A MARCOS BIBLIOGRAPHY

03 aklat na The Conjugal Dictatorship of Ferdinand and Imelda Marcos I,

A MARCOS BIBLIOGRAPHY

Xiao Chua

As it appeared in the master’s thesis ANG MAYNILA NI IMELDA:  Isang Kapanahong Kasaysayan ng Pagbabagong-Anyo ng Metropolitan Manila (1965-1986) that I finished in 2010 for his degree Master of Arts in History at the University of the Philippines Diliman.  This bibiography is being published for the first time since requests for lists of Marcos books surged since this moring.  Although it focuses on my topic which was Mrs. Marcos’s governance, it cites the most important books on the Marcoses.  Raissa Robles’s book Marcos’ Martial Law:  Never Again is the latest book on the period and with its scope, scoop and visuals is maybe one of the best after many years.  A powerful personal narrative would be Susan Quimpo’s Subversive Lives:  A Family Memoir of Martial Law.  A lot of activists memoirs came out after 2010 and this were not covered by this list.  Historians had done their share in clarifying about the era.  My three papers on the time including the top Google search “Tortyur is available here.  In the bibliographic entries of those papers will be cited works on the People Power Revolution not included in this list, as well as more recent works beyond 2010.

 

Ang isang bibliograpiya ng lahat ng mga akda ukol sa mga Marcos ay isa nang paksa para sa isang mahabang papel.  Ang pagtutuunan lamang ng pansin ng bahaging ito ay yaong mga aklat, pelikula at dula na ang paksa o ang sumulat ay si Gng. Marcos, at ilang piling mahahalagang materyal tungkol sa mag-asawang Marcos.  Hindi ibinilang ang lahat ng mga materyal na isinulat ukol sa mag-asawang Marcos at sa kanilang diktadura.

 

Unang nagkaroon ng tanaw sa buhay ng mag-asawang Marcos ang madla sa mga aklat na For Every Tear A Victory ni Hartzell Spence (na naging Marcos of the Philippines noong 1969), at sa kaakibat nitong pelikulang Iginuhit ng Tadhana:  The Ferdinand E. Marcos Story, na pinagbidahan nina Luis Gonzales at Gloria Romero  (Noong 1969, nagkaroon ito ng sequel na pinamagatang Pinagbuklod ng Langit).  Ang mga ito ay mga propaganda para sa halalang 1965 kung saan ang mag-asawa ay tila isang Pilipinong Jack at Jackie Kennedy, at sumaatin na ang Camelot.  Isang maliit na publikasyon din ang inilabas noon, ang Medals for Peace and Freedom, na bagama’t nagtataglay ng mga pag-uulat ng Weekly Graphic ukol sa landas ni Marcos sa pagkapangulo bilang isang kawal-pinuno tulad nina Eisenhower, Kennedy at Johnson, ay isang balon ng kayamanan dahil sa mga magaganda at bihirang-makitang mga larawan ni Gng. Marcos.

 

Ilang akda na rin ang lumabas na pinagtutuunan ng pansin ang Unang Ginang Marcos.  Noong Oktubre 1969, sa ika-apat na taon ng panunungkulan ni Pang. Marcos, inilathala sa Estados Unidos ng The World Publishing Company ang unang opisyal at komprehensibong talambuhay ni Gng. Marcos na isinulat ng manunulat na si Kerima Polotan, Imelda Romualdez Marcos:  A Biography.  Ang tuon ng talambuhay na ito ay ang kanyang pulitikal na papel bilang kabiyak ng Pang. Marcos.

 

Noong sumunod na taon, sa kabila ng mga pagtatangka na supilin ito, inilathala ng peryodistang si Carmen Navarro-Pedrosa ang The Untold Story of Imelda Marcos.  Ang mga impormasyon sa kontrobersyal na kontra-naratibo ay nagmumula sa mga mismong kamag-anak at nakasama ng Unang Ginang, lalo na si Loreto Romualdez Ramos na pinsan ni Gng. Marcos, at Estrella Cumpas, ang kaniyang kasambahay noong sila ay bata pa.  Dinetalye nito ang mga paghihirap na dinanas ng pamilya ni Imelda lalo na ang mga sakripisyo ng kanyang ina na hindi napagtuunan sa mga naunang pagsasalaysay ng kanyang buhay.

 

Bilang tugon sa aklat ni Pedrosa, inilathala ng isang Alemang pari na nakakakilala sa kanya noong nasa Leyte pa lamang siya, si Albert Van Gansewinkel, ang The True Story of Imelda Romualdez Marcos, na isang pagtugon sa mga diumano’y maling mga impormasyon na ibinigay ng naunang aklat.[1]  Ipinakita rin dito ang pagbawi ni Estrella Cumpas sa kanyang mga sinabi sa aklat.  Sa mga panahong ito, si Estrella ay nasa kustodiya ni Kol. Fabian Ver, dating drayber ng Pang. Marcos at magiging Puno ng Estado ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas (Pedrosa 1987, 156).

 

Sa ilalim ng Batas Militar, ipinalaganap ang mga opisyal na mga lathalain na nagbabandila sa “Bagong Lipunan” ng mag-asawang Marcos.  Ang peryodistang si Ileana Maramag ang naging opisyal na tagapagsalaysay ng mga naisakatuparang mga proyekto ni Gng. Marcos sa kanyang mga akdang Compassion and Commitment:  Action Programmes of the First Lady Imelda Romualdez Marcos noong 1975 at ang Imelda Romualdez Marcos: A Biography of Deeds noong 1982.  Ang mga manunulat na tagahanga ay gumawa rin ng kanilang pagkilala kay Gng. Marcos, tulad ni Leticia S. Guzman Gagelonia ay gumawa ng dalawang akda, ang Imelda:  Ang Ulirang Unang Ginang, isang talambuhay na patula, at ang Si Imelda, Ang Pilipina.  Ang kilalang mananalambuhay ng mga pangulo ng Pilipinas na si Isabelo Crisostomo ay sumulat ng Imelda Romualdez Marcos: Heart of the Revolution.  Ang makatang si Alejandrino G. Hufana ay kumatha pa ng isang epiko ng Unang Ginang noong mga kalagitnaan ng Dekada 1970.

