaroon ng speculation sa mga commodities na katulad ng bigas at copper, lalo na ang copper sa panahon ng digmaan sa Vietnam, nakita ng ilang mga ekonomista ang pagkakataon na magkaroon ng malaking pag-unlad sa ekonomiya ng Pilipinas:

“For these economists and business administration people, there was great opportunity for economic progress under Marcos.  That also explains why the likes of Virata and Laya ay very acceptive to the ideas of Marcos and were willing to serve in the government. Marcos then had a vision of the Philippine industries and getting loans to build that.  Put them to more sugar mills…” (Nemenzo 2008)

Nang sagutin ang aking sulat sa telepono ng Minister of Finance at Prime Minister sa mga panahon na iyon na si G. Cesar E. A. Virata, sinabi lamang niya na ang papel niya sa pamahalaang Metropolitan ni Gng. Marcos ay ito:  “I just see to it that there are funds for the different departments.”  Ang  matipid na sagot na ito ay sinundan ng pag-uusig na magbasa pa at magsaliksik ukol sa kanyang naging papel (Virata 2007).  Nang gawin ko ito sa mga sumunod na taon, nabigla ako sa aking mga natuklasan.

Ayon kay Dr. Nemenzo, may makikitang kontradiksyon sa pagitan ng mga teknokrat at ng mga kroni, ang bagong oligarkiya na itinatag ng mga Marcos mula sa kanilang mga kapamilya at kaibigan.  Ang mga kroni ay sinuportahan ni Gng. Marcos, lalo na sa kanilang pag-utang sa mga institusyon sa pananalapi.  Kinalaunan, ang mga utang na ito ayon kay Dr. Nemenzo ay in-invest sa labas ng bansa at sa mga non-performing assets tulad ng mga edipisyo, imbes na sa industriyalisasyon ng bansa.  Tumaas ang utang ng bansa ngunit walang naging balik sa pamahalaan at ekonomiya.

Sa kabila ng pagsuporta ni Gng. Marcos sa mga kroni, sinikap ng mga teknokrat na maging konsyensya kung mayroong nagiging kalabisan sa pagtupad ng hiraya.  Ang tunggaliang teknokrat at kroni/Gng. Marcos ay pinatutunayan ni Beth Day Romulo, kabiyak ng isang ministro:

“A cabinet member Imelda was especially hard on was Cesar Virata, the Minister of Finance and Prime Minister, who took his role as the “conscience” of the Cabinet very seriously, and opposed a number of her grandiose projects.  In official gatherings, she gave him no importance, and it was my protocol-minded husband [Hen. Carlos P. Romulo, Ministro ng mga Suliraning Panlabas] who kept insisting the Prime Minister be given his proper place.  The President, however, recognized that Virata was respected abroad in the international banking community, and so protected him even when Virata dared to say no to Imelda.

“In 1982 the First Lady asked for public funding for her international film festival.  Minister Virata blocked the request.  Miffed, Imelda raised the money she wanted by allowing movie houses in Manila to screen previously banned pornographic films.

“In a cabinet meeting, Mrs. Marcos accused Virata of treating her ministry as if it were “an enemy.”  Her friend, and her husband’s crony, Bobby (Roberto) Benedicto, also chimed in to attack Virata for his austerity measures and stringent policies. 

“But Imelda plodded along with her grandiose schemes, despite the downhill trend of our country’s economy…” (Romulo 1987, 187)

Muling nagkaroon ng “showdown” si Virata at iba pang mga bahagi ng partido ni Pang. Marcos, KBL, noong 14 Abril 1983, nang magpatawag ang pangulo ng pagpupulong upang repasuhin ang lagay ng bansa para sa mga bangkong nagpapautang sa atin.  Habang inaakusahan nina Benedicto at Ministro ng Labor Blas Ople ng kawalan ng kakayahan sa pagharap ng krisis sa bansa, malumanay na ipinaliwanag ni Virata, kasama si Jaime Laya, ang Gobernador ng Bangko Sentral, ang sitwasyon.  Nang magnais magbitiw ni Virata, hindi tinanggap ni Pang. Marcos ang kanyang pagbibitiw.  Ang kredibilidad ni Virata ang naging puhunan upang patuloy na makautang ang pamahalaan sa IMF-WB (de Dios 1988, 107-109)

