ww2 | IT'S XIAOTIME!

May 6, 2013

XIAO TIME, 6 May 2013: ANG PAGBAGSAK NG CORREGIDOR

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Postcard ng mga Hapones ng pagsuko ng mga Amerikano sa kanila sa Malinta Tunnel, Corregidor.

6 May 2013, Monday: http://www.youtube.com/watch?v=ch3P8OSO13A

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! 71 years ago, May 6, 2013, bumagsak sa mga Hapones ang isla ng Corregidor. Ang pinakahuling balwarte na bumagsak sa mga Hapones sa Asya. Matagal nang tanggulan ang maliit na islang ito. Ang Corregidor kasi ang unang dadaanan ng mga barko kung pupunta ng Manila Bay.

Isla ng Corregidor mula sa ere. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Isla ng Corregidor mula sa ere. Tinawag ito ng mga Amerikano na “The Rock.” Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Ang Corregidor sa bunganga ng Look ng Maynila: Hugis butete.

Pinangalanan ito ng mga Espanyol na Corregidor, mula sa salitang corregir, to correct dahil dito raw tinitingnan kung tama ang mga dokumento ng mga pumapasok na barko. Sinasabing koreksyunal o piitan din ang isla. Gayundin, napagkakamalian ng iba na sakop ang Corregidor ng kalapit na tangway ng Bataan, ngunit nasa hurisdiksyon pala ito ng Cavite. Naglagay ang mga Espanyol ng lighthouse at ng mga kanyon pero kahit gayon, nalusutan sila ng mga Amerikano noong 1898.

Isa sa mga lighthouse na itinayo ng mga Espanyol bago ang digmaan. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Noong panahon ng mga Amerikano, pinatatag nila ang isla. Iba’t iba’t ibang mga gusali na titirhan ng mga sundalong nakahimpil doon ang itinayo at lihim din nila itong nilagyan ng 23 mga batteries o mga grupo ng malalaking kanyon. Lihim dahil sa bawal noon ang sobrang pag-aarmas ayon sa mga pandaidigang tratado. At dahil sa kapraningan sa digmaan ng Dekada 1920s, ipinatayo ang mga grupo ng mga tunnel na kilala natin ngayon bilang Malinta Tunnel.

Ang Topside (Mile Long) Barracks sa kanyang kasagsagan bilang tahanan ng mga sundalong Amerikano.

Isang sundalong nag-eenjoy mangabayo sa harapan ng Post Headuarters. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Ang Topside Barracks, sinehan atbp. bago ang digmaan. Mula sa corregidor.org.

Ang Battery Way, ang huling battery na pumutok laban sa mga Hapones. Mula sa US Army Military History Institute.

Lingid sa kaalaman ng marami ngayon, ang isla ay mayroong apat na baryo, tatlong sinehan, isang simbahan, mga tindahan. Nang sumiklab ang digmaan, sa Malinta Tunnel inilikas sina Heneral Douglas MacArthur, Pangulong Manuel Quezon at ang pamahalaang Komonwelt at ginawa rin itong ospital.

Barrio San Jose. Mula kay Dr. Ricardo Trota Jose.

Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Cine Corregidor. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Ang replica ng chapel na itinayo mula sa dating kinalalagyan nito bago pulbusin ng digmaan.

Mga sundalo sa bukana ng Malinta Tunnel. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Mga sundalo sa loob ng Malinta Tunnel.

Si Heneral Douglas MacArthur sa loob ng Malinta Tunnel.

Ngunit bago makuha ang Bataan, inilikas din sila at iniwan kay Heneral Jonathan Wainwright ang pamumuno sa Corregidor. Mula sa isla, pinatatag ng radio broadcasts ng Voice of Freedom ang mga kawal Pilipino-Amerikano ngunit nang bumagsak ang Bataan, April 9, 1942, bilang na ang araw ng Corregidor.

Gng. Aurora A. Quezon, Gng. Jean Faircloth MacArthur, Pangulong Manuel L. Quezon, Arthur MacArthur, Maria Aurora Quezon, sa Corregidor, 1942. Mula sa Philippine Diary Project.

Si Heneral Jonathan Wainwright at Heneral MacArthur. Mula sa ibiblio.org.

Si Heneral Jonathan Wainwwright, nangayayat sa pagtatapos ng digmaan.

Ang Bataan ang pinagkukunan nito ng malinis na tubig. Ngunit alam ng mga Hapones na hanggang ang dalawang natitirang battery ng Corregidor ay pumuputok, ang Geary at ang Way, hindi nila makukuha ito.

Pagpapraktis ng pagpapaputok sa isa sa mga batteries. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Battery Hearn. Mula sa lastchinaband.com.

Ang isa sa mga kanyon ng Corregidor habang pumuputok noong Labanan sa Corregidor. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Labanan sa Corregidor.

Kaya ginawa nilang impiyerno ang buhay ng isla hanggang noong May 2, ang Battery Geary na pinaglalagyan ng mga bala ng Corregidor ay nasapol ng isang bala ng kanyon ng mga Hapones. Parang posporo na tumilapon ang mga malalaking kanyon nito at 27 crew nito ang agad na namatay.

Ang Battery Geary nang mapulbos.

Labi ng Battery Geary sa kasalukuyan.

Battery Geary ngayon. Mula sa bakithindi.com.

Battery Geary ngayon.

Isa sa mga kanyon na tumilapon sa Battery Geary. Mula sa markmaranga.com

At sa isang radio broadcast, isinuko ni Heneral Wainwright ang isla. Ngunit kahit natalo tayo, tinanggal pa rin sa pwesto si Heneral Masaharu Homma dahil imbes na dalawang buwan lamang, limang buwan na nakuha ang buong Pilipinas, napahiya ng todo ang mga Hapones.

Isang rare photo, ibang anggulo, ng radio address ni Wainwright ng pagsuko ng Corregidor. Mula sa tragedyofbataan.com.

Heneral Masaharu Homma. Bigo.

Pagsuko ng Corregidor. Mula sa corregidor.org.

Ang mga Hapones sa may topside ng Corregidor. Mula sa pacifiwrecks.com

At dahil sa delay, nakapagpadala pa ang Monkey Point Radio Station ng Corregidor ng mga mahahalagang impormasyon na magagamit sa Battle of Coral Sea at Midway na siyang nakatulong ng malaki sa pagkapanalo ng buong Digmaang Pasipiko.

Ang muling pagtataas ng bandilang Amerikano sa Corregidor nang muling mabawi ni MacArthur ang isla, March 2, 1945. Mula sa pacificwar.org.au.

Ang pagtataas ng bandila ng Amerika sa muling nabawing isla sa pangunguna ni MacArthur. Mula sa http://steveandmarciaontherock.blogspot.com/

Si MacArthur sa muling nabawing isla ng Corregidor. Mula sa Corregidor ni Alfonso Aluit.

Sa tuwing May 6 taun-taon, ang liwanag mula sa Pacific War Memorial nito ay tumatama sa gitna ng altar nito. Sa katahimikan ng Corregidor ngayon, hindi mo maaalintana na naging piping saksi ito sa katatagan ng sundalong Pilipino-Amerikano. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Mall of Asia, 3 May 2013)

Si Xiao Chua sa Pacific War Memorial noong Abril 7, 2013. Kuha ni John Ray Ramos.

Steve and Marcia Kwiecinski sa isang anibersaryo May 6 habang ang liwanag ng Pacific War Memorial ay nasa gitna mismo ng altar. Mula sa http://steveandmarciaontherock.blogspot.com/

Topside (Mile Long) Barracks ngayon.

Si Xiao Chua sa kanyang ikatlong pagbisita sa Corregidor, April 7, 2013. Kuha ni John Ray Ramos.

Si Xiao Chua habang hawak ang natural na namumulang "blood stone" sa Hotel Corregidor. Kuha ni John Ray Ramos.

Si Xiao Chua habang hawak ang natural na namumulang “blood stone” sa Hotel Corregidor. Nakakatuwa na sa Corregidor, The Rock, ang daming dugong dumanak. Kuha ni John Ray Ramos.

Leave a comment

May 5, 2013

XIAO TIME, 3 May 2013: RESPONSIBILIDAD NG MGA HAPONES SA DIGMAANG PASIPIKO

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

A Walk Through War Memories in Southeast Asia ni Shinzo Hayase: Pagbalanse sa perspektibong Hapones at ng perspektiba ng mga nabiktima ng kanilang pananakop ng Asya. Isang madaling basahin na gabay sa mga alaala at monumento ng Digmaang Pasipiko sa Timog Silangang Asya. Inilimbag sa Pilipinas ng New Day.