 

At tulad ng ginawa ni Eva Perón ng Argentina sa kanyang La Razón de Mi Vida, naglabas din si Gng. Marcos ng koleksyon ng kanyang sariling mga pananalita, The Compassionate Society noong 1973 at 1977.  Na sinundan ng dalawang tomong koleksyon ng kanyang mga talumpati, Ideas of Imelda Marcos.  Noong 1981, inilathala ang kanyang Paths to Development, at noong 1982, ang The New Human Order, na kapwa nagtataglay ng kanyang mga pilosopiya at paniniwala na inirerepresenta ng mga bilog.  Ilang sipi ng mga maiikling pananalita ni Gng. Marcos ay inipon ni Julio F. Silverio sa kanyang Golden Quotations Of Our First Lady noong 1978.  Liban pa ito sa iba’t ibang opisyal na mga bidyo-dokumentaryo at mga aklat ukol sa kanyang iba’t ibang paglalakbay bilang pangunahing diplomatiko ng rehimeng Marcos.

 

Dahil sa hindi pinapayagan ang kritikal na mga sulatin sa Unang Ginang sa Pilipinas, sa ibang bansa ito lumabas.  Ang pananaw mula sa loob ng rehimen ng kumalas na propagandista ni Marcos na si Primitivo Mijares, The Conjugal Dictatorship of Ferdinand and Imelda Marcos I ay sinundan noong 1981 ng Two ‘Terrorists’ Meet, ang mga alaala ni Steve Psinakis tungkol sa kaniyang pakikipag-usap kay Gng. Marcos ukol sa mga kaguluhan sa Pilipinas.

 

Sa pagbagsak ng rehimeng Marcos, dalawang kritikal na mga talambuhay ni Gng. Marcos ang lumabas para sa pandaigdigang merkado.  Ang buong mundo ay namangha sa People Power sa Pilipinas, at sa dami ng sapatos ng Unang Ginang.  Muling naglabas si Carmen Navarro Pedrosa ng isang talambuhay, Imelda Marcos: The Rise and Fall of One of the World’s Most Powerful Women (Inilabas ito ng Bookmark para sa pambansang merkado bilang The Rise and Fall of Imelda Marcos).  Sinundan ito noong 1988 ng Imelda:  Steel Butterfly of the Philippines na sinulat ni Katherine Ellison, isang batikang peryodistang Amerikano na nauna nang nagwagi ng Premyong Pulitzer para sa kanyang pag-uulat sa mga nakaw na yaman ng mga Marcos.  Noong taon din na iyon, ang manunulat na si Beatriz Romualdez-Francia, na nagpakilalang “dissident niece,” ay naglabas ng talambuhay ni Gng. Marcos sa konteksto ng kanilang angkan at ng bansa, Imelda and the Clans:  A Story of the Philippines (na naging Imelda:  A Story of the Philippines sa kanyang ikatlo at binagong edisyon noong 1992).

 

Sa loob ng tatlong taon post-EDSA, lumabas sa Estados Unidos ang ilang mahahalagang akda ukol sa mag-asawang Marcos.  Noong 1987, inilabas ni Beth Day Romulo ang kanyang mga alaala bilang kaibigan ng mga Marcos sa Inside the Palace:  The Rise and Fall of Ferdinand and Imelda Marcos.  Sa taon din na iyon, ang mga naipong dokumento ni Raymond Bonner mula sa CIA ukol sa mga Marcos ang naging primaryang mga batis para sa Waltzing With A Dictator:  The Marcoses and the Making of American Policy.  Noong 1988, ang mga alaala at pag-uulat sa Pilipinas ng reporter ng TIME na si Sandra Burton, na nakapanayam kapwa ang mga mag-aasawang Marcos at Aquino, ay nailathala sa Impossible Dream:  The Marcoses, The Aquinos, and the Unfinished Revolution. Ang ugnayan naman ng mga Amerikanong mangangalakal, pamahalaan at ng CIA sa pandarambong ng mga Marcos ang naging paksa ni Sterling Seagrave sa kanyang The Marcos Dynasty.  Kasabay nito ang isang talong-bahaging telemovie na pandaigdigang ipinalabas ng HBO, ang A Dangerous Life, na patungkol sa huling tatlong taon ng paghahari ng mga Marcos na pinagbidahan ng b-actor na si Gary Busey at kinatatampukan din nina Ruben Rustia at Tessie Tomas bilang sina Ferdinand at Imelda, at si Laurice Guillen bilang si Cory Aquino.

 

Patuloy pa rin ang pagkamangha ng mga manunulat sa kwento ng mga Marcos.  Katunayan nito ang paglabas noong 1998 sa London ng America’s Boy:  The Rise and Fall of Marcos and Other Misadventures of US Colonialism in the Philippines na isinulat ni James Hamilton-Paterson, isang manunulat na Briton na nanirahan sa Pilipinas.  Noong 2000, isang organisasyon na nagpakilalang Katotohanan at Katarungan Foundation ang naglabas ng simpatetikong akda ni Karla Sohmer na Hubris: When States and Men Dare God: The Persecution of the Marcoses.

