XIAO TIME, 10 May 2013: ANG PAGPASLANG KAY SUPREMO ANDRES BONIFACIO
by xiaochua
Broadcast of the news segment Xiao Time, the three-minute history documentaries at News@1 and News@6 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:
10 May 2013, Friday: http://www.youtube.com/watch?v=j3BRhYkmXwg
Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime! Nang lihim na hatulan ng kamatayan ng Consejo de Guerra ang magkapatid na Andres at Procopio Bonifacio dahil sa pagtataksil sa bayan at tangkang pagpatay sa bagong pangulong Heneral Emilio Aguinaldo, nagbigay mismo si Aguinaldo ng indukto–ibinaba ang hatol patungo sa pagpapatapon na lamang sa isang malayong isla, mayroon din naman silang pinagsamahan.
Ngunit ang walang hanggang tanong ng mga bata, may kinalaman ba talaga si Aguinaldo sa naging kapalaran ng Supremo? Bakit hindi si Aguinaldo mismo ang pasagutin natin sa kanyang sinulat noong kanyang kaarawan noong 1948, “Nang matanto nina Heneral Mariano Noriel, Heneral Pio del Pilar, na mga Kagawad ng Consejo de Guerra ay dali-daling tinawagan ang aking pansin at sinabing ‘Kung ibig po ninyong magpatuloy ang kapanatagan n gating pamahalaang mapanghimagsik, at kung ibig ninyong mabuhay pa tayo, ay inyo pong bawiin ang iginawad na indukto sa magkapatid na iyan.’ Dahil dito’y aking binawi at inutos ko kay Heneral Noriel na ipatupad ang kahatulan ng Consejo de Guerra, na barili ang magkapatid, alang-alang sa kapanatagan ng bayan. [Pirmado] Emilio Aguinaldo, Kawit, Cabite, 22 Marso 1948.”
Dahil sa dokumentong ito ang sagot ay oo, napilitan si Aguinaldo na ipapatay si Bonifacio. Ngunit hindi dapat sa kanya lamang ito isisi. Napalibutan ang 28 taong gulang na presidente ng mga tagapayo na di hamak na mas eksperyensyado sa kanya. Ang sitemang elitismo—demokrasyang elit, ang pumatay sa Supremo. 116 years ago, May 10, 1897, inabutan ng selyadong sulat si Lazaro Makapagal at inatasan na dalhin ang magkapatid sa mga bundok ng Maragondon.
Ang sabi sa magkapatid itatakas lamang sila sa labanan. Habang nag-aalitan kasi ang mga rebolusyunaryo, kinukubkob na ng mga Espanyol ang Maragondon. Ngunit sa paanan pa lamang ng bundok, napagod na si Andres kaya pinakiusapan na basahin na ang nasa sulat sa kanila na ang laman pala ay, “Kayo at mga kawal na nasa ilalim ng inyong kapangyarihan ay inuutusan upang ganapin ang nasabing hatol na barilin ang dalawang magkapatid.”
Ayon sa tala ni Makapagal, napatalon at nagsabi si Procopio ng “Naku Kuyang!” Napaluhod raw si Bonifacio at akmang yayakapin siya at umiiyak na nagsabing, “Kapatid, patawarin mo ako.” Unang binaril si Procopio. Muli raw nagmakaawa nang nakaluhod si Bonifacio at sinabing “Kapatid, patawarin mo ako!” Sagot ni Makapagal, “Wala akong magagawa!”
Noo’y tumakbo ang Supremo at tinugis nila sa kakahuyan at malapit sa ilog ay binaril nila hanggang mamatay. Wala tayong magagawa, ito lamang ang nakasulat na tala, na namatay si Bonifacio na guilty at isang duwag.
Ngunit iba ang pagkakakilala sa Supremo ng marami bilang “Atapang-a-tao.” May alternatibong bersyon. Sa usap-usapan sa Maragondon at sa dalawang Katipong tumulong kay Heneral Guillermo Masangkay na makatagpo ng isang set ng kalansay sa Mt. Hulog, Nagpatong, si Procopio ay binaril ngunit si Bonifacio ay tinaga hanggang mamatay dahil ayaw nilang masayang ang mga bala.
May iba pang bersyon ngunit ang mahalaga, namatay si Bonifacio, namatay rin doon ang kanyang gustong itatag na bansa: Nagkakaisang magkakapatid na may mabuting kalooban, kaginhawaan at kalayaan. Sa ating pagboto, isaisip natin ang pagbangon ng kanyang ipinaglaban.
Dahil kung hindi, patuloy nating sinasaksak at binabaril ang Ama ng Sambayanang Pilipino. Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan and that was Xiao Time.
(Mall of Asia, 3 May 2013)
Mahusay! May binuo na Boni 150 Committee. Baka gusto mo i-check and share sa students mo yun MArtyrdom of Andres Bonifacio MTV sa you tube. MAy hinahanda kmi na AVP. Baka pwede mag-coordinate w/ you. Salamat!
Opo, please e-mail me xiaoking_beatles@yahoo.com. Will be happy to do that. NHCP committee po ba ito?
[…] https://xiaochua.wordpress.com/2013/05/10/xiao-time-10-may-2013-ang-pagpaslang-kay-supremo-andres-bon… […]
ibig sabihin po ba nito ay political pressure ang nagtulak kay aguinaldo na ipabitay si bonifacio at sinamantala ang pagiging batang heneral niya? o nagpagamit din siya?
Hindi ko malalaman dahil wala ko doon. Pero ang sabi niya para daw ito sa kapakanan ng bayan, at para din mabuhay pa sila.
xiao chua..malupit kang historian! sana ma meet kita at ng mrami pa akong matutunan..mabuhay ka! mabuhay c ka andres!
Salamat po, sa talk ko sa December 21, 1:30 pm sa GSIS Museum.
Ok Sir Xiao..!