3 May 2013, Friday: http://www.youtube.com/watch?v=e6AyoessMfY

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! 71 years ago, May 6, 1942, bumagsak ang isla ng Corregidor sa Cavite, ang pinakahuling tanggulan na sumuko sa mga Hapones sa buong Timog Silangang Asya.

Postcard ng mga Hapones ng pagsuko ng mga Amerikano sa kanila sa Malinta Tunnel, Corregidor.

Ang mga Hapones, kung maka-banzai ay wagas matapos ang pagbagsak ng Corregidor sa Battery Hearn.

Sa tatlong taong pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas, marami sa kanila ang naging malupit sa pagparusa, paggahasa at pagpatay sa lahat na ata ng klase ng tao, sundalo man o sibilyan, lalaki man, babae, maging ang mga comfort gay, at mga sanggol na binabayoneta.

Pagbayoneta ng mga Hapones sa isang sanggol sa Asya.

Walang awa rin ang pagpatay sa mga prisoners of war sa ilang mga concentration camps. Mula sa Rape of Nanking noong 1936 hanggang sa Rape of Manila noong 1945, maging sa mga sakay ng mga tinatawag na hell ships, milyon-milyon ang namatay sa mga war atrocities na ito.

Ang “hell ship” na Oryuku Maru. Mula sa http://jimclarkphotography.blogspot.com/2011/03/hell-ships-subic-bay-philippines.html.

Paglalarawan ng loob ng “hell ship.”

Ngunit alam ba ninyo, na sa mga teksbuk ng kasaysayan ng mga Hapones, hindi ito binabanggit? Kung titingnan ang isang opisyal na publikasyon ng Japan Travel Bureau, History of Japan na isinulat ni Saburo Ienaga, ganito lamang ang pagbanggit ukol sa digmaan, “The story of the Pacific War and of its aftermath needs little mention.” At iyon na iyon.

History of Japan. Mula sa Aklatang Xiao Chua.

Pahina nang tanging pagbanggit ng Digmaang Pasipiko sa “History of Japan.”

Wah??? E hindi ba kung hindi tayo lilingon sa nakaraan, maaaring ulitin natin ang pagkakamali ng nakaraan. Oo nga, ngunit kailangan din nating maintindihan ang kaisipan ng mga Hapones. Ayon kay Shinzo Hayase sa kanyang aklat na A Walk Through War Memories in Southeast Asia na isinalin sa Ingles at inilathala ng New Day, ang digmaang Pasipiko ay masakit din para sa mga Hapones.

Shinzo Hayase

Sinisisi lamang nila ang digmaan sa mga pinuno na hinatulan bilang mga Class-A war criminals sa Tokyo Trials. Kulang-kulang dalawang milyong mga ordinaryong mga sundalong Hapones ang namatay sa digmaan sa pagsunod sa kanilang mahal na emperador upang pangalagaan ang kanilang mga pamilya, mga kaibigan at mga tradisyon.

Si Yamashita sa kanyang paglilitis sa Pilipinas. Ang hatol sa kanya sa salang “command responsibility” sa mga naganap na pagpapahirap sa Pilipinas, BITAY.

Ang Tokyo War Crimes Trial.

Ang mga namatay sa sundalong Hapones sa Tenaru River (Sealark Channel) sa Guadalcanal. Mula sa nps.gov.

Ang kanilang mga kaanak ay nagdalamhati, kung minsan, kapirasong papel lang ang nagbabalita sa pagkawala ng kanilang mahal sa buhay, hindi man lamang naiuuwi ang kanilang mga bangkay. Para sa kanila, sila rin ay mga biktima. Noong maging primer ministro ng Japan si Junichiro Koizumi, naugali niyang bisitahin ang magbigay-pugay sa mga namatay sa digmaan kabilang ang mga Class-A war criminals simula August 2001 sa Yasukuni Shrine.

Yasukuni Shrine

Si Primer Ministro Junichiro Koizumi sa Yasukuni Shrine. Mula sa gopkorea.

Si Primer Ministro Koizumi na nagpupugay sa mga sundalong Hapones sa kanilang mga digmaan sa Yasukuni Shrine.

Nagdamdam at nagpahayag ng protesta ang mga mamamayan ng Tsina at Korea, bakit nagpupugay pa ang mga pinuno ng Japan sa mga nagpahirap sa Asya. Ngunit ayon kay Shinzo, kailangan maintindihan na sa mga Shinto, naniniwala silang bumabalik ang mga kaluluwa ng kanilang mga mahal na namatay sa digmaan sa shrine na iyon. Pangako nila bago umalis na matapos ang digmaan magkikita muli sila “under the cherry trees at Yasukuni Shrine” buhay man sila o patay.

Ang “monumento” sa sayt ng kapanganakan ng Kamikaze sa Mabalacat, Pampanga sa may SCTEX. Mula sa wgordon.web.wesleyan.edu.

Protesta laban sa mga pagbisita ni Koizumi sa Yasukuni Shrine. Mula sa japanfocus.org

Mga bumibisita sa Yasukuni Shrine.

Mga bumibisita sa Yasukuni Shrine. Mula sa theage.com.au.

Mga cherry trees ng Yasukuni Shrine. Mula sa auelib.aichi-edu.ac.jp

Pagsasadula ng pagbabalik ng mga beterano sa Yasukuni Shrine. Mula sa Telegraph.

Isang cute na batang Hapones sa isang hindi masyadong cute na costume. Mula sa Getty.

Kumbaga, para ito sa pagpawi ng lumbay ng isang naulilang bansa. Ngunit, sinumulan din ni Shinzo sa kanyang mga estudyante Osaka City University sa Japan na ituro naman sa mga Hapones ang digmaan sa punto de bista ng mga nabiktimang bansa sa Asya. Sa pagkakaintindihan lamang ng ating mga kultura tunay na uusbong ang tunay na pagkakaibigan ng mga bansa. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan and that was Xiao Time.

(Pook Amorsolo, UP Diliman, 27 April 2013)

2 Comments

April 23, 2013

XIAO TIME, 18 April 2013: MGA IMPORMASYONG NAKAPALOOB SA KOGA PAPERS NA NAKUHA SA CEBU NOONG WORLD WAR II

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Admiral Mineichi Koga, ang commander ng Japanese Imperial Combined Fleet, pabalat ng TIME magazine.

18 April 2013, Thursday: http://www.youtube.com/watch?v=vJFN5AXPkvk

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! Noong isang linggo ginunita natin ang Araw ng Kagitingan. Dahil Fall of Bataan ang basis nito, tila na-highlight ang pagkatalo ng mga Pilipino at ang tanging nagligtas sa mga Pilipino ay ang pagbabalik ni MacArthur at ang mga Amerikano noong October 1944.

Fall of Bataan, nagsaya ang mga Hapones. April 9, 1941.

Ngunit ang hindi masyadong nababanggit, ang papel ng mga gerilyang Pilipino sa pangkalahatang pagwawagi laban sa mga Hapones noong digmaang Pasipiko. 69 years ago ngayong buwan, April 1, 1944, madaling araw, nang isang eroplano ang bumagsak sa dagat malapit sa baybayin ng San Fernando at Carcar sa Timog Cebu.

Mula kay Col. Manuel Segura.

Banda rito bumagsak ang eroplano ni Koga sa Timog Cebu. Mula kay Col. Manuel Segura.

Ang sakay ng eroplano: Ilang susing opisyal ng hukbong pandagat ng imperyong Hapones na nasa isang inspection mission. Nahuli ng mga Pilipinong gerilya sa Cebu sa pamumuno ng isang Amerikanong si James Cushing sina Vice Admiral Shigeru Fukudome, Chief of Staff ng Japanese Imperial Combined Fleet, at siyam pang opisyal at mga tauhan ng Imperial Japanese Navy. Nasawi sa crash si Admiral Mineichi Koga, ang commander ng combined fleet.

James Cushing. Mula kay Col. Manuel Segura.

Vice Admiral Shigeru Fukudome, Chief of Staff ng Japanese Imperial Combined Fleet

Admiral Mineichi Koga, Japanese Imperial Combined Fleet

Mula sa wreckage ng eroplano, inanod ang isang maleta na puno ng mga papeles ni Koga. Natagpuan ito ng mga gerilya dito kanilang nakita ang detalyadong mga plano ng mga Hapones na magdulot ng matinding pinsala sa papalapit na mga pwersang pandagat ng mga Amerikano.

Isang pahina ng salin sa Ingles ng Koga Papers.