 

Marami ring mga kwentista ang naglathala ng kanilang mga maiikling kwento na umikot sa personalidad ni Gng. Marcos, tulad ng “Imelda of the Islands” ni Leoncio P. Deriada noong 1994 (Cruz 2008) at ang “A Tall Woman from Leyte” ni Gina Apostol noong 2001.  Siya rin ay patuloy na paksa ng mga palabas.  Matapos ang paglabas ng kontrobersyal na dokumentaryo ni Ramona Diaz na Imelda: Power, Myth, Illusion na nagwagi sa Sundance Film Festival noong 2004, dalawang dula tungkol kay Gng. Marcos ang ipinalabas:  Imelda: A New Musical, na unang lumabas noong 11 Mayo 2005 sa Los Angeles (Nepales 2005), at ang Here Lies Love, na isinulat ni DJ Fatboy Slim at ng bokalista ng Talking Heads na si David Byrne, na unang ipinalabas sa Adelaide Bank Festival of Arts 2006 sa Ridley Centre, Royal Adelaide Showground noong 9 Marso 2006 (Byrne 2005; “Fatboy Slim Makes Marcos Musical” 2006).  Sa unang bahagi ng 2010, ang lumabas sa komersyal na merkado ang concept album ng Here Lies Love, at natapos ang The Red Shoes, isang romantikong pelikula na ang kwento’y umikot sa isang pares ng naiwang sapatos ni Gng. Marcos noong Himagsikang EDSA.  Nang isadula sa Pilipinas ang pandaigdigang nobelang Dogeaters ni Jessica Hagedorn noong 16 Nobyembre hanggang 2 Disyembre 2007 sa Carlos P. Romulo Auditorium sa RCBC Plaza, Lungsod ng Makati, naging prominente ang karakter ng Unang Ginang na ginampanan ni Andoy Ranay (Evangelista 2007).

 

At tulad ng kanyang patuloy na pamamayani na kamalayan ng mga Pilipino at ng daigdig, patuloy din ang na ibinabandila ni Gng. Marcos ang kanyang mga paniniwala.  Noong mga 1995, ang kanyang mga dalumat ukol sa Katotohanan, Kabaitan at Kagandahan na ipinapaliwanag sa pamamagitan ng mga hugis ay inilathala niya sa Circles Of Life, at kanyang nirebisa at pinaikli sa isang pulyeto na pinamagatang Mothering: The Rising Spirit noong Dekada 2000.

 

Sa kabila ng marami nang naisulat ukol kay Gng. Marcos, kulang pa rin ng pagtasa sa kanyang mga nagawa sa lenteng historikal ng mga akademiko.  Isang kapuri-puring pagtatangka ang tesis masterado na isinulat ni Gerard Rey Lico na inilimbag bilang Edifice Complex:  Power, Myth and Marcos State Architecture na nagpapakita ng mga pamang arkitektural ni Gng. Marcos at ng naging epekto nito sa mga tao.

 

[1]              Nang aking ipakita kay Gng. Marcos ang akda ng kanyang dating pari noong 29 Hulyo 2008, kanyang hiniram ang kopya at sinabing ngayon lamang niya nakita ang aklat na ito.

BIBLIYOGRAPIYA

MGA PRIMARYANG BATIS

Mga Sulatin at Talumpati ni Unang Ginang Imelda Romualdez Marcos:

 

Marcos, Imelda Romualdez.  1977.  The Compassionate Society And Other Selected Speeches.  Maynila:  National Media Production Center.

 

__________.  1978a.  Golden Quotations Of Our First Lady, comp. Julio F. Silverio.  Maynila:  National Book Store, Inc.

 

__________.  1978b.  Ideas of Imelda Marcos dalawang tomo, ed. Ileana Maramag.  Maynila:  National Media Production Center.

 

__________.  1980, Setyembre.  “Tourism and the Humanization of Man,” na binigkas sa World Tourism Congress na ginanap sa Maynila.  1980 Fookien Times Philippines Yearbook, 42-43.

 

__________.  1981a, 27 Abril.  “A Universal View of Human Settlements” na binigkas sa ika-4 na Sesyon ng United Nations Commission on Human Settlements na ginanap sa Bulwagang Plenaryo ng Philippine International Convention Center.  1981-82 Fookien Times Philippines Yearbook, 38-39.

 

__________.  1981b, 27 Abril.  “Rules and Regulations Governing the Development of Intramuros:  Implementing P.D. 1616 creating the Intramuros Administration, as amended.”  Maynila:  The Intramuros Administration.

 

__________.  1981c.  Paths to Development.  W.p.: w.t.

 

__________.  1982a.  The New Human Order.  Metropolitan Manila:  Office of Media Affairs.

 

__________.  1982b, 7 Nobyembre.  “Metro Manila, Lungsod ng Tao:  Kalayaan, Kaunlaran, Kasiyahan.”  Talumpati para sa ika-pitong anibersaryo ng Matropolitan Manila at ng MMC sa Quirino Grandstand.

 

__________.  1983, 23 Setyembre .  “My Problem is My Sensitivity and Worse, My Girl Scout Mentality,” Mr & Ms Special Edition, 3-5, 16.

 

__________.  1995.  Circles Of Life.  W.p.: w.t.

 

__________.  2005a.  “Negotiations With Qaddafi,” sa Little Book of Miracles & Answered Prayers, ed. Bunny V. Reyes, 188-189.  Alabang:  Bare Feet Publishing.

 

__________.  2005b.  “Surviving An Assassination Attempt,” sa Little Book of Miracles & Answered Prayers, ed. Bunny V. Reyes, 191-192.  Alabang:  Bare Feet Publishing.