…

Sa kabila nito, ayon sa pagtatasa ni Dr. Emmanuel S. de Dios, isang ekonomista, sa kabila ng pagiging teknokrat, maaaring nagkaroon ng pakinabang ang mga ito sa pagkakatalaga ni Pang. Marcos sa ilan sa mga ito bilang mga kasapi ng lupon ex-officio ng mga korporasyong hinawakan ng pamahalaan.  Subalit ayon sa kanya:

“In any event, the realization would dawn, even among the businessmen, that the technocrats themselves possessed no independent significance, that they were themselves products of the regime and hence could not be its guardians.” (de Dios 1988, 105).

Anuman, bagama’t madaling sabihing nakipagsabwatan sa diktadura ang mga teknokrat, sa mga susunod na bahagi, ating makikita ang punyagi ng mga matatalino at idealistikong taong ito upang panatilihin ang kaayusan sa kapasyahan ni Gng. Marcos sa kabila ng kanyang personalidad at kaisipan sa ating pagsaysay sa mga programa ng Unang Ginang para sa Kalakhang Maynila.

Mga Sanggunian:

de Dios, Emmanuel S.  1988.  “The Erosion of the Dictatorship,” sa Dictatorship and Revolution:  Roots of People’s Power, eds. Aurora Javate De Dios, Petronilo Bn. Daroy at Lorna Kawal Tirol, 70-131.  Lungsod Quezon:  Conspectus Foundation, Inc.

Romulo, Beth Day.  1987.  Inside The Palace:  The Rise and Fall of Ferdinand and Imelda Marcos.  Nueba York:  Ferrer and Simons.

Nemenzo, Francisco “Dodong”  (Naging Dekano ng Kolehiyo ng Agham Panlipunan at Pilosopiya at Pangulo ng Unibersidad ng Pilipinas).  2008, 26 Hunyo.  Panayam kay Dodong Nemenzo ni Michael Charleston B. Chua.  University Hotel, UP Diliman, Lungsod Quezon.

Virata, Cesar Emilio Aguinaldo (Naging Minister of Finance at Prime Minister ng Pilipinas).  2007, 30 August.  Panayam kay Cesar Virata ni Michael Charleston B. Chua.  Tawag sa telepono.

4 Comments
April 29, 2013

XIAO TIME, 29 April 2013: ANG PAMANA NI SENADOR GERRY ROXAS

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Senador Gerardo "Gerry" Roxas. Obra Maestra ni Vicente Manansala. Mula sa opisyal na bahay-dagitab ng Gerry Roxas Foundation.

Senador Gerardo “Gerry” Roxas. Obra Maestra ni Vicente Manansala. Mula sa opisyal na bahay-dagitab ng Gerry Roxas Foundation.

29 April 2013, Monday:  http://www.youtube.com/watch?v=9NuOApaibnY

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  31 years ago, April 19, 1982, sumakabilang-buhay si Gerardo Manuel Roxas de Leon.  Huh???  Who’s that Pokemón??? Siya po ay walang iba kundi ang dating senador Gerry Roxas.  Ikinalungkot ng bayan ang kanyang pagkawala.  Ama niya ang Pangulong Manuel Roxas ng Capiz at lolo niya sa ina ay isang ring dating Senador rin na si Ceferino de Leon ng Bulacan na miyembro ng Kongreso ng Malolos noong 1898.  Kumbaga, nasa lahi niya ang pagiging pulitiko.

Manuel at Trinidad Roxas, mga magulang ni Gerry.

Manuel at Trinidad Roxas, mga magulang ni Gerry.

Si Gerry kasama ang kanyang mga magulang at kapatid na si Ruby. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry kasama ang kanyang mga magulang at kapatid na si Ruby. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Aba!  Si Gerry ay nag-aral kapwa sa De La Salle College noong elementarya at sa Ateneo de Manila noong hayskul.  Ngunit, sa UP siya nag-abogasya at nakapasa sa bar noong 1949.  Noong 1955, nagpakasal sa isang babaeng nagmula sa isang prominenteng pamilyang Bisaya, si Judy Araneta at nagkaroon ng tatlong supling.