Nakadetalye rin dito ang kumpletong pagtataya ng lakas at disposisyon ng mga barkong pandigma ng mga Hapones. Dahil sa high strategic value ng mga papeles, hinanap ng mga Hapones ang mga papeles ni Koga sa mga dalampasigan ng Naga hanggang Carcar. Brutal ang naging pamamaraan nina Koronel Takeshi Watanabe upang maisakatuparan ang kanilang misyon na mahanap ang mga Koga Papers at ang mga bihag na mga Hapones, minaltrato at pinatay ang mga sibilyan at sinunog ang mga bahay at tinugis ang mga gerilya hanggang sa kagubatan ng Cebu. Ngunit hindi isinuko ng mga gerilya ang mga papel. Matatagpuan ang kamangha-manghang kwento sa aklat na The Koga Papers ni Manuel Segura, na isa sa mga gerilya sa Cebu na kalahok sa mga nangyari.

The Koga Papers ni Col. Manuel Segura.

Col. Manuel Segura

Col. Manuel Segura kasama ang mga fans niya na sina John Ray Ramos at Xiao Chua, tangan ang mga kopya nila ng mga aklat ni Segura ukol sa mga gerilya sa Cebu–“Tabunan” at “The Koga Papers,” Marso 2013, Camp Aguinaldo.

Isinilid ang mga dokumento ito sa isang sisidlan ng bala ng mortar, waterproof, itinawid ng dagat patungo sa Negros Oriental. Mula dito, isinakay sa isang submarino at dinala sa Australia, kay Heneral Douglas MacArthur mismo sa kanyang himpilan sa Southwest Pacific Command.

Ang mga matatapang na gerilya sa Cebu. Mula kay Col. Manuel Segura.

Mula sa mga Koga Papers, nalaman nilang ang mga Hapones ay naghahanda sa paglalanding ng mga Amerikano mula sa Mindanao, ngunit mahina ang depensa sa bandang Visayas. Plano sanang bumalik ni MacArthur sa Sarangani Bay sa Mindanao noong December 1944. Dahil sa bagong impormasyon, pinaaga ni MacArthur ang nakatakdang pagbabalik tungo sa October 20, 1944, sa Leyte sa Visayas.

Ang pagbabalik ni Hen. Douglas MacArthur kasama ni Pangulong Sergio Osmena.

Dahil sa Koga Papers na dinala ng mga Pinoy sa mga Amerikano, napadali ang pagwawagi laban sa mga Hapones sa digmaang Pasipiko. Nang bumalik ang mga Amerikano sa Cebu sa Talisay Beach noong March 26, 1945, maliit na lamang na pwersang Hapones ang kanilang kinalaban, sinalubong sila ng mga matagumpay na gerilyerong Cebuano.

Mapa ng Cebu Landing. Mula sa opisyal na ulat ni Heneral Douglas MacArthur.

Cebu Landing ng mga Amerikano sa Talisay Beach, March 26, 1945

Maliit na pwersang Hapones na lamang ang sinagupa nila…

Sinalubong ang mga Amerikano ng mga gerilyanong Cebuano. Mula kay Col. Manuel Segura.

Ang mgasumukong sundalomng Hapones sa Cebu. Mula kay Col. Manuel Segura.

Maging sa Visayas napatunayan natin, hindi tayo talunan. WE WON THE WAR. Yan ang katotohanan. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(St. Joseph Hall, DLSU Manila, 3 April 2013, pasasalamat kay John Ray Ramos sa pagtulong na isulat ang episode na ito.)

Leave a comment

April 9, 2013

XIAO TIME, 9 April 2013: BAKIT APRIL 9 ANG ARAW NG KAGITINGAN (Pagbagsak ng Bataan, Simbolo ng Katapangan at Kabayanihan)

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Poster na “The Fighting Filipinos” na likha ni Michael Rey Isip na ginamit upang humingi ng suporta para sa mga sundalong Pilipino.

9 April 2013, Tuesday: http://www.youtube.com/watch?v=mL6J1Y_Cb4k

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! Ngayon ay Araw ng Kagitingan sa Pilipinas, ang espesyal na araw bilang paggunita sa mga bayaning lolo at lola beterano na lumaban para sa ating kalayaan noong World War 2. Ginugunita nito ang pagbagsak ng Bataan noong April 9, 1942, 71 years ago ngayong araw.

Araw ng Kagitingan, Mt. Samat, April 9, 2011. Mula sa peysbuk ni PNoy.

Mga Lolo Beterano. Mula sa New York Times.

Lola Beterano. Mula sa peybuk ni PNoy.

Mga sundalong Hapones, nagdiriwang at nagba-banzai sa pagbagsak ng Bataan, April 1942.

Medyo kakatwa lamang dito sa Pilipinas, sa ibang mga bansa sa Kanluran, ang pagtatapos ng digmaan at pagwawagi sa kanilang mga bayan ang itinuturing na Araw ng Tagumpay ngunit bakit sa Pilipinas, bakit ang ginugunita ay ang pagkatalo? Nakadagdag daw ito sa imahe na ang mga Pilipinong sundalo ay talunan sa digmaan at si Heneral Douglas MacArthur lamang at ang mga Amerikano ang nagpalaya sa atin.

Tagumpay sa Europa, 1945.

Ang Prinsesa Elizabeth (magiging Elizabeth II), Reyna Elizabeth, Primer Ministro Winston Churchill, Haring George VI at Prinsesa Margaret sa balkonahe ng Palasyon ng Buckingham noong Araw ng Tagumpay sa Europa, 1945.

Pagdiriwang ng Victory in Europe Day.

Pagdiriwang ng Victory in Europe Day sa Red Square ng mga Ruso.

Ang imahe ng “tagapagpalaya ng Pilipinas”–Hen. Douglas MacArthur

Ang imahe ng “tagapagligtas” ng mga Pilipino–ang mga G.I. na Amerikano. Mula sa Kasaysayan: The Story of the Filipino People.

Imahe ng pagkasawi ng mga Pinoy–“Bataan” ni Fernando Amorsolo, 1942, nasa UP Main Library)

Ngunit kailangan nating malaman na ang istorya ng Bataan ay hindi lamang kwento ng pagkatalo. Dahil sa lakas ng pwersang Hapones, nagdesisyon si MacArthur na imbes na kalat-kalat, ipinatawag lahat ang nakararaming pwersang Pilipino at ilan pang mga Amerikano sa Pilipinas tungo sa tangway ng Bataan noong magsimula ang digmaan (War Plan Orange 3). Naging magaling ang pagtatanggol sa Bataan na matapos ang mahigit isang buwan, umatras bigla ang mga pwersang Hapones noong February 9, 1942.

War Plan Orange 3, magtipon lahat ng pwersang Pilipino-Amerikano upang ma-frustrate ang mga Hapones at harangan ang bukana ng Manila Bay. Ito ang War Plan Orange 3.

Pakikipaglaban ng mga pwersang Pilipino-Amerikano sa Bataan

Ang mga Battling Bastards ng Bataan, gumagamit ng flame-thrower.

Battle of the Points.

Battle of Bataan

Battle of the Pockets.

Hawak na noon ng mga Hapones ang halos buong Timog Silangang Asya maliban sa Bataan at Corregidor. Kumbaga tayo ang huling bumagsak. Sinabi sa mga tagapagtanggol ng Bataan na may mahabang convoy ng mga bagong gamot, pagkain at mga bala ang paparating upang suportahan sila ngunit, nagdesisyon ang presidente ng Amerika na hindi kayang makipagbakbakan ng Amerika sa dalawang kalaban, sa mga Aleman at sa mga Hapones, kaya nagdesisyon ng “Europe First” at ang mga suplay na dapat ay para sa atin ay ipinadala na lamang sa Europa. Dismayadong lumisan ng Corregidor sina Pangulong Manuel Quezon at si MacArthur kaya nasabi niya “I Shall Return.” Muling hinarap ng mga pwersang Pilipino-Amerikano ang mga Hapones noong simula ng April 1942 at dahil wala nga ang mga bagong suplay, madaling nagapi ang tagapagtanggol dahil sa matinding gutom at sakit. Dahil wala nang bala ang mga tagapagtanggol sa istratehikong Mt. Samat, naghulog na lamang sila ng mga malalaking bato sa mga Hapones. Nakuha ito ng mga Hapones noong April 3, 1942.

Ang Bataan ang Corregidor ang huling bumagsak sa mga Hapones sa Timog Silangang Asya. Binigkas ng mundo ang katapangan ng Pinoy, “Remember Bataan.” Mula sa Legacy of Heroes

Ang “kataksilan” ng Pamahalaang Amerikano sa mga Pinoy at sariling mga kababayan: Europe First. Hindi rin madali na makapasok ang mga Amerikano sa Asya noon. Mula sa Legacy of Heroes.

Ang Dambana ng Kagitingan na itinayo ng Pangulong Ferdinand Marcos na lumaban din sa Bataan. Natapos noong 1970. Kuha ni Xiao Chua.

Ang Dambana ng Kagitingan sa Mt. Samat, Pilar. Bataan. 555 meters above sea level. Ang krus ay may taas ng 92 feet.