 

__________.  2005c, 20 Hulyo.  Talumpati sa Ika-7 Diliman Governance Forum na may temang “Metro Governance in the Philippines:  In the Pink of Health or in the Brink of Collapse”  (Ginanap sa National College of Public Administration, Unibersidad ng Pilipinas sa Diliman, Lungsod Quezon.)

 

__________.  W.tn.  Mothering:  The Rising Spirit.  W.p.: w.t.

 

__________.  W.tn.  “The New Human Order:  Seven Portals to Infinity (Life, Work, and Immortality:  Recovery of the Filipino Soul).”  W.p.: w.t. (Maaaring sabihing inilathala ng Committee of the Propagation of the Filipino Ideology, Executice Working Group, c/o The President’s Center for Special Studies).

 

Mga Sulatin at Talumpati ni Pang. Ferdinand Edralin Marcos:

 

Marcos, Ferdinand E.  1969, 27 Enero.  Bagong Pilipinismo:  Landas Tungo sa Kaunlaran:  Kalatas sa Batasang-Bansa ng Pilipinas Tungkol sa Kalagayan ng Bansa.  W.p.: w.t.

 

__________.  1971.  Today’s Revolution:  Democracy.  W.p.: w.t.

 

__________.  1972, 24 Enero.  Strength Through Crisis, Growth in Freedom:  State of the Nation Message.  W.p.: w.t.

 

__________.  1973.  Notes on the New Society of the Philippines.  Maynila:  Ferdinand E. Marcos Foundation, Inc.

 

__________. 1973, 19 Setyembre.  “Executive Order No. 419:  Creating A Task Force on Human Settlements,”  The Lawphil Project – Arellano Law Foundation.  http://www.lawphil.net/executive/execord/eo1973/eo_419_1973.html.

 

__________.  1974a.   Dream of a Reformed Society and Other Speeches.  Maynila, National Media Production Center.

 

__________.  1974b.  The Democratic Revolution in the Philippines.  W.p.:  Focus Philippines.

 

__________.  1976a  Notes on the New Society of the Philippines II:  Rebellion of the Poor.  Maynila:  Ferdinand E. Marcos Foundation, Inc.  1976.

 

__________.  1976b.  Tadhana:  The History of the Filipino People Outline.  W.p.: w.t.

 

__________.  1976c.  Tadhana:  The History of the Filipino People Tomo II, Bahagi 1.  W.p.: w.t.

 

__________.  1978:  Five Years of the New Society.  Maynila:  Ferdinand E. Marcos Foundation, Inc.

 

__________.  1980.  “The Philippines in the Last 15 Years,” 1980 Fookien Times Philippines Yearbook, 28-34.

 

__________.  1981.  Marcos Notes for the Cancun Summit 1981.  Maynila:  Ferdinand E. Marcos Foundation, Inc.

 

__________.  1982.  The New Philippine Republic:  A Third World Approach to Democracy.  Maynila:  Ferdinand E. Marcos Foundation, Inc.

 

__________.  1983.  An Ideology for Filipinos.  Maynila:  Ferdinand E. Marcos Foundation, Inc.

 

__________.  1985.  The Democratic Revolution, ed. Ileana Maramag.  Kalakhang Maynila:  Office of Media Affairs.

 

__________.  1988, 1 Mayo.  Liham Para kay Gng. Imelda Marcos.  Personal na koleksyon ni Gng. Marcos.

 

MGA SEKUNDARYANG BATIS

 

Mga Aklat Ukol sa Mga Marcos:

 

Agpalo, Remigio.  2007.   A Hero in History.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

Angeles, José Angelito, Michael Charleston B. Chua, Nancy Aenoh Cortez, Webster Laureñana, Olivia Ontoria, Gretzhel Saligbon at Leah Abayao.  2004.  INA, ANAK:  Ang Kwento ng Dalawang Imelda (Ang Masalimuot na Ugnayang Mag-inang Imelda at Imee Marcos).  Tesis Praktikum Batsilyer sa B.A. Kasaysayan, UP Diliman.

 

Aquino, Benigno, Jr., S.  1984, 2000.  Testament from a Prison Cell 2nd Edition.  Makati:  Benigno S. Aquino, Jr., Foundation.

 

Brillantes, Alex Jr. Bello.  1987.  Dictatorship and Martial Law.  Lungsod Quezon:  Great Books Publisher.

 

Bonner, Raymond.  1987.  Waltzing With A Dictator:  The Marcoses and the Making of American Policy.  Nueba York:  Times Books.

 

Burton, Sandra. 1989.  Impossible Dream:  The Marcoses, the Aquinos, and the Unfinished Revolution.  Nueva York:  Warner Books, Inc.

 

Constantino, Renato.  1972.  Renato Constantino and The Marcos Watch.  Lungsod Quezon:  Malaya Books, Inc.

 

Crisostomo, Isabelo T.  1980.  Imelda Romualdez Marcos:  Heart of the Revolution.  Maynila: J. Kriz.

 

de Dios, Aurora Javate, Petronilo Bn. Daroy at Lorna Kawal Tirol, eds.  1988.  Dictatorship and Revolution:  Roots of People’s Power.  Lungsod Quezon:  Conspectus Foundation, Inc.

 

De Vega, Guillermo C.  1974.  Ferdinand Marcos:  An Epic.  W.p.: w.t.

 

Dizon, Anacleto I.  1976.  Ferdinand E. Marcos:  Itinadhana sa Kadakilaan.  Maynila:  Malaya Publishing Corporation.

 

Domingo, Benjamin.  2007.  The Marcos Foreign Policy.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

Ellison, Katherine.  1988.  Imelda:  Steel Butterfly of the Philippines.  Nueba York: McGraw-Hill.

 

Francia, Beatriz Romualdez. 1992.  Imelda:  A Story of the Philippines 3rd Edition.  Manila:  Solar Publishing Corporation.