Ang pamilya Roxas mga 1970. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Ang pamilya Roxas mga 1970. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Noong 1957, naging congressman ng Capiz at noong 1963, nagtamo ng pinakamaraming boto sa mga senador na nahalal sa halalang iyon.  Naging pangulo ng Partido Liberal at Minority Floor Leader at itinatanghal ng ilang beses sa Philippines Free Press bilang isa sa mga outstanding lawmakers.

Si Gerry bilang Floor Leader ng Senado. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry bilang Floor Leader ng Senado. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry kasama ang mga kapwa senador Sergio "Serging" Osmena, Jr. at Benigno "Ninoy" Aquino, Jr.

Si Gerry kasama ang mga kapwa senador Sergio “Serging” Osmena, Jr. at Benigno “Ninoy” Aquino, Jr.

Si Gerrry Roxas (nasa gitna) nang mahalal na Pangulo ng Partido Liberal kasama si Pangulong DIosdado Macapagal (kaliwa). Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerrry Roxas (nasa gitna) nang mahalal na Pangulo ng Partido Liberal kasama si Pangulong DIosdado Macapagal (kaliwa). Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry Roxas, naging Pangulo ng Partido Liberal.

Si Gerry Roxas, naging Pangulo ng Partido Liberal.

Si Gerry pinaliligiran ng mga kapwa senador Jovito Salonga, Serging Osmena, Ninoy Aquino, at iba pa. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry pinaliligiran ng mga kapwa senador Jovito Salonga, Serging Osmena, Ninoy Aquino, at iba pa. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry kasama si Jovy Salonga at Ninoy Aquino sa Senado. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry kasama si Jovy Salonga at Ninoy Aquino sa Senado. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Sa isang rali ng Partido Liberal--Ninoy, Gerry, Serging at Jovy.

Sa isang rali ng Partido Liberal–Ninoy, Gerry, Serging at Jovy.

Si Gerry sa tanggapan ni Senador Roy.

Si Gerry sa tanggapan ni Senador Roy.

Mula kay Senador Jovito Salonga.

Mula kay Senador Jovito Salonga.

Mula kay Senador Jovito Salonga.

Mula kay Senador Jovito Salonga.

Ngunit hindi siya naaalala ng maraming tao dahil sa kanyang katayuan sa buhay o sa posisyong tinanganan sa pamahalaan.  Naaalala natin ang isang senador na sugatang binubuhat mula sa pagbomba sa Plaza Miranda ngunit kahit naka-wheelchair at puro benda ay patuloy na nagtrabaho.

Ang rali ng Partido Liberal sa Plaza Miranda, August 21, 1971.

Ang rali ng Partido Liberal sa Plaza Miranda, August 21, 1971.

Ang sugatang si Gerry habng binubuhat. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Ang sugatang si Gerry habng binubuhat. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry habang binibisita ni Ninoy sa Hospital. Mula sa Delusions of a Dictator.

Si Gerry habang binibisita ni Ninoy sa Hospital. Mula sa Delusions of a Dictator.

Si Gerry habang tinutulungang maupo sa kanyang wheelchair para mangampanya. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry habang tinutulungang maupo sa kanyang wheelchair para mangampanya. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Patuloy na nagtrabaho. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Patuloy na nagtrabaho. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Naaalala natin ang isang pulitikong malakas din na kandidato sa pagkapangulo noong halalan noong 1973, ngunit handang magparaya sa mas popular na kapartidong si Ninoy Aquino para sa pagkakaisa ng lapian kung hindi lang naiproklama ang Batas Militar noong 1972.  Tila naalala natin siyang muli nang maulit ang kasaysayan at magparaya ang anak niyang si Mar Roxas kay Noynoy Aquino noong halalan ng 2010.

Si Ninoy at Gerry. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Ninoy at Gerry. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Ninoy, Serging at Gerry.