Handang lumaban ang mga tagapagtanggol patay kung patay ngunit nagpasya ang mga pinunong Amerikano na sumuko na lamang sa mga Hapones. Kaya noong April 9, 1942, binasa ni Norman Reyes ang mga katagang sinulat ni Salvador P. Lopez upang ipahayag ang pagkasawi, “Bataan has fallen, but the spirit that made it stand—a beacon to all the liberty-loving peoples of the world cannot fail.”

Ang pakikipag-usap ni Major General Edward King, Jr. sa mga Hapones para sa pagsuko ng Bataan.

Mga sundalong nakikinig sa Voice of Freedom.

Ang ilan sa mga naipong pwersang pilipino-Amerikano sa pagbabantay ng mga Hapones.

Ang mga gutom na sundalong Amerikano.

Tapos, pinalakad pa ang natitirang 60-70,000 ng mga sundalong Pinoy at 11,000 na mga Amerikano sa isang death march ng 100 kilometro sa ilalim ng summer sun, mula Mariveles, Bataan patungong Capas Tarlac.

Pagsuko ng mga taga-Bataan at ang pagsisimula ng 100-km Death March, 10-15 April 1942.

Bataan Death March ni Steele.

Ngunit hindi ang Bataan ang katapusan ng kwento. Sumibol ang isang pambansang kilusang gerilya na siyang nagpanalo ng digmaan, mas madali na lamang nakapasok muli ang mga Amerikano at sumuko sa mga gerilya natin si Heneral Tomoyuki Yamashita sa Kiangan noong 1945. Hindi tayo talunan. WE WON THE WAR. Yan ang katotohanan. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Andrew Bldg, DLSU Manila, 3 April 2013)

Pagsuko ni Heneral Tomoyuki Yamashita, Tigre ng Malaya, sa Kiangan, Ifugao, September 1945 sa mga gerilya ng Hilagang Luzon. Mula sa TIME.

Ang mga Lolo Beterano habang sinasariwa ang panata nila noong sumali sila sa pakikibaka para sa kalayaan. Mula kay Heitrid Firmantes

Saludo kami sa inyo Lolo at Lola Beterano sa inyong TAGUMPAY!!!

MAPALAD ANG INYONG MGA APO (BLESSED ARE YOUR GRANDCHILDREN)

Episode 1 (Bonus feature): Lolas Talk About The War (30 mins.)
Part 1: http://www.youtube.com/watch?v=RlE1m3…
Part 2: http://www.youtube.com/watch?v=xrAuYt…

Episode 2 (Main feature): Sulat Para Kay Lolo at Lola Beterano (15 mins.)
Part 1: http://www.youtube.com/watch?v=srNAeT…
Part 2: http://www.youtube.com/watch?v=4poIYJ…
Letter for Veteran Grandpa and Grandma (w English subtitles)
Part 1: http://www.youtube.com/watch?v=iTzi2L…
Part 2: http://www.youtube.com/watch?v=jdTv5Z…

TAGUMPAY (The first documentary of PVAO, PHA and UST on World War II in the Philippines):
Part 1: http://www.youtube.com/watch?v=CcEXpl…
Part 2: http://www.youtube.com/watch?v=_grZ-J…
Part 3: http://www.youtube.com/watch?v=XEIZgt…

1 Comment

April 9, 2013

XIAO TIME, 8 April 2013: UP VANGUARD AT ANG MGA KABATAANG PILIPINO NOONG WORLD WAR II

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

"Duty, Honor, Country" ni Tam Austria. UP Vanguard Coffeetable Book Team headed by Emmy Rodriguez.

“Duty, Honor, Country” ni Tam Austria. Mga larawan ng UP Vanguard mula sa UP Vanguard Coffeetable Book Team headed by Emmy Rodriguez.

8 April 2013, Monday: http://www.youtube.com/watch?v=2eOsPNuQ6tE

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! Bukas ang Araw ng Kagitingan na gumugunita sa kabayanihan ng ating mga lolo at lola beterano na inalay ang kanilang kabataan para sa kalayaan. Kung minsan, kapag nagbabasa tayo ukol sa digmaan, ang ating kasaysayang militar ay natatali sa bilang ng mga nasawi at sa paggalaw ng mga batalyon. Hindi man lamang natin naaalintana kung minsan na sa bawat numero sa likod nito ay isang buhay, isang anak o tatay na hindi na uuwi, isang pamilyang nawasak. Kung pakikinggan natin ang kwento ng ating mga lolo at lola beterano, mararamdaman mo na kung naroon ka sa kanilang panahon, ang sundalo ay maaaring ikaw pala. Tulad ng kwento ng ilang mga underaged na mga kabataan na nang magpatawag ng mga boluntir na lalaban sa mga Hapones nang sumiklab ang digmaan, tumungo sila sa mga recruitment centers tulad ng UST kung saan sumusumpa ang mga bagong kawal. Ang mga kabataang ito ay pinauwi na lamang.

Panunumpa ng mga bagong sundalo. Mula sa Legacy of Heroes.

Maaari naman na excuse na nila iyon upang namantiling malayo sa panganib, ngunit sila mismo ay sumakay ng mga bus at tumungo sa kanilang sarili sa Bataan upang lumaban. Matapos ang ilang buwan, ang mga ROTC cadets ng iba’t ibang unibersidad sa Maynila ay magsasama-sama upang maging isang samahang gerilya, ang Hunter’s ROTC. Ayon sa aking kaibigan na si John Ray Ramos ng UP Vanguard Class MATALAB 2009, ang kanilang kapatirang UP Vanguard ay nakilahok din sa digmaan.

Si John Ray Ramos at UP Vanguard Class Matalab 2009.

Ang UP Vanguard ay kapatiran na binubuo ng mga alumni ng advanced ROTC sa Unibersidad ng Pilipinas sa loob ng apat na taon, ito yung mga nagiging opiser ng UP ROTC. Nagsimula ito bilang “Diamonds and Studs” fraternity noong 1922 na binubuo ng mga kadete ng Basic and Advance ROTC.

Mga kadete ng UP, 1917.

1922-1926

Nang sumiklab ang digmaan, lumahok sa organisadong depensa sa Bataan at Corregidor, at sa mga gerilya sa buong bansa, ang mga Vanguards, na tulad nina Vgd Alfredo Santos (‘29) na bayani ng Battle of the Pockets, Vgd Macario Peralta Jr (’34) na naging pinuno ng mga gerilya sa Panay, Vgd Salvador Abcede (’36) na namuno sa 7th Military District sa isla ng Negros, Vgd Romeo Espino (’37), Vgd Senator Salipada K. Pendatun (’36) na namuno ng mga gerilya sa Mindanao.

Vgd Alfredo Santos

Vgd Macario Peralta

Vgd Salvador Abcede

Vgd Romeo Espino

Vgd Salipada K. Pendatun

Nagsilbi rin sa digmaan sina Vgd Manuel Roxas at Vgd. Carlos P. Romulo (’18) na naging “Voice of Freedom,” aide-de-camp ni MacArthur at Quezon at mula major naging Brigadier General.

Vgd. Manuel Roxas

Vgd Carlos P. Romulo na nagbo-broadcast sa Voice of Freedom. Mula sa Great Lives.

Ang mga Vanguard ay dumaan sa pagsasanay sa sining ng pamumuno at sa agham pangdigma kasabay ng kanilang pag-aaral sa kolehiyo kaya naman hindi maiiwasan ng mga Vanguards ang call to arms, ang tawag na ipagtanggol ang bayan sa tuwing may digmaan, nagbubuwis ng pawis, luha at dugo upang sundin ang kanilang sinumpaang “Shibboleths”: Tungkuling nagampanan ng mahusay, dangal na walang bahid, at Bayan higit sa sarili.

1926

1930

1930s

1940

1931

1930

1930s battery

1941

Sa pag-aaral ng mabuti at paghahanap-buhay ng marangal, ipagpapatuloy natin sa panahon ng kapayapaan ang itinindig ng mga beterano sa panahon ng digmaan: Duty, Honor, Country–Tungkulin, Dangal, Bayan. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Pook Amorsolo, UP Diliman, 3 April 2013, malaking pasasalamat kay G. John Ray Ramos ng UP Vanguard at Security Matters Magazine para sa tulong sa paggawa ng presentasyong ito.)

4 Comments

March 6, 2013

XIAOTIME, 6 March 2013: MAKULAY NA LAKBAY-ARAL SA TARLAC (Tarlac World History Tour)

Broadcast of Xiaotime news segment earlier, 6 March 2013, at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ang arqueta na nagtataglay ng sinasabing isang piraso ng kahoy na nagmula sa mismong krus na pinagkamatayan ng ating Mahal na Panginoong Hesukristo na nakalagak ngayon sa Monasterio de Tarlac.