 

Gagelonia, Leticia S. Guzman.  1972.  Hamon Sa Kagitingan:  Marcos ng Silangan.  Lungsod ng Kalookan:  Ricson’s Enterprises.

 

__________.  1979.  Si Imelda:  Ang Pilipina.  W.p.: w.t.

 

Hufana, Alejandrino Gurtiza.  1975.  Imelda Romualdez Marcos: A Tonal Epic.  W.p.: Konsensus.

 

Gansewinkel, Albert Van.  1971.  The True Story of Imelda Marcos.  W.p.: w.t.

 

Gleeck, Lewis, Jr.  1988.  President Marcos and the Philippine Political Culture. Maynila: w.t..

 

Gray, Banjamin A. 1968.  Rendezvous with Destiny.  Maynila:  Philippine Education Company.

 

Hila, Antonio.  2007.  The Musical Arts in the New Society.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

Lico, Gerard Rey A.  2003.  Edifice Complex:  Power, Myth, and Marcos State Architecture.  Lungsod Quezon:  Palimbagan ng Pamantasang Ateneo de Manila.

 

McDougald, Charles C.  1987.  The Marcos File.  San Francisco:  San Francisco Publishers.

 

Magno, Alexander R.  1998.  Kasaysayan:  The Story of the Filipino People, Volume Nine:  A Nation Reborn.  Hongkong:  Asia Publishing Company Limited.

 

Manapat, Ricardo.  1991.  Some Are Smarter Than Others:  The History Of Marcos’ Crony Capitalism.  Nueba York:  Aletheia Publications.

 

Maramag, Ileana.  1975.  Compassion and Commitment:  Action Programmes of the First Lady Imelda Romualdez Marcos.  Maynila:  National Media Production Center.

 

__________.  1982.  Imelda Romualdez Marcos: A Biography of Deeds.  Metro Manila: Office of Media Affairs.

 

Mijares, Primitivo.  1976.  The Conjugal Dictatorship of Ferdinand and Imelda Marcos I.  San Francisco:  Union Square Publications.

 

Nituda, Victor G.  1982.  Marcos The Statesman.  Maynila:  Foresight International, Inc.

 

__________.  1980.  The Young Marcos.  Maynila:  Foresight International, Inc.

 

Paterson, James Hamilton.  1998.  America’s Boy:  The Marcoses And The Philippines.  London:  Granta Books.

 

Pedrosa, Carmen Navarro.  1969.  The Untold Story Of Imelda Marcos.  Rizal: Tandem Publishing Company, Ltd.

 

__________.  1987.  Imelda Marcos: The Rise and Fall of One of the World’s Most Powerful Women.  Nueba York:  St Martin’s Press.

 

Polotan, Kerima.  1970.  Imelda Romualdez Marcos:  A Biography Of The First Lady Of The Philippines.  Cleveland, Ohio:  The World Publishing Company.

 

Rempel, William C.  1993.  Delusions of A Dictator:  The Mind of Marcos as Revealed in His Secret Diaries.  Boston:  Little Brown and Company.

 

Rotea, Hermie.  1984.  Marcos’ Lovey Dovey.  Los Angeles:  Liberty Publishing.

 

Romulo, Beth Day.  1987.  Inside The Palace:  The Rise and Fall of Ferdinand and Imelda Marcos.  Nueba York:  Ferrer and Simons.

 

Rural Electrification Advocate of the Philippines (REAP).  2007.  Light This Beloved Land.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

Salonga, Jovito R.  2000.  Presidential Plunder:  The Quest for the Marcos Ill-Gotten Wealth.  Lungsod Quezon:  UP Center for Leadership, Citizenship and Democracy at Regina Publishing, Inc.

 

__________.  2001.  A Journey of Struggle and Hope:  A Memoir of Jovito R. Salonga.  Lungsod Quezon:  UP Center for Leadership, Citizenship and Democracy at Regina Publishing, Inc.

 

Seagrave, Sterling.  1988.  The Marcos Dynasty.  Nueba York:  Harper and Row, Publishers.

 

Silvestre, Reynaldo P.  2007.  The AFP During and After Martial Law.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

Simons, Lewis M.  1987.  Worth Dying For.  Nueba York:  William Morrow and Company, Inc.

 

Sohmer, Karla.  2007.  Hubris: When States and Men Dare God:  The Persecution of the Marcoses.  W.p.: Katotohanan at Katarungan Foundation.

 

Tan, Samuel K.  2007.  The Filipino Military Tradition.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

UP Law.  2007.  The FM Law Book.  Maynila:  Marcos Presidential Center.

 

Vizmanos, Danilo P.  2003.  Martial Law Diary and Other Papers.  Lungsod Quezon:  Ken Incorporated.

 

Walang May-akda.  1965.  Medals for Peace and Freedom.  W.p.:  Weekly Graphic.

 

Walang May-akda.  1975.  Marcos of the Philippines, intro, Francisco S. Tatad.  Maynila:  Department of Public Information.

 

Walang May-akda, 1976.  The Philippines in the World:  The Foreign Relations of the Republic in the New Society.  Maynila:  Department of Public Information.

 

Walang May-akda.  1978.  Marcos of the Philippines, intro, Francisco S. Tatad.  Hongkong:  Raya Books.

 

Mga Artikulo sa Jornal at Peryodiko Ukol sa Mga Marcos:

 

Abaya, Hernando J.  1988.  “Imelda:  Theater Personified,” sa Looking Back in Anger, 250-252.  Lungsod Quezon:  New Day Publishers, Inc., 1992.

 

Alagao, Michelan Sarile.  2009a 15 Abril – 15 Mayo.  “Journey of the Center,” Metro Society, 162-166.