Si Ninoy, Serging at Gerry.

Si Mar at si Noynoy, 2010.

Si Mar at si Noynoy, 2010.

Si Mar at si Noynoy, 2010.

Si Mar at si Noynoy, 2010.

Naaalala natin siya bilang senador na kasama ng iba pa niyang mga kapwa senador ay nagpalitratong hawak ang kandado ng kanilang ipinasarang kongreso, ngunit hindi tumigil sa pagtulong sa pagkontra sa diktadura.

Sina Senador Doy Laurel, Eva Kalaw, Ramon Mitra, Gerry Roxas at Jovito Salonga habang nagpapalitrato sa harapan ng kanilang nakakandadong kongreso. Mula kay Gng. Judy Roxas.

Sina Senador Doy Laurel, Eva Kalaw, Ramon Mitra, Gerry Roxas at Jovito Salonga habang nagpapalitrato sa harapan ng kanilang nakakandadong kongreso. Mula kay Gng. Judy Roxas.

 

Naaalala natin ang maykayang pulitiko na hindi kinalimutan ang mga mahihirap na kabataan.  Noong 1958, kongresista pa lamang noon, sinumulan niya ang isang munting iskolarsyip program para sa mga mahihirap ngunit matatalinong estudyante ng kaniyang distrito.  Itinatag niya ang Roxas Educational Advancement Committee.

Si Gerry Roxas sa kanyang aklatan, may pagpapahalaga sa edukasyon ng kabataan. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Si Gerry Roxas sa kanyang aklatan, may pagpapahalaga sa edukasyon ng kabataan. Mula kay Senador Jovito Salonga.

Dahil sa respeto na ibinigay sa kanya ng mga lider-estudyante sa panahon ng ideyalismo sa mga pamantasan, inudyok siya ng College Editors Guild of the Philippines at Secondary Schools Guild na magkaroon ng gawad sa kanyang pangalan na kikilala sa mga estudyanteng may natatanging pamumuno, kahusayan sa pag-aaral at pakikisangkot sa lipunan.  Noong 1966, isinilang ang Gerry Roxas Leadership Award na ipinamamahagi sa maraming paaralan sa Pilipinas, at sa sumunod na taon naman, ipinamahagi ang Gerry Roxas Scholarship Grant na magbibigay tulong pinansyal sa mga nararapat bigyan ng pagkakataon makapagkolehiyo sa mga nagtamo ng gawad.

Mula sa Gerry Roxas Foundation

Mula sa Gerry Roxas Foundation

31 Noong 1966, isinilang ang Gerry ... paaralan sa Pilipinas

Mula sa Gerry Roxas Foundation.

Ang Gerry Roxas Foundation noon at ngayon.  Mula sa Gerry Roxas Foundation.

Hanggang ngayon, naaalala natin ang diwa ni Gerry sa daan-daang mga Gerry Roxas awardees na binigyang inspirasyon ng halimbawa at integridad ng isang taga-Capiz na naglingkod sa buong bansa.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Pook Amorsolo, UP Diliman, 20 April 2013)

Leave a comment
April 18, 2013

XIAO TIME, 17 April 2013: ANG PAG-ARESTO KAY NENE PIMENTEL

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ang ikatlong pag-aresto kay Mayor Nene Pimentel. May susunod pa. Liban sa banggitin, lahat ng larawan sa blog na ito ay nanggaling sa aklat ni Sen. Nene na Martial Law in the Philippines: My Story.

Ang ikatlong pag-aresto kay Mayor Nene Pimentel. May susunod pa. Liban sa banggitin, lahat ng larawan sa blog na ito ay nanggaling sa aklat ni Sen. Nene na Martial Law in the Philippines: My Story.

17 April 2013, Wednesday:  http://www.youtube.com/watch?v=K85L7mTHgss

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  30 years ago ngayong araw, April 17, 1983, ikatlong beses na inaresto si Mayor Aquilino “Nene” Pimentel ng Administrasyong Marcos.  Isang oposisyunistang pulitiko mula sa Cagayan de Oro City at nagtatag ng oposisyunistang Partido Demokratiko Pilipino o PDP noong 1982, mukhang nainis ang pangulo sa kanyang tapang.