6 March 2013, Wednesday: http://www.youtube.com/watch?v=-BBxGjsSfdo

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! Sa subject na World History, kaiba sa mga iba pang mga subject sa paaralan, ang hirap umisip ng lakbay-aral para dito. Hindi naman tayo puwedeng basta-basta tumungo lahat sa mga Pyramid sa Ehipto, o sa Great Wall of China!

Ang Lalawigan ng Tarlac

Mayroon akong mungkahi. Isang konseptong aking nilkha para sa World History na pupuntahan ang isang lalawigan na hindi gaanong naiisip sa mga lakbay-aral na ito—Ang lalawigan ng Tarlac! Ito ang tinatawag kong “Tarlac World History Tour: The Philippines and the World.”

Aquino Center, Tarlac City.

First stop: Ang Aquino Center sa San Miguel, Tarlac City. Narito ang ilang mahahalagang memorabilia nina Ninoy at Cory Aquino, ang mag-asawang naging inspirasyon ng People Power sa bansa noong 1986, kabilang na ang kanyang mga diary sa kulungan, at ang replica ng kulungang ito, at ang duguang damit na suot niya nang siya ay mamartir.

Pahina ng diary ni Ninoy sa kulungan na nakabukas sa unang araw ng kanyang hunger strike. Panginoon ko, tanging si Cory lamang daw ang nakakaintindi ng sulat niya. Kuha ni Xiao Chua, sa kagandahang loob ng Aquino Center.

Ang replica ng kulungan ni Ninoy sa Fort Bonifacio sa loob ng Aquino Center. Cool. Kuha ni Xiao Chua, sa kagandahang loob ng Aquino Center.

Duguang white safari suit ni Ninoy nang siya ay mamartir noong August 21, 1983.

Dito maaaring maikwento ang lugar ng ating People Power sa hanay ng mga kilusan para sa demokrasya sa daigdig, isang modelo nang matagumpay na mapayapang pagtatanggal sa isang diktadura na ginagaya hanggang ngayon ng ibang bansa. Ang paggalang na ito ay makikita sa mga magagandang state gifts na ibinibigay noon sa Pangulong Cory ng iba’t ibang pinuno sa daigdig.

Ang tanda ng pagbibigay galang ng mga pinuno ng daigdig kay Cory: Paggawad sa kanya ng order of chrysanthemum. Kuha ni Karen Lacsamana-Carrera, manager ng Aquino Center.

Kimona na inihandog kay Cory Aquino.

Ang Martin Luther King, Jr. Non-Violent Peace prize na iginawad kay Cory Aquino ng balo ng martir na si Coretta Scott-King. Kuha ni Karen Lacsamana-Carrera, manager ng Aquino Center.

Kamakailan lamang, bumisita ang mga kaguruan ng Miriam College sa pamumuno ni Dr. Victoria Apuan sa Aquino Center at nagpakuha ng retrato kasama ang lakbay-guro nilang si Xiao Chua, ang manager ng Aquino Center na si Karen Carrera, at ang dalawang bagong mga monumento nina Ninoy at Cory.

Second Stop: Ang Tarlac Eco-Tourism Park. Sa napakagandang pasyalan at simbahan na ito sa itaas ng isang bundok sa San José, Tarlac na ipinatayo ng yumaong gobernador ng Tarlac José “Aping” Yap makikita ang isang estatwa ni Hesukristo na katulad ng makikita sa Rio de Janeiro, at isang Monasterio na pinangangalagaan ng Servants of the Risen Christ kung saan maaaring masilayan at mahawakan ang arqueta na nagtataglay ng isa raw bahagi ng tunay na krus kung saan namatay ang mahal na Panginoon.

Monasterio de Tarlac sa tuktok ng isang bundok sa San Jose, Tarlac. Kuha ng mga estudyante ni Xiao.

Ang tanawin mula sa Monasterio. Kuha ng mga estudyante ni Xiao.

Yumaong Congressman Jose “Aping” V. Yap.

Ang Kapilya ng Banal na Krus kung saan matatagpuan ang arqueta na nagtataglay ng diumano’y bahagi ng orihinal na krus ni Kristo.

Si Xiao Chua habang nagdidiskurso ukol sa pagkamatay ni Hesukristo sa harapan ng altar ng kapilya ng banal na krus, July 6, 2011.

Larawan ng lalagyan ng bahagi ng sinasabing orihinal na krus ni Kristo na nasa loob ng arqueta. Mula kay Virgilio “Ver” Buan.

Kuha ng mga estudyante ni Xiao, July 6, 2011.

Ang tanging Vatican-approved relic ng krus na nasa Asya na ipinaubaya sa atin ng isang nagsasarang monasteryo sa Alemanya noong 2005. Dito maaaring talakayin ang halaga ng krus at ng mga holy relics na ito sa kasaysayan ng paglago Kristiyanismo, paano napadpad ang Katolisismo sa Pilipinas, at ang lugar natin bilang tanging Katolikong bansa sa Asya.

Ang Capas National Shrine na gumugunita sa Death March noong Abril 1942. Kuha ng mga estudyante ni Xiao.

Third Stop, Capas National Shrine, kung saan nagtapos ang 100 kilometrong kalbaryo ng mga sundalong Pilipino-Amerikano noong Abril 1942 na tinawag na “Death March.” Dito sa Camp O’Donnell, maaaring ituro na sa kabila ng pagkasawing ito naipakita ang kabayanihan ng mga gerilyerong Pinoy na sa huli ay nagtagumpay din laban sa mga Hapones at nakapag-ambag sa buong pagwawagi ng digmaang Pasipiko.

Larawan ng pagsuko sa Bataan na sinundan ng pagpapalakad ng isandaang kilometro sa mga sundalong Pilipino-Amerikano, ang Death March.

Ang dustang kalagayan ng mga sundalong Pilipino-Amerikano sa concentration camp ng mga Hapones sa Kampo O’Donnell, Capas, Tarlac. Kumalat ang mga sakit dahil sa masikip na pinagkakasya sila sa mga barracks. Mula sa Pambansang Sinupan ng Sining ng Pambansang Museo ng Pilipinas.

Ang mahabang prusisyon ng mga namamatay sa Kampo O’Donnell, mas matindi pa kaysa sa Death March.

Ang mga pangalan ng mga lumaban noong digmaan ay nakaukit sa itim na mga bato sa paligid ng malaking monumento. Nahanap ang mga pangalan sa pananaliksik ni Dr. Ricardo Trota Jose. Kuha ni Xiao Chua

Makikita sa paligid ng mataas na monumento ang pangalan ng mga Pilipinong lumaban sa digmaan. Ang mga lakbay-aral ay isang lehitimong gawain na pinahihintulutan dahil alam naman natin na ang edukasyon ay hindi dapat magtapos sa apat na sulok ng klasrum, lalo na kung ito ay responsableng ginagawa.

Ang mga estudyante ni Xiao Chua sa De La Salle University sa plaza ng Lungsod ng Tarlac, July 6. 2011.

Hindi naman makatwiran na tuluyang ipagbawal ito dahil itinataguyod din nito ang kabuhayan ng dulot ng lokal na turismo, at iilan lamang naman na malungkot na insidente ng aksidente ang nangyari. Hindi ba’t hindi naman kailangan sunugin ang buong bahay kung inanay lang naman ang isang bahagi nito? Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

2 Comments

March 6, 2013

XIAOTIME, 4 March 2013: HINDI RAW TOTOO ANG HOLOCAUST

Broadcast of Xiaotime news segment last Monday, 4 March 2013, at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ang mass pit ng napakaraming Hudyo na pinatay at namatay sa Bergen-Belsen noong 1945. Kuha ni Rodger Bergen para sa LIFE.

4 March 2013, Monday: https://www.youtube.com/watch?v=UyiRQ6YRo48

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! 19 years ago ngayong araw, March 4, 1994, hindi sinunod ni Pangulong Fidel V. Ramos ang rekomendasyon ng Movie and Television Review and Classification Board o MTRCB at ng Chairperson nito na si Henrietta Mendez at iniutos na pahintulutan ang pagpapalabas ng pelikulang Oscar-Winning na Schindler’s List ng walang putol.

Heherson Alvarez, Manoling Morato, at si Henrietta Mendez matapos sabunin si Butch Francisco sa telebisyon. Mula sa Philippine Star.

Poster ng Schiendler’s List

Nais putulin ng MTRCB ang mga eksena na nagpapakita ng paghuhubad ng mga Alemang Nazi sa mga biktimang Hudyo na ipapasok sa mga gas chambers. Ang Schindler’s List ay isang pelikula na nilikha ni Steven Spielberg ukol sa isang tusong Aleman na negosyante na si Oskar Schiendler na nagtungo sa Poland upang magbukas ng isang pagawaan ng military equipment.