 

__________.  2009b, 15 Abril – 15 Mayo.  “There, Mr. Rockefeller…,” Metro Society, 167.

 

Apostol, Gina.  2001.  “A Tall Woman from Leyte,” sa Tribute:  An Anthology of Contemporary Philippine Fiction, eds. Timothy R. Montes and César Ruiz Aquino, 1-17.  Lungsod Pasig:  Anvil Publishing, Inc.

 

Aquino, Benigno S.  1969, 10 Pebrero.  “A Pantheon for Imelda,” sa A Garrison State in the Make and Other Speeches.  Makati:  Benigno S. Aquino, Jr. Foundation, 1985, 231-242.

 

Associated Press, The.  1998.  “Imelda:  The Words,” Independent Lens.  http://www.pbs.org/independentlens/imelda/words.html.

 

__________.  2006, 6 Nobyembre.  “Shoe maven Imelda Marcos has a new collection.”  http://www.imeldacollection.com/press1.asp.

 

Brillantes, Gregorio  1989.  “A Brief History of Martial Law,” sa The Cardinal’s Sins, the General’s Cross, the Martyr’s Testimony and other Affirmations, 302-306.  Lungsod Quezon:  Palimbagan ng Pamantasang Ateneo de Manila, 2005.

 

Byrne, David.  2005.  “Trip To The Philippines,”  The Work of David Byrne Website.  http://journal.davidbyrne.com/2005/12/philippines_mar.html.

 

Chua, Michael Charleston B.  2001, 12 Marso.  Martial Law:  Never Again – Some Reported Cases of Atrocities and Brutalities of the Marcos Dictatorship (1965-1986).  Mini-Tesis sa Hayskul na isinumite kay Gng. Julieta Paras, St. Matthew Christian Academy of Tarlac, Tarlac, Inc.

 

__________.  2002.  “Torture:  A Preliminary Look at Brutality and Its Effects Under the Marcos Dictatorship (1972-1986).”  Papel na isinumite para sa klase ng Kasaysayan 10 ni Dr. Ma. Serena Diokno.  UP Diliman, Unang Semestre, 2002-2003, at nagwagi para sa UP Departamento ng Kasaysayan sa Paper Presentation Series ng College of Social Sciences and Philosophy Student Council, UP Diliman, noong Enero 2003.

 

__________.  2006a.  “Imelda / Maynila:  Isang Panimulang Pagtingin sa Pagiiba ng Landscape at Kapangyarihan Ayon Kay Unang Ginang Imelda Romualdez-Marcos.”  Papel na isinumite para sa klase ng Anthropology 232 (Ecological Anthropology) ni Dr. Maria Mangahas, UP Diliman, Unang Semestre, 2006-2007.

 

__________.  2006b.  “Imeldific Folklorismus: Ang Mga Ideya ng Unang Ginang Imelda Romualdez Marcos Batay sa Pagsasatradisyon ng Kanilang Pamumunong Konjugal (1965-     ).”  Papel na isinumite para sa klase ng Anthropology 265 (Field Research in Philippine Folklore) ni Dr. Eufracio Abaya, UP Diliman, Unang Semestre, 2006-2007.

 

__________.  2007, 4 Mayo.  “Ang Ating Panahon:  Ang Bayan Mula Pagkabansang Republika Hanggang Kapangyarihang Bayan (1946-kasalukuyan).”  Papel na binasa sa CHED – UP Departamento ng Kasaysayan Seminar-Workshop sa Kasaysayan ng Bayan, College of the Immaculate Conception, Lungsod ng Cabanatuan.  http://michaelxiaochua.multiply.com/journal/item/73.

 

__________.  2008-2009, Enero-Disyembre.  “Ang Imeldific: Representasyon at Kapangyarihan sa Sto. Niño Shrine sa Lunsod ng Tacloban.”  Philippine Social Science Review, Tomo 60-61 (Bilang 1-2), 57-93.

 

Coronel, Sheila S.  2006, Enero-Pebrero.  “Imelda Marcos:  ‘The greatest moment of Marcos was Edsa’” PCIJ i-Report, 8-10.

 

Cruz, Romeo V.  1993.  Ang Paggawa ng Tadhana Mula 1980, ” sa Paksa, Paraan at Pananaw sa Kasaysayan, eds. Ma. Bernadette L. Abrera at Dedina A. Lapar, 200-203.  Lungsod Quezon:  Departamento ng Kasaysayan UP, UP Lipunang Pangkasaysayan at Bahay Saliksikan ng Kasaysayan.

 

Dauz, Florentino.  1974a.  “A River To Her Own People,” sa Essays of A Decade:  From Marcos to Marcuse, 32-36.  Lungsod Quezon:  Pan-A-Print Corporation.

 

__________.  1974b.  “Imelda R. Marcos and the Arts,” sa Essays of A Decade:  From Marcos to Marcuse, 1-16.  Lungsod Quezon:  Pan-A-Print Corporation.

 

__________.  1974c.  “The Active Spirit,” sa Essays of A Decade:  From Marcos to Marcuse, 38-42.  Lungsod Quezon:  Pan-A-Print Corporation.

 

__________.  1974d.  “The Living Mind,” sa Essays of A Decade:  From Marcos to Marcuse, 50-57.  Lungsod Quezon:  Pan-A-Print Corporation.

 

__________.  1974e.  “The Master Builder,” sa Essays of A Decade:  From Marcos to Marcuse, 44-49.  Lungsod Quezon:  Pan-A-Print Corporation.

 

de Dios, Emmanuel S.  1988.  “The Erosion of the Dictatorship,” sa Dictatorship and Revolution:  Roots of People’s Power, eds. Aurora Javate De Dios, Petronilo Bn. Daroy at Lorna Kawal Tirol, 70-131.  Lungsod Quezon:  Conspectus Foundation, Inc.