Si Nene sa telebisyong Amerikano

Si Nene sa telebisyong Amerikano

Unang Pambansang Kumbensyon ng PDP sa Cagayan de Oro, 1983.

Unang Pambansang Kumbensyon ng PDP sa Cagayan de Oro, 1983.

Si Nene Pimentel yakap si Sen. Lorenzo Tanda habang nakamasid si Antonio Cuenco.

Si Nene Pimentel yakap si Sen. Lorenzo Tanda habang nakamasid si Antonio Cuenco.

Sinulatan mismo ni Pangulong Marcos si Defense Minister Juan Ponce Enrile na arestuhin si Pimentel batay sa Proklamasyon Bilang 2045.  Inakusahan si Pimentel na sinusuportahan ang mga rebeldeng komunista.  Kakatwa lamang sapagkat nang siya ay arestuhin, may kasama ang mga umaaresto sa kanya na isang Hukom mula sa Bukidnon.  Kaloka.  Agad siyang inilipad upang madetine sa Camp Sotero Cabahug sa Cebu.  Nanghiram pa ng unan, kumot at kulambo kay Tony Cuenco.

Kasama si Nanay Juling Ouano (kanan) na naging kaibigan ni Nene sa kulungan sa Cebu.

Kasama si Nanay Juling Ouano (kanan) na naging kaibigan ni Nene sa kulungan sa Cebu.

Nagprotesta ang mga Cagayanon, mga Heswita at kaparian, maging isang Arsobispo, si Patrick Cronin sa nangyari.  Hindi sila naniniwala sa mga paratang laban kay Pimentel.

Nagprotesta ang mga taga-Cagayan de Oro upang mapalaya ang kanilang mayor.

Nagprotesta ang mga taga-Cagayan de Oro upang mapalaya ang kanilang mayor.

07 Nagprotesta ang mga Cagayanon

Pati na ang mga kaparian sumama.

Pati na ang mga kaparian sumama.

09 maging isang Arsobispo, si Patrick Cronin sa nangyari

Nang makipag-usap kay Pangulong Marcos si Jaime Cardinal Sin, matapos ang tatlong buwan, house arrest na lamang ang ipinatupad at muling niyang natupad ang kanyang mga tungkulin bilang alkalde.  May larawan pa siyang nagsisimba kasama ng kanyang asawang si Bing na nakapalibot sa kanya ang kanyang mga gwardiya.

Si Nene at si Bing kasama ang kanilang mga anak, sa kulungan.

Si Nene at si Bing kasama ang kanilang mga anak, sa kulungan.

Si Mayor Aquilino Pimentel sa isang hindi madalas na pagkakataon ng pag-iisa sa kanyang opisina.

Si Mayor Aquilino Pimentel sa isang hindi madalas na pagkakataon ng pag-iisa sa kanyang opisina.

Ang mga Pimentel habang papunta sa simbahan na nakapalibot sa mga gwardiya,

Ang mga Pimentel habang papunta sa simbahan na nakapalibot sa mga gwardiya,

Bakit napakahalaga ng taong ito upang gwardiyahan pa?  Nagsimula ang pulitikal na karera ni Nene bilang delegado ng 1971 constitutional convention.  Sumama siya sa laban na pigilan ang Pangulong Marcos na maamyenda ang saligang batas upang makapagpatuloy sa pamumuno kahit hindi na pwede.

Pinanukala ni Pimentel na imbes na sa UP ganapin ang kumbensyong konstitusyunal kaysa sa mas mahal na Manila Hotel. Pinipigilan siya ni Delegado Eriberto Misa. Bi-noo siya ng mga delegado, 1971.

Pinanukala ni Pimentel na imbes na sa UP ganapin ang kumbensyong konstitusyunal kaysa sa mas mahal na Manila Hotel. Pinipigilan siya ni Delegado Eriberto Misa. Bi-noo siya ng mga delegado, 1971.