Liam Neeson bilang si Oskar Schiendler.

Ang aktwal na Oskar Schiendler.

Dahil kasapi ng Nazi Party ng mga Aleman na sumakop sa Poland noong Ikalawang Digmaang Pangdaigdig, nasulsulan niya ang mga opisyales nito upang hayaan na manatili sa kanyang ang mahigit isanlibong mga Hudyo na nais nang dalhin ng mga kasama niyang Nazi sa mga death camps. Ang mga pangalan sa kanyang listahan ay nailigtas niya mula sa tiyak na kamatayan at itinuring siyang isang bayani ng mga Hudyo dahil dito.

Ang listahan ni Schiendler.

Panahon ito ng 1940s, kung saan ipinatupad sa Alemanya o Germany at sa mga nasakop nitong mga bansa ang tinatawag na final solution to the Jewish Question, ang pagligpit sa buong lahing Hudyo na itinuturing ni Adolf Hitler na salot na mga pesteng umagaw sa kayamanan ng Europa mula sa kanila at nagpahirap sa mga mamamayan doon. Ito ay napagpasyahan sa Wannsee Conference sa Berlin noong January 20, 1942 at ipinatupad sa napakaraming mga concentration camps na katulad ng Bergen-Belsen at sa walong espesyalisadong death camps tulad ng Auschwitz-Birkenau sa Poland sa pamamagitan ng mahirap na trabaho, paggutom, pagbaril at ang mas matipid at mas maramihang paraan, ang pagpatay sa pamamagitan ng gas chambers.

Ang pinagdausan ng Wannsee Conference sa labas ng Berlin.

“Ang hanapbuhay ang nagpapalaya sa isang tao.” Ang salubong ng Auschwitz sa mga bihag na Hudyo.

Pagbaril sa mga Hudyo.

Maramihang pagbaril sa mga Hudyo. Ang pinal na kalutasan sa suliraning Hudyo.

Gas Chamber sa Auschwitz.

Incinerator ng mga patay na katawan sa Aushwitz.

Ang tawag dito ay ang Holocaust o Shoah. Sa lahat-lahat, anim na milyong hudyo ang namatay. Isang milyong iba pang mga pasaway sa Nazi, mga may kapansanan, mga bading, at mga Saksi ni Jehovah. Isa sa mga ito, si Anne Frank, isang 15-taong batang bahagi ng isa sa dalawang pamilyang Hudyo na naitago sa isang likurang bahay sa Amsterdam. Isinulat niya ang kanyang mga karanasan sa isang diary bago sila nahuli, pinaghiwa-hiwalay at nangamatay sa mga kampo sa gutom ilang araw lamang bago mapalaya ang mga kampo.

Anne Frank

Ang Achterhuis (sikretong annex sa likurang bahay), ang tinaguan ng mga Frank at iba pang Hudyo.

Ang Talaarawan ni Anne

Mga dahon ng talaarawan ni Anne Frank na nagtataglay ng kanyang aktwal na sulat kamay.

Ngunit, ilang mga historyador ang nagsasabi ngayon na hindi nangyari ang Holocaust. Ang tawag dito ay Holocaust Denial. Ayon sa kilusang ito: Hindi polisiya ng pamahalaan ng Alemanya ang pagpatay sa mga Hudyo, namatay lamang sila sa gutom at sakit, eksaherado ang mga bilang ng namatay, at ang diary ni Anne Frank ay peke.

Ang notoryus na bukana ng Auschwitz-Birkenau kung saan tumitigil ang mga tren na may dalang Hudyo.

Pinaghiwa-hiwalay ang mga Hudyo sa dalawang grupo, ang mga pahihirapan sa trabaho at ang mga diretso sa gas chambers.

Ang dustang kalagayan ng mga Hudyo sa kanilang tulugan.

Isang grupo ng Hudyo na babarilin diretso sa hukay.

Mga dating gwardya ng kampo ang siyang pinag-ipon ng mga bangkay matapos ang digmaan.

Ito ay sa kabila ng napakaraming historikal na ebidensya na nagsasabing nangyari nga ang lahat ng iyon. Pwede pala iyon? Tandaan, ang kasaysayan ay pulitika din kaya maging mapanuri sa perspektiba. Hindi ninyo namamalayan, dito sa atin, bigla na lamang may magsabi atin, hindi pala nangyari ang lagim ng Batas Militar. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(St. Joseph’s Hall, DLSU Manila, 26 February 2013)

Ang mga Hudyo sa loob ng concentrations camps noong Shoah.

Mga detenido sa kampo militar ng Batas Militar, ABC back to B or proceed to D–Aguinaldo, Bicutan, Crame back to Bonifacio or proceed to Death.

Leave a comment

February 19, 2013

XIAOTIME, 19 February 2013: ANG BAYANING SI JOSÉ ABAD SANTOS

Broadcast of Xiaotime news segment earlier, 19 February 2013, at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

José Abad Santos. Mula sa Mula sa Official Gazette.

19 February 2013, Tuesday: http://www.youtube.com/watch?v=i2y2RHMewTY

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! 127 years ago ngayong araw, February 19, 1886, isinilang sa San Fernando, Pampanga si José Abad Santos. Huh??? Who’s that Pokémon??? Siya ay isa sa mga bayani na nasa ating isanlibong pisong papel.

Si José Abad Santos kasama sina Josefa Llanes Escoda at Vicente Lim sa ating New Generation Bills na isanlibong piso.

Ngunit bakit nga ba siya nasa ating pera? Sa kabila ng katotohanang nakapagsilbi lamang siya na Punong Mahistrado ng Korte Suprema sa loob lamang ng limang buwan at hindi naman niya nagampanan ng regular ang kanyang pinakamataas na katungkulan sa hudikatura, si José Abad Santos ay mananatiling pinakakilala sa mga Punong Hurado dahil sa kanyang kabayanihan bilang unang martir-mahistrado.

Bantayog kay José Abad Santos sa Kapitolyo ng Pampanga.

Bantayog kay José Abad Santos sa harapan ng Museo ning Angeles sa Pampanga. Kuha ni Xiao Chua.

Dahil sa kanyang angking katalinuhan, napili siya na maging isa sa 18 mga iskolar o pensionados na tumungo sa Estados Unidos noong 1904 upang mag-aral at tapusin ang kanyang hayskul. Nag-aral siya ng mga kurso sa abogasya sa University of Illinois, Northwestern University at George Washington University kaya napabilang sa United States Bar.

José Abad Santos

Ngunit piniling bumalik sa Pilipinas upang simulan ang kanyang mahabang karera ng pagsisilbi para sa hudikatura ng kanyang bayang tinubuan. Mula sa pagiging clerk ng Archives Division ng Executive Bureau at Bureau of Justice, umangat hanggang maging Kalihim ng Katarungan noong 1922. Dahil sa kanyang hidwaan kay Goberndaor Heneral Leonard Wood, siya at iba pang kasama ay nagsipagbitiw sa puwesto sa tinatawag na “Cabinet Crisis of 1923.”

Leonard Wood. Mula sa Kasaysayan: The Story of the Filipino People.

Bumalik sa pribadong praktis ngunit noong 1928, muling nahirang na Kalihim ng Katarungan. Noong 1932, nahirang na Kasamang Mahistrado ng Korte Suprema. Ngunit mula 1938 hanggang 1941, “hiniram” siya ni Pangulong Manuel Quezon upang maging maging Kalihim ng Katarungan sa ikatlong pagkakataon. Para kay Abad Santos, ang batas ay isang instrumento upang maibsan ang kahirapan at magbigay ng ginhawa sa bayan, lalo na sa mga mahihirap. Bagama’t kaibayo sa paniniwala, dito kanyang kaisang-diwa ang kanyang radikal na kuya na si Pedro Abad Santos.

José Abad Santos . Mula sa Legacy of Heroes.

Ang nakatatandang kuya ni José Abad Santos, ang radikal na si Pedro Abad Santos.

Inilarawan siya na may hindi pangkaraniwang talento, integridad, at sigasig na maglingkod sa kanyang bayan. Nang sumiklab ang World War II, bisperas ng Pasko 1941: bago lumuwas patungong Corregidor ang Pangulong Manuel Quezon, hinirang niya si Abad Santos na maging Punong Mahistrado ng Korte Suprema. Gayundin, sabay niyang tinanganan ang Kalihiman ng Katarungan, at ang Pananalapi, Pagsasaka at Pangangalakal.

Ang pagsumpa ni José Abad Santos bilang Punong Mahistrado sa harapan ni Pangulong Manuel Quezon. Habang nakamasid sina Jorge Vargas, José P. Laurel ay Claro M. Recto sa Palasyo ng Malacañan. Sa bintana makikita ang Bahay Pangarap, December 24, 1941. Mula sa gov.ph.

