IT'S XIAOTIME!

Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

24 April 2013, Wednesday:  http://www.youtube.com/watch?v=nC9hVHbGCSA Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  41 years ago ngayong araw, April 24, 1972, sumakabilang buhay ang noon ay kinikilalang “Grand Old Man of Philippine Art” na si Fernando Cueto Amorsolo sa sakit sa puso sa edad na 79, dalawang buwan matapos na maratay sa St. Luke’s Hospital.

Matapos lamang ang apat na araw, iginawad sa kanya ng Pangulong Ferdinand E. Marcos ang pinakaunang Gawad Pambansang Alagad ng Sining sa Sining Biswal sa Sentrong Pangkultura ng Pilipinas.  Sinasabing tinatayang sampung libo ang mga nagawa niyang paintings at sketches sa buong buhay niya.

Naging apprentice ng dakilang guro ng sining Don Fabian dela Rosa sa edad lamang na trese, nagturo sa UP.  Sumikat siya sa kanyang disenyo sa logo ng Ginebra San Miguel, Marca Demonio, at sa kanyang malaganap na nailimbag sa mga brosyur ng Pilipinas noong panahon ng mga Amerikano, ang “Rice Planting” (1922).

Tinulungan ng mga mayayamang mga Ayala na maglakbay sa Paris, Madrid at New York upang lalong lumawak ang karanasan.  Nakilala siya sa kanyang mga obra na nagpapakita ng kabukiran ng Pilipinas at mga tila buhay na mga portraits ng mga tao.

Ang kanyang pinakamalaking kontribusyon sa sining sa Pilipinas ay ang paglalaro ng light and shade o chiaroscuro.  Na mas kilala natin ngayon sa tawag na backlighting.

Kung ngayon, puro papuri ang natatanggap niya mula sa mga eksperto at mamamayan ng Pilipinas, matatandaan na noong kanyang panahon kontrobersyal na pigura siya sa sining.  Sinasabing hindi sinasalamin ng kanyang mga painting ang totoong buhay ng mga tao halimbawa sa kanyang mga depiksyon ng bukid.  Masyadong idealized.  Na parang ang saya-saya ang mga tao, makukulay ang mga suot nila at ubod ng linis.

Oo nga naman, mahirap kaya at mainit ang buhay sa bukid.  Marami rin siyang obra na nagpapakita ng kasaysayan ng Pilipinas.  Iyon nga lang, may painting siya na pinamagatang “Early Sulu Wedding” ngunit paano magiging kasal ito sa Sulu e ang mga Muslim dapat balot na balot ang mga kababaihan, hubad sa larawan niya!  Kaloka.

Ngunit nang maranasan ang digmaan ayon kay Ambeth Ocampo, makatotohanan ang mga dibuho niya ng paghihirap at pagkawasak ng bayan.

Gayundin, masyado raw komersyal si Amorsolo.  Para mabuhay noon, nilalako niya ang mga foto ng kanyang mga painting at papipiliin ka kung ano ang gusto mo ipagawa.  Depende sa bayad mo ang pagkapulido ng gawa.  Kaya may iba-ibang bersyon ang kanyang mga obra.

Naging regular customers niya ang mga Araneta at si Don Jorge Vargas.  Maging ang batang reporter noon na si Ninoy Aquino ay nagsakripisyo ng dalawang buwang suweldo para ipapinta lamang ang portrait ng kanyang nililigawan noon na si Maria Corazon Sumulong Cojuangco, Tita Cory.  Sweet.

Ok fine, hindi raw makatotohanan ang obra ni Amorsolo, ngunit ang sining naman talaga ay pale imitation lang ng totoong buhay.  Ang nais ni Amorsolo ay mag-iwan ng magandang imahe ng ating bayan.  Tayo rin naman gusto natin mag-iwan ng magandang imahe ng sarili natin hindi ba?  Sa puntong ito, nagtagumpay nga siya.  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime. (Pook Amorsolo, UP Diliman, 20 April 2013)