Si Pimentel habang iminumungkahi na huwag nang anyayahan ang Pangulong Marcos sa pagbubukas ng kumbensyon, nakikinig ang mga delegado front row: Alfredo Abueg, next row: Pablo Trillana and Jose Nolledo; at third row: Arturo Pingoy, Rodolfo Ortiz at Margarito Teves, 1971

Si Pimentel habang iminumungkahi na huwag nang anyayahan ang Pangulong Marcos sa pagbubukas ng kumbensyon, nakikinig si delegado Pablo Trillana, naka-shades second row, 1971

Nang mayari ang saligang batas, tumanggi siyang bumoto para dito.  Habang pabalik ng Maynila, sa Cagayan de Oro Airport noong January 28, 1973, tinawag ang kanyang pangalan sa PA system ng airport.  Paglapit niya sa counter, inaresto siya at dinala sa Maynila at ikunulong Camp Crame Gym.  Tumakbo siya kasama ni Ninoy Aquino sa Halalan para sa Interim Batasang Pambansa para sa Metro Manila noong Abril 1978.

Si Pimentel habang binibisita si Ninoy sa kulungan.

Si Pimentel habang binibisita si Ninoy sa kulungan.

Si Pimentel habang nagsasalita sa napakaraming tao na lumabas para makinig sa kanila sa LABAN, 1978.

Si Pimentel habang nagsasalita sa napakaraming tao na lumabas para makinig sa kanila sa LABAN, 1978.

Si Nene at ang 7-taong gulang na si Kris Aquino habang nangangampanya, 1978.

Si Nene at ang 7-taong gulang na si Kris Aquino habang nangangampanya, 1978.

Sa paniniwalang nadaya si Ninoy, nagmartsa siya kasama ng ilang oposisyunista at tatlong libong estudyante mula Welcome Rotonda.  Sa riles pa lamang ng Espanya, pinigil sila at muli, naaresto at kinulong si Pimentel sa Bicutan sa loob ng tatlong buwan.

Ang martsa ng Abril 9, 1978. Mula sa Ninoy: The Willing Martyr.

Ang martsa ng Abril 9, 1978. Mula sa Ninoy: The Willing Martyr.

Naaresto sina Joker Arroyo, Pimentel (natatakpan), Tanada, Ruth Guingona, Soc Rodrigo, atbp. Nagla-Laban sign si Pimentel sa larawan na ito.

Naaresto sina Joker Arroyo, Pimentel (natatakpan), Tanada, Ruth Guingona, Soc Rodrigo, atbp. Nagla-Laban sign si Pimentel sa larawan na ito.

Si Pimentel sa kulungan.

Si Pimentel sa kulungan.

IMG_3300

Nagwaging alkalde ng Cagayan de Oro noong 1980 at matapos ang ikatlo at ika-apat pang pag-aresto sa kanya, tumakbo at nagwaging kinatawan ng Cagayan de Oro noong 1984 Batasang Pambansa Elections, ang kanyang partido ay nagwagi rin ng 18 posisyon sa Batasan.  Pinatalsik dahil sa isang reklamong electoral ngunit noong 1985, naibalik dahil hindi kinatigan ng Korte Suprema.

Si Pimentel kasama ang kanyang mga tagasuporta at kapwa opisyales ng Cagayan de Oro.

Si Pimentel kasama ang kanyang mga tagasuporta at kapwa opisyales ng Cagayan de Oro.

Si Pimentel at ang kanyang bayan.

Si Pimentel at ang kanyang bayan.

IMG_3332

Si Pimentel kasama sina Ninoy at Cory Aquino

Si Pimentel kasama sina Ninoy at Cory Aquino

Pakikipagpulong ni Pimentel sa nagkulong sa kanya na si Defense Minister Juan Ponce Enrile, 1983.

Pakikipagpulong ni Pimentel sa nagkulong sa kanya na si Defense Minister Juan Ponce Enrile, 1983.

Si Panunumpa ni Pimentel bilang kinatawan ng parliyamento o Batasan sa harapan ni Barangay Kapitan Atilano Labuntog ng Lapasan, Cagayan de Oro City habang nanonood ang pinakabata niyang anak na si Inde.