 

de Paolo, Ron (kasama ang potograpo na si Harry Redl).  1966, 8 Agosto.  “Philippines’ First Lady at work:  Busy Beauty in the Barrios, How ‘Miss Manila’ became First Lady,” LIFE Asia Edition, 70-78.

 

Deriada, Leoncio P.  1994.  “Imelda of the Islands,” sa The Week of the Whales & Other Stories, 73-83.  Lungsod Quezon:  New Day Publishers.

 

Gunnes, Christopher.  2000, 31 Oktubre.  “The Day I Met Imelda Marcos,” BBC.  http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/1000140.stm.

 

Jiménez, David.  2004, 9 Mayo.  “’Santa Imelda’ de Filipinas,” Cronicas (Un Suplemento de El Mundo).  http://www.elmundo.es/cronica/2004/447/1084196070.html.

 

Joaquin, Nick (Quijano de Manila).  1968, Agosto.  “Art in the Palace,” sa Doveglion & Other Cameos, 1-13.  Maynila:  National Book Store, Inc.

 

Kelley, Ken at Phil Bronstein.  2008, Mayo.  “1987 Playboy Interview:  Imelda & Ferdinand Marcos,” Playboy Phiippines, 36-45.

 

Lopez, Antonio.  1987, 5 Hulyo.  “Interview / Ferdinand Marcos:  ‘My Heart is There,’”  Asiaweek, 30-32, 34-35.

 

Lopez, Antonio.  1987, 5 Hulyo.  “Interview / Imelda Marcos:  ‘The World is Against Us,’”  Asiaweek, 33.

 

Malanes, Maurice.  1999, 21 Setyembre.  “Remembering Martial Law,” Philippine Daily Inquirer, 16.

 

Martinez, Manuel F.  2002.  “The Kamikaza Attack on Mrs. Marcos,” sa Assassinations & Conspiracies:  From Rajah Humabon to Imelda Marcos.  Lungsod ng Pasig:  Anvil Publishing Inc., 175-185.

 

Mydans, Seth.  2006, 21 Marso.  “The Life of Imelda Marcos, in Powerpoint and Plastic,” New York Times.  http://www.nytimes.com/2006/03/21/international/asia/21marcos.html?_r=1&scp=3&sq=Imelda+Marcos&st=nyt&oref=slogin.

 

Mydans, Seth at Richard Vokey.  1982, 13 Setyembre.  “The World According to Imelda,” Newsweek, Setytembre 13, 24.

 

Ocampo, Ambeth R.  1986.  “Malakas at Maganda:  The Book That Never Was” sa Aguinaldo’s Breakfast, 214-217.  Lungsod Pasig:  Anvil Publishing, Inc, 1993.

 

Ong, Charlson.  Memories of a Martial Law Minor (sanaysay na pinakomisyon para sa The Philippine Century: 1900-2000, na inilathala ng Philippines Free Press).  http://philippinesfreepress.wordpress.com/2006/02/19/memories-of-a-martial-law-minor/.

 

Patawaran, AA.  2006, Enero-Pebrero.  “Ilocos Imeldific!:  On A Tour of Ilocos Norte in the Company of One Of Its Most Ardent Lovers, Imelda Romualdez Marcos,” Stopover, 94-103.

 

Perdon, Renato.  2008.  “Two Women:  Evita and Imelda,” sa Footnotes to Philippine History, 200-220.  Sydney at Maynila:  The Manila Prints.

 

Porio, Emma.  2008, 23-25 Hulyo.  “Governance, Capital and Shifting Spaces of Power in Metro Manila.”  Papel na binasa sa ika-8 Pandaigdigang Kumperensya para sa Araling Pilipino (ICOPHIL) na ginanap sa Philippine Social Science Center, Lungsod ng Quezon.

 

Quismundo, Tarra.  2006, 8 Nobyembre.  “Imelda Basks in Past Glory, Pushes Tunnel.”  Philippine Daily Inquirer.  http://newsinfo.inq7.net/breakingnew…ticle_id=31143

 

Reginato, James.  2007, Abril.  “Forever Imelda,” W.  http://www.style.com/w/feat_story/030407/full_page.html.

 

Rosales, Etta.  1999, 21 Setyembre.  “Face Off,” The Philippine Star, 12.

 

Rowan, Roy.  1976, 7 Hunyo.  “Malakas and Maganda at Home,” TIME, 10-11.

 

Seno, Alexandra A.  2004, 2 Pebrero.  “The Last Word Imelda Marcos:  Inside The Mind of Imelda,” Newsweek, 58.

 

Sindayen, Nelly.  2006, 26 June.  “10 Questions:  Imelda Marcos,” TIME.

 

Treen, Joseph, Richard Vokey at Tessa Namuth.  1983, 5 Setyembre.  “The Iron Butterfly,” Newsweek, 12.

 

Tubeza, Philip.  2006, 5 Setyembre.  “Imelda Wants to be Mayor of Manila,” Philippine Daily Inquirer, A19.

 

Vanzi, Sol José.  1998, 7 Oktubre.  “Supreme Court Acquits Imelda on 3 Grounds,” Philippine Headline News Online.  http://www.newsflash.org/199810/hl/hl000959.htm.

 

Zamora, Fe.  2007, 18 Hulyo.  “Imelda Marcos visits PGH, ‘scene of crime’,” Philippine Daily Inquirer.  http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20070718-77261/Imelda_Marcos_visits_PGH%2C_%91scene_of_crime%92

 

Mga Bidyo at Audio:

 

Abunda, Boy, int.  2005, 30 Disyembre.  “Mrs. Marcos,” Kontrobersyal.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Bigornia, Doris, narr.  1999, Setyembre.  “Apo Marcos,” The Correspondents.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Brocka, Lino, dir.  1975.  Maynila sa Mga Kuko ng Liwanag.