Sa pag-alis ni Quezon patungong Estados Unidos, pinili niyang manatili sa bansa kaya hinirang siya ni Quezon na mamuno sa bansa, “to act on all matters of government” bilang isa sa itinuturing niyang pinakamahusay na tauhan sa serbisyong pampamahalaan.

Mula sa kaliwa: Jose Avelino (Secretary of Labor), Benigno S. Aquino Sr. (Secretary of Agriculture), Rafael Alunan (Secretary of the Interior), Quezon, Manuel Roxas (Secretary of Finance), Jose Abad Santos (Secretary of Justice) at Jorge Bocobo (Secretary of Public Instruction). Mula sa The Pinoy Warrior,

Nadakip siya ng mga Hapones malapit sa Carcar, Cebu at tatlong linggong ipinailalim sa matinding imbestigasyon. Nang himukin siya ng mga Hapones na pasukuin si Manuel Roxas, tumanggi siya at sinabing “Nanaisin ko pang mamamatay kaysa mabuhay sa kahihiyan.” Dinala siya sa Malabang, Lanao del Sur kung upang patayin. Kasama niya noon ang kanyang anak na si Jose Jr. o Pepito na nang malaman ang sasapitin ng ama ay napaiyak.

José Abad Santos, Jr. o Pepito sa panayam ng Department of Defense para sa Legacy of Heroes habang inaalala ang pagkamatay ng kanyang ama.

Sabi sa kanya ng ama, “Huwag kang umiyak, Pepito. Ipakita mo sa mga taong ito na matapang ka. Bihira ang pagkakataon na mamatay para sa ating bayan. Hindi lahat ay nabibigyan ng ganitong pagkakataon, anak.” Parehas silang lumuhod at nanalangin, at matapos ay nagyakap. Dinala na si Abad Santos ng mga Hapones at umakyat naman sa bahay si Pepito at kinuha ang aklat dasalan.

Ang pabalat ng Filipino Heroes Comic Series ukol kay Abad Santos ni Manuel Franco at inilathala ng National Book Store, Inc. noong 1974 na nagpapakita ng mga huling sandali ni Abad Santos. Mula sa Komiklopedia.

Habang binabasa ang panalangin para sa mga namatay, narinig na niya ang sunod-sunod na putok. 2:00 ng hapon ng 2 Mayo 1942 noon, alam na ni Pepito na wala na ang kanyang ama, namatay na isang bayani. Sabi nila, marami raw abogado sa impiyerno. Hindi siguro isa doon si José Abad Santos. Tunay na huwaran, sana dumami pa ang mga abogado kalahi niya. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Jollibee DLSU Taft, 15 February 2013)

Ang larawan ni Abad Santos na nasa Aklatan ng Unibersidad ng Pilipinas. Obra Maestra ni Dominador Dionisio Hilario Castañeda. Mula sa Philippine History in Art.

Leave a comment

February 11, 2013

XIAO TIME, 12b February 2013: ANG MASAKER SA DE LA SALLE COLLEGE

Ang aktwal na larawan ng bahaging unang palapag ng De La Salle College na malapit sa hagdan at cellar nang abutan ito ng mga Amerikano noong February 15, 1945. Ang isang larawan naman ang nagpapakita ng parehong lugar na ginugunita ni Xiao Chua bilang si Brother Flavius Leo sa LaSallian Historical Tour nitong February 4-7, 2013.

Broadcast of Xiaotime news segment earlier, 12 February 2013, at News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

11 February 2013, Monday: http://www.youtube.com/watch?v=G5zj8t4N3gI

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! 68 years ago, February 12, 1945, minasaker ng Hukbong Pandagat na mga Hapones ang mga Christian Brothers at mga refugee sa De La Salle College sa Maynila. Noong isang linggo, isang serye ng tour ang aking isinagawa kasama ng College of Liberal Arts na nag-aalala sa kasaysayan ng DLSU at sa trahedyang ito. Ngunit bakit nga ba nangyari ang masaker?

Arsobispo Michael O’ Doherty

Borther Egbert Xavier, Director ng De La Salle College.

Nang parating na ang mga Amerikano noong Pebrero 1945, inudyok ni Arsobispo Michael Doherty na umalis na ang mga nasa De La Salle College at baka manganib ang buhay nila sa magiging labanan. Ngunit nagpasya ang direktor nilang si Brother Egbert Xavier na manatili na lamang sa gusaling dinisenyo ni Tomas Mapua dahil sa tibay at kapal ng mga pader nito, maaari lamang silang manganib kung direct hit ang mangyari. Malaking konsiderasyon din na nais ng mga brothers na mapanatili ang eskwelahan para sa pagtatapos ng digmaan, makakapagsimula na agad ng klase.

De La Salle College, gusaling dinisenyo ni Tomas Mapua at ipinatayo noong 1921. Mula kay Sunny Velasco.

Ang gusaling tadtad ng bala. Mula kay Sunny Velasco.

Ang gusali sa panahon ng digmaan. Tinatawag ito ngayong St. La Salle Hall. Mula kay Sunny Velasco.

Noong February 6, nagtanong ang mga Hapones kay Brother Xavier kung ilan ang mga tao sa loob ng gusali. Ang sagot niya ay 101. Nang binilang, 68 lamang pala ang mga ito. Naghinala ang mga Hapones na baka nagtatago ng mga sniper ang mga brothers. Nababaril daw sila sa katabing Nippon Club. Kinabukasan, kinapkapan ang lahat ng tao at dinala ng mga Hapones si Judge Carlos at si Brother Xavier. Hindi na sila nakita pa ng buhay. Noong February 12, bumalik ang mga Hapones, naghahanap ng gerilya, nakakain pa ng tanghalian at umalis. Sa kanilang pagbalik, nilusob nila, pinagsasaksak at pinagbabaril ang mga tao sa gusali. Sa malapit sa hagdanan ng South Wing, sa may cellar, napagtanto na ni Brother Flavius Leo na mamamatay na sila kaya humingi siya ng absolusyon sa katabi niya noon, ang kapelyan na si Father Francis Cosgrave. Habang nagdadasal si Father Cosgrave, inundayan na sila ng saksak ng mga Hapones.

Brother Flavius Leo, ang unang namatay sa mga martir ng De La Salle College.

Monumento ng paggunita sa masaker sa De La Salle College na nagpapakita ng isang pari na nagbibigay absolusyon sa isang namamatay na Borther.

Monumento ng paggunita sa masaker sa De La Salle College na nagpapakita ng isang pari na nagbibigay absolusyon sa isang namamatay na Brother.

Fr. Francis Cosgrave, CSSR. Mula sa These Hallowed Halls ni Andrew Gonzales, FSC at Alejandro Reyes.

Katabi nila ang Vasquez-Prada Family na pinatay rin. Ang kanilang ilaw ng tahanan, si Helen, sa kanyang kakasigaw ay pinaglaruan pa ng mga Hapones, pinutol-putol ang mga bahagi ng kanyang katawan habang pinagtatawanan siya. Nagkunwaring patay ang limang taong gulang na anak niyang si Fernando. Namatay siya makalipas pa ang dalawang araw. Pinalabas ang mga nasa cellar at pinagsasaksak. Buhay si Father Cosgrave at ilang taong hindi lumabas sa cellar.

Ang patong-patong nakatawan sa hagdanan malapit sa Cellar. Mula sa De La Salle, 1911-1986 ni Carlos Quirino.

Umakyat din ang mga Hapones sa chapel at pinagpapatay ang mga tao doon, liban sa mga nakaakyat sa hagdanan sa altar. Sa railings na ito, iniwan ng mga Hapones ang mga brothers na unti-unting mamatay.

Ang Kapilya ni San Jose sa De La Salle College. Mula sa De La Salle, 1911-1986 ni Carlos Quirino

Mula sa De La Salle, 1911-1986 ni Carlos Quirino.

Ang hagdanan na nagligtas sa marami. Mula sa These Hallowed Halls ni Andrew Gonzales, FSC at Alejandro Reyes.

Sa communion railing na ito pinagsasaksak ang ilang mga brother at hinayaang mamatay sa kanilang mga sugat habang patuloy sa pagtawa sa kanila ang mga Hapones. Mula kay Sunny Velasco.

Ang bahagi ng pader sa kanang bahagi ng altar na may mga bakas ng dugo. Ilang dekada rin na hindi matanggal ang mga dugong ito. Mula kay Dr. Vic Torres.

Kinagabihan, ang nakapagtago sa CR na si Enrique Vazquez-Prada ay nakitang buhay pa ang kanyang anak na si Fernando at pinakain niya ito. Muling bumalik ang mga Hapones at pinatay ang ginoo. Hindi na pinansin si Fernando na akala nila’y mamamatay din sa mga sugat na natamo. Lahat-lahat, sa trahedyang nangyari, 16 brothers ang namatay, 25 sibilyan.