Si Panunumpa ni Pimentel bilang kinatawan ng parliyamento o Batasan sa harapan ni Barangay Kapitan Atilano Labuntog ng Lapasan, Cagayan de Oro City habang nanonood ang pinakabata niyang anak na si Inde.

Si Speaker Nicanor Yniguez (pinakakaliwa) kasama sina Pimentel at ilan sa mga oposisyunista: Luis Villafuerte, Francisco Sumulong, Natalio Bekltran, Jr at Arthur Defensor.

Si Speaker Nicanor Yniguez (pinakakaliwa) kasama sina Pimentel at ilan sa mga oposisyunista: Luis Villafuerte, Francisco Sumulong, Natalio Bekltran, Jr at Arthur Defensor.

Si Nene habang pinapakilala kay Mayor Cesar Climaco ng Zamboanga City ang kanyang anak na si Teresa nang bumisita si Climaco sa Cagayan de Oro. Sabi ni Climaco, "Thank God you look like your Nanay!", 1983

Si Nene habang pinapakilala kay Mayor Cesar Climaco ng Zamboanga City ang kanyang anak na si Teresa nang bumisita si Climaco sa Cagayan de Oro. Sabi ni Climaco, “Thank God you look like your Nanay!”, 1983

Matapos magsalita sa tagpong ito, napatalsik si Pimentel sa Batasan, 1984.

Matapos magsalita sa tagpong ito, napatalsik si Pimentel sa Batasan, 1984.

Matapos ang EDSA naging Minister of Local Government at naging punong negosyador para sa mga rebolusyunaryong Moro ng Pangulong Cory Aquino na tumakbo sa ilalim ng kanyang partido (PDP-Laban).  Tatlong beses naging senador at naging Ama ng Local Government Code na nagbahagi ng kapangyarihan ng president tungo sa lokal na pamahalaan.

Si Cory at si Nene.

Si Cory at si Nene.

Si Nene habang nangangampanya ssa buong bansa para kay Cory.

Si Nene habang nangangampanya ssa buong bansa para kay Cory.

Si Nene habang nanunumpa kay Cory bilang Kalihim ng Interior and Local Government.

Si Nene habang nanunumpa kay Cory bilang Kalihim ng Interior and Local Government.

Siya rin ang senate president noong impeachment ni Pangulong Joseph Estrada.  Ang hindi pagbubukas ng “second envelope” at ang kanyang pahayag ng pagbibitiw bilang pangulo ng Senado ang nagbunsod ng EDSA Dos noong 2001.

Si Sen. Nene Pimentel bilang Pangulo ng Senado kasama ang kanyang katuwang na presiding officer sa Impeachment Trial ng 2001 na si Chief Justice Hilario G. Davide, Jr.

Si Sen. Nene Pimentel bilang Pangulo ng Senado kasama ang kanyang katuwang na presiding officer sa Impeachment Trial ng 2001 na si Chief Justice Hilario G. Davide, Jr.  Mula sa EDSA 2:  A Nation in Revolt.

Si Senador Nene ngayon.

Si Senador Nene ngayon.  Mula sa Philippine Daily Inquirer.

Si Xiao Chua ang sinwerteng kinapitan ni dating Senador Pimentel nang kapanayamin nila ito kasama ni Cathy San Gabriel noong ika-27 anibersaryo ng EDSA, February 25, 2013. Ipinalabas ng live ng RTVM at ng Telebisyon ng Bayan.

Si Xiao Chua ang sinwerteng kinapitan ni dating Senador Pimentel nang kapanayamin nila ito kasama ni Kathy San Gabriel noong ika-27 anibersaryo ng EDSA, February 25, 2013. Ipinalabas ng live ng RTVM at ng Telebisyon ng Bayan.  Aklatan ng Sinupang Xiao Chua.

Kahit isa na siya ngayong elder statesman, si Pimentel ay walang pa ring tigil sa pagsulong ng kabataan at ng lokal na pamamahala bilang tagapangulo ng Pimentel Institute of Leadership.  Sen. Nene, ang aking paghanga.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(St. Joseph Hall, DLSU Manila, 3 April 2013)

Leave a comment