 

__________.  1979.  Jaguar.

 

__________.  1990.  Gumapang Ka Sa Lusak.

 

Byrne, David at Fatboy Slim.  2010.  “Please Don’t,”  Here Lies Love concept album.

 

de Castro, Noli, pres.  1999, 13 Hunyo.  Anak ng Bayan.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Diaz, Ramona, dir.  2003.  Imelda:  Power, Myth, Illusion.  W.p.:  CineDiaz, Inc.

 

Garcia, Dante Nico, dir.  2008, 28 Setyembre.  Newsmakers.  Lungsod Quezon:  GMA News and Public Affairs.

 

GMA News and Public Affairs.  2004, 7 Setyembre.  Reporter’s Notebook.  Lungsod Quezon:  GMA News and Public Affairs.

 

Hotdog (Rene at Dennis D. Garcia).  1974.  “Miss Universe ng Buhay Ko.” Hotdog Greatest Hits.  Maynila:  Bell Films, Dyna Records at Universal Records, 1992.

 

Hotdog (Rene at Dennis D. Garcia).  1976.  “Manila.” Hotdog Greatest Hits.  Maynila:  Bell Films, Dyna Records at Universal Records, 1992.

 

IRM Production.  1981.  Conquest of Iraq.  Lungsod ng Makati:  IRM Production, 2005.

 

Lacaba, Jose F., manunulat.  2002.  Lakas Sambayanan.  Lungsod ng Pasig:  Foundation for World Wide People Power.

 

Lazaro, Che-Che, narr.  2007, 15 August.  “Araw ng Paniningil,” Probe.  Lungsod ng Quezon:  Probe Productions.

 

Logarta, Charo at Abner Mercado, narr.  2007, 31 Hulyo.  “Yaman ng Marcos:  Deal or No Deal,” The Correspondents.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Lopez, Jade, narr.  2003, Setyembre.  “Nakaw na Ninakaw,”  The Correspondents.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Magsaysay, Jing, narr.  1999, Setyembre.  “Karinyo Militar,” The Correspondents.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Maramag, Ileana, manunulat.  1973.  The First Lady’s Visit To Australia.  Maynila:  National Media Production Center (Jess Decolongan, narr).

 

Markowitz, Robert, dir. 1988.  A Dangerous Life.  Australia: Shuiyi Investment, Ltd, Autralian Broadcasting Corporation at Home Box Office (Tatlong-bahaging dulang pantelebisyon na kinatatampukan ni Gary Busey at Rebecca Gilling).

 

Mercado, Cheri, narr.  1999, Hulyo.  “Ang Pagbabalik ni Madam,” The Correspondents.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

National Media Production Center.  1974.  China Visit:  IRM and FM, Jr. Maynila:  National Media Production Center.

 

__________.  1979.  Mission Accomplished (Ikatlong pagbisita ni Imelda sa Tsina).  Maynila:  National Media Production Center.

 

__________.  1982.  A Reaffirmation of Eternal Friendship (Ika-apat na pagbisita ni Imelda sa Tsina).  Maynila:  National Media Production Center.

 

Nolasco, Butch dir.  2008, 21 Agosto.  Beyond Conspiracy:  25 Years After The Aquino Assassination.  Lungsod ng Pasig:  Foundation for World Wide People Power.

 

Philippine Center for Investigative Journalism.  2006.  “Imelda Marcos:  ‘The greatest moment of Marcos was Edsa’” sa PCIJ Channel.  http://pcij.org/blog/wp-files/podcasts/Imelda.mp3.

 

Rao, Anjali, narr.  2007,  24 Enero. Talk Asia:  Imelda Marcos.  HongKong:  Cable News Network.  http://edition.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/01/19/talkasia.marcos.script/index.html

 

Reyes, Joey, manunulat.  2004.  Papogi:  The Imaging of Philippine Presidents.  Maynila:  Philippine Center for Investigative Journalism.

 

Roño, Chito, dir.  2002.  Dekada 70.  Lungsod Quezon:  Star Cinema.

 

Severino, Howie G. at Ella Marie C. Evangelista.  2005.  “Multo ng Nakaraan, dokumentaryo ni Howie Severino,” I-Witness.  Lungsod ng Quezon:  GMA News and Public Affairs.

 

 

Tiongson, Lito, manunulat.  1997, 21 Setyembre.  Batas Militar:  A Documentary About Martial Law in the Philippines.  Lungsod ng Pasig:  Foundation for World Wide People Power (Unang ipinalabas sa ABS-CBN).

 

Trofeo, Dik, dir.  1974.  Kasaysayan ng Lahi.  Metro Manila:  National Media Production Center.

 

__________.  1975.  Gates of Friendship, Bridges For Tomorrow (Pagbisita ni Pang. At Gng. Ferdinand at Imelda Marcos sa Tsina).  Metro Manila:  National Media Production Center.

 

__________.  1981.  The Revolution From The Center.  Metro Manila:  National Media Production Center.

 

__________.  2003, 12 Oktubre.  Sa Mata ng Balita:  50 Taon ng Pamamahayag.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Walang May-Akda.  1975.  The Record of the 8th Kajima Peace Award.  W.p.: w.t.

 

Webb, Pinky, int.  2007, 25 Hunyo.  “Pinky Meets Meldy,”  Umagang Kay Ganda.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.

 

Yan, Rico, narr.  1999, Setyembre.  “Bagong Lipunan,”  The Correspondents.  Lungsod Quezon:  ABS-CBN News and Current Affairs.