IT'S XIAOTIME!

Broadcast of Xiaotime news segment earlier, 6 November 2012, at News@1 of PTV 4, simulcast over Radyo ng Bayan DZRB 738 khz AM:

Ang lumang visita ng Krus na Ligas sa Diliman, Lungsod Quezon. Sa kagandahang loob ni Fr. Ron Mariano Roberto.

6 November 2012, Tuesday:  www.youtube.com/watch?v=G_cM7HV-gDE

Makasaysayang araw po, it’s Xiaotime!  Ang pamanang kultural ay hindi lamang nasa museo ng mga elitista.  Kahit sa mga lugar na dinadaan-daanan natin nariyan ang pamana.  Ang kultura at pamumuhay sa ating mga maliliit na barrio at barangay ay karapat-dapat ring pangalagaan.  Ito ang kwento ng Krus na Ligas sa UP Diliman, Quezon City.  Ilang buwan noong 2005, tumira ako sa gusali ng mga Fajardo sa Plaza Sta. Ines ng Krus na Ligas, o para sa mga UP students, KNL Heights.  Dito ako kumakain ng burger gabi-gabi, nakikita ang huntahan ng mga tao.  Hanggang ngayon, kapag nagugutom ako sa gabi, lumilipat barangay ako at ang pumapawi ng aking gutom ay ang mga tindahan ng plaza ng KNL.

Plaza Sta Ines, 2005. Kuha ni Xiao Chua.

Ang dating pangalan ng Krus na Ligas ay Gulod.  Noong panahon ng Espanyol, visita ito ng mga pari ng Marikina kaya nagkaroon dito ng isang matandang kapilya at plaza.  Ang Gulod, Balara at Diliman noon ay magubat at may mga bukirin.  Ayon sa kuwento ng mga matatanda, sa isa sa mga bahay na nasa tapat ng simbahan at plaza nagpupulong ang Katipunan.  Hindi ito nakapagtataka sapagkat ang Gulod at Balara ayon sa mga historyador na sina Atoy Navarro at Raymund Abejo ay pinagrealan o pinagkutaan ni Bonifacio dahil sa pagiging masukal nito.  Noong katanghalian ng August 26, 1896, matapos ang pangalawang laban ng himagsikan sa Pasong Tamo o Tandang Sora nagtungo sa Gulod sina Andres Bonifacio, Emilio Jacinto, Guillermo Masangkay, Pio Valenzuela at iba pang Katipunero, “habang ayaw pa ring huminto ang ulan, nangagsipahinga at pagkatapos ay nagpulong ang gutom na gutom at nanginginig sa kanilang basang damit.”  Mula sa KNL itinuloy nila ang himagsikan patungong Pinaglabanan.  Nang umatras si Aguinaldo mula sa Cavite, pinaniniwalaang tinanggap din siya ng real ng Krus na Ligas.

Ang marker ng UP ukol sa kasaysayan ng Krus na Ligas na ibinatay sa pananaliksik nina Atoy Navarro at Raymund Abejo.  Nakalagak sa harapan ng Simbahan ng Krus na Ligas.

Sa loob ng mahigit isang siglo, ang plaza ng makasaysayang barangay ay naging pook ng paglalaro ng mga bata, ng sama-samang pakikinig sa radio sa dapithapon, ng pagliligawan ng mga magsing-irog.  Nitong nakaraang mga araw, sinimulan nang patayuan ng Sangguniang Barangay ng extension ng Barangay Hall ang maliit na plaza, na magbubura nito sa mapa.

Plaza Sta. Ines, 2012. Kuha ni Xiao Chua.

Higit tatlong libo ang lumagda upang mapatigil ito ngunit tila ayaw makinig ng kinauukulan.  Noong 28 Oktubre, tumungo kami nina Juana Change, Carlos Celdran, ang Anti-Epal Movement at ang DAKILA upang samahan ang mga tila nawalan ng kapangyarihan na mga mamamayan ng KNL upang patuloy na makiusap.

Si Juana Change at ang mga Krusians, 28 October 2012. Si Xiao Chua ay nasa entablado sa bandang likuran. Larawan mula sa Philippine Daily Inquirer.

Kinabukasan, nagpahayag ang Chair ng National Historical Commission, ang aking naging guro ko na si Dr. Maris Diokno, na ipatigil ang pagtatayo ng barangay hall.  Nakinig din ang lokal na pamahalaan sa isang People Power.  Sabi nila, wala raw pakialam ang tao sa pamana.  Ngunit sa KNL, ipinakita ng mga ordinaryong mamamayan tulad ng 85-year-old na si Lola Francisca Dizon na hindi nila hahayaang mawala ang isang lugar na naging bahagi na ng kanilang buhay.

85-year-old na si Lola Francisca Dizon kasama si Mae Paner aka Juana Change: “Kaya kong mamatay para sa Krus na Ligas… Dito na ako nagkamulat sa Krus na Ligas, ang bilin sa akin ng aking mga magulang ay ingatan ang simbahan at ang Plaza.” Mula sa fb page ni Mae Paner.

Masasabi na nila sa mga apo nila, “isa ako sa nakipaglaban para manatili ang plaza para sa inyo.”  Krusians, tagumpay natin ito!  Ako po si Xiao Chua para sa Telebisyon ng Bayan, and that was Xiaotime.

(Andrew Hall, DLSU Maynila, 29 October 2012)

Si Juana Change, Carlos Celdran, Xiao Chua, Fr. Ron Roberto (tagapanguna ng kampanyanat Parish Priest ng Krus Na Ligas) kasama ang Anti-Epal Movement at DAKILA. Kuha ni Nap Beltran.

Mula sa fb page ni Mae Paner.

Mula sa fb page ni Mae Paner.

Mula sa fb page ni Mae Paner.

Xiao Chua nagsasaysay ng kasaysayan ng Krus na Ligas, kuha ni Nap Beltran