Larawan ng 16 na mga brothers na nasawi.

Ayon kay Prop. José Victor Jimenez, ang historyador ng DLSU, ang nangyaring masaker ay bahagi ng isang sistematiko, at hindi desperadong, paglipol ng mga sibilyan sa buong Maynila na maaaring may basbas ng Tokyo.

Prop. José Victor Jimenez

Ang pagkawasak ng Maynila, makikita ang De La Salle College at Rizal memorial Stadium sa bandnag itaas ng larawan. Mula kay Sunny Velasco.

Anuman, hindi lamang biktima ang mga Christian Brothers, bayani sila ng mga Lasalyano sapagkat dahil sa kanila, nanatiling nakatayo ang paaralan hanggang umabot ito ng isandaang taon noong 2011. Gayundin, bayani ang mga brothers ng bayan, nagbibigay ng suporta sa pamamagitan ni Brother Xavier sa mga gerilyang tagapagtanggol ng kalayaan, kahit na sila mismo ay kapos na.

Ang frontpage na larawan ng Philippine Daily Inquirer sa selebrasyon ng sentenaryo ng De La Salle University, June 16, 2011. Makikita si Xiao Chua na kumukuha ng larawan ng kanyang sarili sa loob ng chapel sa bandang kaliwa, ilalim.

Plake na gumugunita sa pangalan ng 16 na bayaning borthers. Mula kay Dr. Vic Torres.

Pagpapatuloy ng kabayanihang Lasalyano sa pagtulong sa mga biktima ng Ondoy, Setyembre 2009. Kuha ni Andrew Pamorada.

Mabuhay ang mga bayaning Lasalyano. Animo La Salle! Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan and that was Xiaotime.

(People’s Television, 5 February 2013)

1 Comment

February 9, 2013

XIAOTIME, 6 February 2013: ANG MAKASAYSAYANG BAHAY NI HENERAL EMILIO AGUINALDO

Broadcast of Xiaotime news segment last Wednesday, 6 February 2013, at News@1 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ang Dambanang Pangkasaysayang Emilio Aguinaldo sa gabi. Kuha ni G. Angelo Aguinaldo, apo sa tuhod ng heneral.

6 February 2013, Wednesday: http://www.youtube.com/watch?v=UMbuwdHhaIk

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! Pagbati kina Ate Gina, Kuya Vener at kay Sir Angelo Aguyinaldo, mga tagapag-alaga ng Dambanang Pangkasaysayang Emilio Aguinaldo sa Kawit, Cavite.

Si Xiao kasama si Kuya Vener Vales at Ate Gina Ayran.

Si Xiao Chua habang ipinapasa ang Watawat ng Pilipinas kay Sir Angelo Aguinaldo sa mismong balkonahe ng bintana kung saan ipinroklama ng lolo niya sa tuhod ang independensya.

49 years ago ngayong araw, February 6, 1964. Namatay si Heneral Emilio Aguinaldo, el presidente dela Republica Filipina sa edad na 95 years old! Namatay siya tatlong araw bago magtanghal ang Beatles sa unang pagkakataon sa Ed Sullivan Show sa New York. Biruin niyo inabot pa niya ang Beatles! Si Heneral Aguinaldo ay namatay sa Veterans Memorial Hospital sa Lungsod Quezon, sa piling ng iba pang maysakit na mga beterano, ang kapakanan nila ay kanyang itinaguyod sa kanyang buong buhay.

Ang mahal na Pangulong Emilio Aguinaldo isang taon bago sumakabilang-buhay. Mula sa LIFE.

Isang taon bago mamatay ang heneral, noong 1963, ibinigay niya sa pamahalaan bilang donasyon ang kanyang mansyon sa Kawit, Cavite, kung saan sa gitnang bintana nito ipinroklama ang independencia sa pagwawagi ng mga Pilipino laban sa mga Espanyol noong June 12, 1898.

Ang bahay na ito ay naitayo na noong 1849 pa lamang at nagpapakita na maykaya ang kanyang mga magulang, mga principalia na namumuno ng bayan. Liban pa dito, nasa malapit sa simbahan ang kanyang bahay at nasa mismong camino real o main road patungong Maynila. Sa mga larawan noong 1898, makikita nang naipatayo na noon ang ekstensyon ng bahay na tinatawag na family wing, pawid pa lamang ang bubungan.

Mula sa Tahanan ng Kasarinlan.

Ngunit wala pa ang pamosong balkonahe at tore na pitong palapag ang taas, imagine! Maidadagdag ito noong maagang 1920s.

Ang disenyong kabibe na nagbubukas upang maging hawakan ng paso o baso. Mula sa Tahanan ng Kasarinlan.

Si Xiao Chua habang minomonstra ang pagbubukas ng kabibe. Nakuha niya kay Kuya Vener ang teknik na ito.

Dahil walang nais na sayanging espasyo ang heneral, naglagay siya ng mga taguan ng mga dokumento o sandata sa mga upuan, mga disenyong kabibe na nagbubukas bilang flower holder, mga sikretong pintuan na nagbubukas tungo sa ibang mga kwarto, mga kisame na maaaring pagtakasan, at bilang paghahanda sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig, naglagay siya ng lagusan patungo sa air raid shelter na lulusot patungong simbahan mula sa bumubukas na mesang ito. Cool!

Butas na nagpapakita ng air raid shelter ni Hen. Aguinaldo.

Si Xiao habang ipinapakita ang pagbubukas ng mesa at ng butas na lagusan patungo sa air raid shelter.

Dahil si Heneral Aguinaldo ay alam din ang kanyang mahalagang papel sa kasaysayan, nag-iwan ng ilang disenyo ang heneral sa bahay na nagpapakita ng kanyang buhay at ng ating kasaysayan—ang mga bintanang nagpapakita ng mga karanasan niya at ng kanyang pamilya at dalawang naging asawa, ang representasyon ng Inang Bayan at ng walong sinag ng araw sa kisame na kumakatawan sa walong unang lalawigan na lumaban sa mga Espanyol noong Himagsikan, at isang relief map ng Pilipinas sa may hapag kainan! Far out!

Representasyon ng isa sa dalawang naging asawa ng heneral.

Bas relief ng Inang Bayan.

Ang disenyong araw na may walong sinag na nagpapakita ng mga pangalan ng walong lalawigan na pinatawan ng Batas Militar noong Himagsikang 1896.

May ilang mahalagang artifak na naiwan sa bahay: Ang mga bandila na nagpapakita ng orihinal na araw na may mukha na kanyang dinisenyo, ang espada ni Heneral Aguirre na kanyang nakuha at nang kanyang makita ay kaedad niya at ginawa sa Toledo noong 1869! At isang bato na mahilig niyang pahinghan sa Palanan, Isabela kung saan siya nahuli noong 1901.

Ang awakan ng espada ni Heneral Aguirre na nakuha ni Aguinaldo, nilinang noong 1869 sa Toledo, sa taon na isinilang ang heneral.

Ang matandang Don Emilio hawak ang kanyang paboritong trophy–ang espada ni Heneral Aguirre. Sa kanyang tagumpay sa labang iyon siya napatanyag. Mula sa Philippines Free Press.

Bato raw sa Palanan, Isabela na pinagpapahingahan ni Heneal Aguinaldo.

Bato raw sa Palanan, Isabela na pinagpapahingahan ni Heneral Aguinaldo.

Kapansin-pansin din na paborito niya ang disenyo ng kalabaw, paborito niyang hayup. Sumakay kasi siya minsan sa kalabaw at pinagkamalang magsasaka lamang noong rebolusyon kaya siya naligtas sa pagkahuli at may mga alamat na nakita raw siya sa isang laban nakasakay sa isang puting kalabaw.

Kalabaw sa ilalim ng balkonahe.

Kalabaw sa ibabaw ng balkonahe. Mula sa Tahanan ng Kasarinlan.

Kalabaw sa tagiliran ng bahay. Mula sa Tahanan ng Kasarinlan.

Inilibing si Heneral Aguinaldo sa likuran ng kanyang bahay na kanyang ipinamana para sa kasaysayan. Kontrobersyal man siyang pigura sa maraming tao, nararapat lamang siyang kilalanin na isa sa lumaban sa mga dayuhan sa revolucion, ang Ama ng ating Pambansang Watawat at Pambansang Awit, at tinanggap ang hamon na pamunuan ang gobierno sa murang edad na 28. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(McDonald’s Philcoa, 29 January 2013)

Si Heneral Aguinaldo sa harap ng pinaniniwalaang unang watawat ng Pilipinas. Mula sa Tahanan ng Kasarinlan.

Leave a comment

Tag: ww2